Thắc mắc về bồi thường đất

Kính chào luật sư!

Gia đình tôi có một thửa ruộng do oing bà để lại, khi ông bà chết không để lạ giấy tờ gì là cho gia đình tôi cả.

Nay nhà nước thu hồi đất và bồi thường cho gia đình tôi về đất và được hỗ trợ người trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

khi nhận tiền bối thường các chị gái đòi chia tiền bồi thường hỗ trợ do đất này là của ông bà.

xin hỏi Luật sư, trường hợp này gia đình tôi phải làm gì.

Xin trả lời câu hỏi của anh chị như sau:

Theo quy định tại Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015 thì “Di sản là tài sản của người chết để lại, bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác“.

Như vậy, để một tài sản được xem là di sản thì di sản đó phải là tài sản của người đã chết để lại.

Tiền bồi thường khi thu hồi đất là khoản tiền được trả lại cho chủ sở hữu khi đất bị thu hồi nên là tài sản. Do đó, nếu tiền này thuộc sở hữu của người mất thì tiền bồi thường là di sản.

Căn cứ vào thời điểm thu hồi đất mà di sản được xác định là đất hay là tiền bồi thường đất. Đối với trường hợp của anh chị, tranh chấp thừa kế tiền bồi thường đất phát sinh khi ông bà để lại di sản chết trước thời điểm thu hồi đất.

Theo điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015: “Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;” và “Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”

Như vậy, Anh và các chị đều là con của ông, bà thuộc hàng thừa kế thứ nhất, do đó, di sản sẽ được chia đều cho các cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

Theo Điều 83 Luật Đất đai năm 2013 quy định ngoài việc bồi thường đất, Nhà nước còn xem xét hỗ trợ thêm. Các khoản hỗ trợ bao gồm: Gia đình anh chị bị thu hồi đất nông nghiệp, do vậy sẽ được hỗ trợ thêm các khoản về ổn định đời sống và sản xuất, hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm khi người bị thu hồi đất trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp. Như vậy, tiền hỗ trợ thêm sẽ thuộc về gia đinh anh chị là người trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp

Thông thường, khi phát sinh tranh chấp tiền bồi thường đất, các bên cần ưu tiên thỏa thuận để giải quyết tranh chấp. Nếu không thể tự thỏa thuận để giải quyết tranh chấp các bên có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết.

Trên đây là quan điểm cá nhân, anh chị có thể tham khảo.

Xin trả lời câu hỏi của bạn như sau:

Tại khoản 11 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định: “Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai.”

Theo quy định tại Điều 612 Bộ luật dân sự 2015 thì thửa ruộng mà ông bà để lại cho gia đình được coi là di sản.

Tại khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 thì người có di sản thừa kế không để lại di chúc thì sẽ chia di sản theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, trong trường hợp của bạn, thửa ruộng của ông bà để lại không có di chúc hay giấy tờ thừa kế cho riêng một ai nên thửa ruộng trên sẽ được chia đều theo quy định của pháp luật.

Tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật thì những người có cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.

Tại Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thời hiệu thừa kế thì thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất dộng sản và 10 năm đối với động sản kể từ thời điểm mở thừa kế. Do đó, nếu như thửa ruộng đó tính đến nay đã hơn 30 năm thì thửa đất đó sẽ thuộc về người đang quản lý di sản.

Ngoài ra, nếu thửa ruộng đang có tranh chấp chưa giải quyết xong thì căn cứ vào khoản 3 Điều 30 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định:

“Điều 30. Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

…

3. Trường hợp diện tích đất thu hồi đang có tranh chấp về quyền sử dụng đất mà chưa giải quyết xong thì tiền bồi thường, hỗ trợ đối với phần diện tích đất đang có tranh chấp đó được chuyển vào Kho bạc Nhà nước chờ sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết xong thì trả cho người có quyền sử dụng đất.”

Do đó, phải giải quyết xong tranh chấp trên thửa thì mới nhận được tiền bồi thường, hỗ trợ.

Theo quy định tại Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015 thì “Di sản là tài sản của người chết để lại, bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác“.

Như vậy, để một tài sản được xem là di sản thì di sản đó phải là tài sản của người đã chết để lại.

Do ông bà anh không để lại di chúc nên mảnh đất thuộc trường hợp thừa kế theo pháp luật theo điểm a khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Theo đó, con của ông bà sẽ thuộc hàng thừa kế thứ nhất, do đó, di sản sẽ được chia đều cho các con.

Bên cạnh đó, căn cứ Điều 83 Luật Đất đai năm 2013 có quy quy định ngoài việc bồi thường đất, Nhà nước còn xem xét hỗ trợ thêm. Các khoản hỗ trợ bao gồm: Gia đình anh chị bị thu hồi đất nông nghiệp, do vậy sẽ được hỗ trợ thêm các khoản về ổn định đời sống và sản xuất, hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm khi người bị thu hồi đất trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp. Như vậy, tiền hỗ trợ thêm sẽ thuộc về gia đinh anh chị là người trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp