Người xưa có câu "Tham phú phụ bần" vậy nếu như người chồng tham phú phụ bần thì người vợ có được quyền đơn phương ly hôn không?
1. Tham phú phụ bần là gì?
"Tham phú phụ bần" là câu tục ngữ ngắn gọn nhưng mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện quan điểm đạo đức của dân tộc ta về lối sống, cách ứng xử trong xã hội. Câu tục ngữ này được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp hàng ngày, góp phần giáo dục con người về lòng biết ơn, sự thủy chung và lối sống đúng đắn.
Vậy, tham phú phụ bần có nghĩa là gì?
Về nghĩa đen:
- Tham: có nghĩa là ham muốn một cách thái quá, không giới hạn, không có điểm dừng.
- Phú: tức là giàu có, sung túc.
- Phụ: nghĩa là bỏ mặc, quay lưng lại, không quan tâm, làm trái với điều đã hẹn ước.
- Bần: chỉ sự nghèo khó, thiếu thốn.
Về nghĩa bóng: Câu tục ngữ "tham phú phụ bần" dùng để phê phán những kẻ ham mê vật chất, coi trọng tiền bạc mà làm phụ lòng, đánh mất đi người đã sát cánh bên mình lúc khó khăn.
Tóm lại, lòng tham là đức tính không tốt của con người, nếu không được kiềm chế sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. "Tham phú phụ bần" là biểu hiện của sự vong ơn bội nghĩa, coi trọng vật chất hơn tình cảm, đạo lý.
Những người có lối sống này thường chỉ biết chạy theo lợi ích cá nhân, sẵn sàng chà đạp lên niềm tin, tình cảm của người khác để trục lợi. Họ đánh mất đi sự trân trọng, lòng biết ơn đối với những người đã từng giúp đỡ mình, gây tổn thương và gieo rắc sự bất hòa trong các mối quan hệ.
Hành vi "tham phú phụ bần" không chỉ vi phạm đạo đức xã hội mà còn thể hiện sự thiếu nhân cách, bản lĩnh của con người.
2. Chồng tham phú phụ bần vợ có quyền đơn phương ly hôn không?
Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn được quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:
- Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
- Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
- Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Ngoài ra, việc đơn phương ly hôn còn được quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:
- Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
- Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
- Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.
Bên cạnh đó, tại khoản 3 Điều 4 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP có hướng dẫn, hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được” là thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Không có tình nghĩa vợ chồng,
Ví dụ: vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau; vợ, chồng sống ly thân, bỏ mặc vợ hoặc chồng;
- Vợ, chồng có quan hệ ngoại tình;
- Vợ, chồng xúc phạm nhau, làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín, tổn thất về tinh thần hoặc gây thương tích, tổn hại đến sức khỏe của nhau;
- Không bình đẳng về quyền, nghĩa vụ giữa vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển.
Từ các quy định trên, có thể thấy, nếu như người chồng "tham phú phụ bần" dẫn đến tình nghĩa vợ chồng không còn, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì người vợ có thể đơn phương yêu cầu ly hôn.
Như vậy, câu tục ngữ "Tham phú phụ bần" chính là lời nhắc nhở mỗi chúng ta về tầm quan trọng của đạo đức và lối sống trong xã hội. Mỗi người cần rèn luyện cho mình lòng biết ơn, sự thủy chung, trân trọng những người đã từng giúp đỡ mình, không vì lợi ích cá nhân mà đánh mất đi phẩm giá, đạo đức, lối sống.
