Tết Thanh Minh là một ngày đã khá quen thuộc với người Việt Nam? Vậy ngày Tết Thanh Minh có ý nghĩa gì?
1. Tết Thanh Minh là gì?
Về mặt nghĩa đen, thanh là khí trong, minh là sáng sửa. Tiết Thanh minh nghĩa là khi trời mát mẻ quang đãng.
Tết Thanh minh là một phong tục truyền thống có tính nhân văn. Tết Thanh Minh là dịp để con cháu hướng về cội nguồn tổ tiên. Dù đi xa làm ăn thì vào ngày này gia đình cùng tụ họp đi tảo mộ sau đó về nhà quây quần bên mâm cơm gia đình. Những ngôi mộ sạch sẽ tươm tất như thay con cháu thể hiện lòng thành kính của mình đối với tổ tiên.
2. Những việc nên làm trong Tết Thanh Minh
- Dọn dẹp, quét dọn khu vực xung quanh mộ.
- Tỉa cây, nhổ cỏ, vun xới đất cho phần mộ.
- Lau chùi bàn thờ, thay nước, hoa, bày biện lễ vật.
- Quét dọn nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng, tạo không khí trang nghiêm.
- Chuẩn bị mâm cúng Tết Thanh Minh với các món ăn truyền thống.
Ngoài ra, khi đi dọn dẹp mộ thì cần lưu ý các vấn đề sau:
- Nên mặc trang phục lịch sự, phù hợp với không khí trang nghiêm.
- Giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi.
- Thể hiện thái độ thành kính, nghiêm trang khi thực hiện các nghi thức.
3. Tết Thanh Minh 2024 là ngày nào?
Tết Thanh Minh không có ngày cố định, thời gian bắt đầu từ ngày 4-5/4 dương lịch (tức ngày 26-27/02 âm lịch) và kết thúc vào khoảng 20-21/4 dương lịch (tức ngày 12-13/3 âm lịch).
4. Mâm cúng Tết Thanh Minh 2024
4.1. Mâm cúng Tết Thanh Minh 2024 ngoài mộ
- Mâm cỗ chay cúng Thanh minh gồm:
+ Xôi, chè
+ Chuối
+ Bánh kẹo, hoa quả
+ Nước
+ Gạo, muối
+ Bỏng
+ Bơ
+ Chén mật ong
- Mâm cỗ mặn cúng Thanh minh: Mâm cỗ mặn ngoài những đồ cúng như trên còn có thêm rượu, thịt, chân giò, gà luộc hoặc khoanh giò.
4.1. Mâm cúng Tết Thanh Minh 2024 trong nhà
Mâm cúng Tết Thanh minh có thể có các món mặn như xôi, gà luộc, giò, canh măng, miến, thêm đĩa xào… và một số lễ vật khác như hoa quả, hoa tươi, trầu cau, vàng mã...
Một số gia đình không nấu cỗ cúng Tết Thanh minh, chỉ thắp hương với hoa và quả tươi, trà, bánh kẹo... để tỏ lòng tưởng nhớ, tri ân tổ tiên.
Lễ vật cúng Thanh minh tại nhà không cần quá cầu kỳ, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình và phong tục của từng địa phương để chuẩn bị.
5. Người lao động có được nghỉ làm vào Tết Thanh Minh không?
Theo khoản 1 Điều 112 Bộ luật Lao động 2019, người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương trong những ngày lễ, tết sau đây:
- Tết Dương lịch: 01 ngày (ngày 01 tháng 01 dương lịch);
- Tết Âm lịch: 05 ngày;
- Ngày Chiến thắng: 01 ngày (ngày 30 tháng 4 dương lịch);
- Ngày Quốc tế lao động: 01 ngày (ngày 01 tháng 5 dương lịch);
- Quốc khánh: 02 ngày (ngày 02 tháng 9 dương lịch và 01 ngày liền kề trước hoặc sau);
- Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương: 01 ngày (ngày 10 tháng 3 âm lịch).
Căn cứ quy định trên thì người lao động không được nghỉ làm và hưởng nguyên lương vào ngày Tết Thanh Minh.
6. Cúng ngày Tết Thanh Minh có phải là mê tín dị đoan không?
Mê tín dị đoan có thể hiểu là những niềm tin không có cơ sở, mang tính mù quáng, không có căn cứ khoa học dẫn đến những hành vi trái đạo đức, trái pháp luật.
Còn theo quy định tại Luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016 thì:
- Tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.
- Hoạt động tín ngưỡng là hoạt động thờ cúng tổ tiên, các biểu tượng linh thiêng; tưởng niệm và tôn vinh người có công với đất nước, với cộng đồng; các lễ nghi dân gian tiêu biểu cho những giá trị lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.
Như vậy việc người dân cúng ngày Tết Thanh Minh được xem là một hoạt động tín ngưỡng, dùng để nhớ ơn ông bà tổ tiên. Do đó, việc cúng ngày Tết Thanh Minh không được coi là mê tín dị đoan.
