Là sinh viên luật, có bao giờ bạn nhầm lẫn giữa 2 thuật ngữ "sử dụng pháp luật" và "áp dụng pháp luật". Sau đây, mình sẽ trình bày những điểm khác nhau cơ bản giữa 2 thuật ngữ này:
- Khái niệm:
+ Sử dụng pháp luật: Là một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật thực hiện quyền và tự do pháp lý của mình (thực hiện những hành vi mà pháp luật cho phép).
+ Áp dụng pháp luật: Là một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước hoặc cán bộ, công chức có thẩm quyền tổ chức cho các chủ thể thực hiện những quy định của pháp luật, hoặc tự mình căn cứ vào những quy định của pháp luật để quyết định làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt những quan hệ pháp luật cụ thể.
- Phân biệt:
|
Tiêu chí
|
Sử dụng pháp luật
|
Áp dụng pháp luật
|
|
Chủ thể thực hiện
|
Mọi chủ thể được pháp luật cho phép
|
Phải có sự tham gia của cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền
|
|
Trường hợp phát sinh
|
Được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật
|
- Khi xảy ra tranh chấp về quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa các bên tham gia vào quan hệ pháp luật mà các bên đó không tự giải quyết được. Ví dụ: tranh chấp về quyền thừa kế, tranh chấp về hợp đồng,…
- Khi cần áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhà đối với những chủ thể có hành vi vi phạm. Ví dụ: xử phạt người vi phạm luật an toàn giao thông, người có hành vi làm hàng giả,…
- Trong một số quan hệ pháp luật mà nhà nước thấy cần thiết phải tham gia để kiểm tra, giám sát hoạt động của các bên tham gia quan hệ đó hoặc nhà nước xác nhận tồn tại hay không tồn tại một số vụ việc, sự kiện thực tế. Ví dụ: công chứng hợp đồng mua bán nhà, toà tuyên bố một người mất tích, hủy bỏ quyết định tuyên bố một người đã chết,…
- Khi những quyền và nghĩa vụ pháp lý của chủ thể không mặc nhiên phát sinh hoặc chấm dứt nếu không có sự can thiệp của nhà nước. Ví dụ: đăng ký kết hôn
|
|
Bản chất
|
Chủ thể có quyền thực hiện hoặc không thực hiện, không mang tính chất bắt buộc
|
Bắt buộc đối với chủ thế bị áp dụng và chủ thể có liên quan
|
|
Hình thức thể hiện
|
Các quy phạm pháp luật thể hiện quyền và tự do pháp lý của chủ thể
|
Văn bản áp dụng pháp luật
|
