Bóng cười - thuật ngữ không còn xa lạ với giới trẻ Việt Nam, đặc biệt là tại các thành phố lớn, bóng cười xuất hiện nhan nhản tại các quán cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, các điểm kinh doanh trà đá,… với giá thành từ 100-150 nghìn đồng/ 1 quả Vậy bóng “cười” là gì? Việc sử dụng bóng “cười” có vi phạm pháp luật?
Bóng “cười” thực chất là một quả bóng bay thông thường được bơm một loại khí có công thức hoá học là N2O (Dinitơ monoxit hay nitrous oxide). Đây là loại khí được sử dụng trong y tế dùng để gây mê. Loại khí này khi hít vào có khả năng tác động trực tiếp vào trong tủy sống và những trung khu thần kinh đảm nhận nhiệm vụ cảm giác đau trong não, khiến cho người dùng cảm thấy khoan khoái, lâng lâng. Việc sử dụng thường xuyên N2O có thể gây ra các rối loạn như: cảm giác châm chích ở đầu chi và đi đứng loạng choạng; các rối loạn khí sắc; rối loạn trí nhớ; rối loạn giấc ngủ; các rối loạn nhịp tim và hạ huyết áp; thiếu máu, thiếu B12…
Loại khí N2O sử dụng trong y tế là loại tinh khiết, được đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn cho con người trong khi sử dụng, có giá thành rất cao. Trong công nghiệp sản xuất, N2O được sử dụng để tẩy trắng bột giấy, vải, xử lý da giày,… Đối với các loại bình khí N2O được bán trôi nổi, giá thành rẻ thường chứa các khí tạp khác, chỉ sử dụng trong công nghiệp, sản xuất,… tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại đối với sức khỏe con người.
N2O là hóa chất được quản lý chuyên ngành bởi Bộ Công Thương. Theo đó, N2O thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp (số thứ tự 120, Phụ lục II của Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 09/10/2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất). Việc nhập khẩu, mua bán,… chất N2O để sử dụng trong công nghiệp, phát triển kinh tế, xã hội… vẫn được thực hiện nhưng phải đảm bảo đúng những quy định chặt chẽ của pháp luật.
Sử dụng bóng “cười” (chứa chất N2O) tuy chưa có điều luật cụ thể nào quy định cấm, song việc mua bán, sử dụng bóng “cười” cho người là sai phạm vì trước tiên gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người sử dụng và không được cấp phép để mua bán, sử dụng cho người.
Các hành vi, vi phạm pháp luật về sản xuất, kinh doanh N2O được xử lý theo các quy định tại Nghị định 115/2016/NĐ-CP ngày 08/7/2016 của Chính phủ, Nghị định số 163/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ. Cụ thể, tại Điều 10 Nghị định số 163/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định hành vi vi phạm quy định về Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh, hóa chất thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh quy định:
“Phạt tiền từ 12.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh mà không có Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất theo quy định;
b) Sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh khi Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất được cấp đã hết hiệu lực.
Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh khi đã bị cơ quan quản lý có thẩm quyền đình chỉ hoạt động sản xuất, kinh doanh, tước quyền sử dụng hoặc thu hồi Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất.”
