Mỗi đầu năm học, các trường đại học đều tổ chức các buổi sinh hoạt công dân cho tất cả sinh viên đang học tập tại trường. Vậy sinh hoạt công dân đầu khóa có bắt buộc và sinh viên năm 2, 3, 4 có phải tham gia không?
Sinh hoạt công dân đầu khóa có bắt buộc không? Sinh viên năm 2, 3, 4 có phải tham gia không?
Tại Quy định về công tác giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp ban hành kèm theo Quyết định 50/2007/QĐ-BGDĐT có yêu cầu như sau:
Công tác giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong trường là nhiệm vụ trọng tâm và thường xuyên của các trường, do Giám đốc, Hiệu trưởng (sau đây gọi chung là Hiệu trưởng) trực tiếp chỉ đạo.
Theo đó, tại khoản 4 Điều 8 Quyết định 50/2007/QĐ-BGDĐT có quy định một trong những biện pháp thực hiện công tác giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên là tổ chức Tuần sinh hoạt công dân – học sinh, sinh viên đầu khoá, cuối khoá, đầu năm học.
Đồng thời, tại khoản 2 Điều 9 Quyết định 50/2007/QĐ-BGDĐT có quy định thời lượng dành cho Tuần sinh hoạt công dân – học sinh, sinh viên ít nhất là 5 buổi, 5 buổi còn lại dành cho các nội dung khác trong cả năm học.
Như vậy, sinh hoạt công dân đầu khóa không phải là môn học chính trong chương trình học của sinh viên, nhưng là hoạt động giáo dục bắt buộc phải tham gia đầy đủ và sinh viên tất cả các khóa phải tham gia, kể cả sinh viên năm 1 đã học thì năm 2, năm 3, năm 4 vẫn phải tham gia vì đây là hoạt động phải được tổ chức mỗi năm học.
Nội dung của Tuần sinh hoạt công dân đầu khoá là gì?
Mỗi năm, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có Công văn hướng dẫn tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” trong các cơ sở đào tạo. Có thể kể đến một số công văn như Công văn 3810/BGDĐT-GDCTHSSV năm 2021, Công văn 4675/BGDĐT-GDCTHSSV năm 2022 và gần nhất là Công văn 4337/BGDĐT-GDCTHSSV năm 2023.
Đối với năm học 2024 - 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo hiện chưa có công văn hướng dẫn. Theo đó, ta có thể tham khảo nội dung sinh hoạt của các năm trước, đơn cử là tại Công văn 4337/BGDĐT-GDCTHSSV năm 2023 hướng dẫn tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” trong các cơ sở đào tạo năm học 2023 - 2024 như sau:
(1) Công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với sinh viên
- Quán triệt những nội dung cơ bản, những điểm mới trong các văn kiện Hội nghị lần thứ sáu; kết quả Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII theo Hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương về việc nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.
- Quán triệt những nội dung cơ bản trong các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng liên quan đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên, đặc biệt là Nghị quyết 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
- Quán triệt, học tập chuyên đề toàn khóa, nội dung sinh hoạt chuyên đề năm 2023 về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường; giáo dục sinh viên rèn luyện bản lĩnh chính trị, kiên định lý tưởng cách mạng, ý thức trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và xã hội.
- Tuyên truyền về bảo vệ chủ quyền biển, đảo và chiến lược biển của Việt Nam.
- Thông tin về tình hình thời sự, kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và quốc tế nổi bật trong 6 tháng đầu năm 2023.
(2) Phổ biến, giáo dục pháp luật cho sinh viên
- Phổ biến, giáo dục các quy định của pháp luật nhằm nâng cao nhận thức cho sinh viên về quyền con người, quyền công dân, quyền và lợi ích của sinh viên theo quy định tại Hiến pháp năm 2013; Luật Giáo dục năm 2019, Luật Giáo dục đại học năm 2012; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học 2018 và các văn bản khác có liên quan.
- Phổ biến, giáo dục các quy định của pháp luật nhằm nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành luật pháp của sinh viên được quy định tại: Bộ luật hình sự năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự năm 2015; Luật Giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa; Luật An ninh mạng; Luật Thanh niên 2020; Luật Phòng chống ma túy 2021; Luật Phòng chống tác hại thuốc lá; Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010; Luật Sở hữu trí tuệ; Luật Phòng, chống mua bán người; Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản khác có liên quan.
(3) Phổ biến các quy định về quyền, nghĩa vụ, chế độ chính sách của sinh viên; các quy chế, quy định có liên quan
Trang bị những kiến thức cần thiết cho sinh viên khi mới nhập học bao gồm: các văn bản quy phạm pháp luật quy định về quyền, nghĩa vụ của sinh viên; các văn bản quy định về chế độ chính sách của sinh viên; các quy chế, quy định về đào tạo, về công tác sinh viên, công tác Đoàn, Hội, tư vấn học đường; công tác bảo đảm an ninh trật tự, an toàn trường học; công tác xã hội trường học; các nội quy, quy định, những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường.
(4) Tổ chức các hoạt động giáo dục theo chuyên đề
- Giới thiệu về ngành, nghề, chương trình đào tạo, công tác tư vấn học đường cho sinh viên; hướng dẫn sinh viên tham gia các câu lạc bộ, các hoạt động, các chương trình văn hóa, văn nghệ, các hoạt động vì cộng đồng, vì xã hội; các chương trình, hoạt động của cơ sở đào tạo.
- Hướng dẫn phương pháp học đại học hiệu quả; kỹ năng hội nhập trong môi trường mới, kỹ năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học.
- Tổ chức các hoạt động cho sinh viên thi đua học tập, rèn luyện; khơi dậy ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp.
- Giáo dục truyền thống, đạo đức nghề nghiệp; kỹ năng nghề nghiệp, việc làm; kỹ năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng giải quyết vấn đề, phát triển các kỹ năng nhận thức, kỹ năng xã hội, quản lý cảm xúc và các kỹ năng viết hồ sơ xin việc.
- Giáo dục phòng, chống tham nhũng; trang bị kiến thức, kỹ năng hội nhập quốc tế cho sinh viên.
- Các chuyên đề khác theo kế hoạch và thực tiễn của nhà trường.
Như vậy, nội dung của Tuần sinh hoạt công dân đầu khóa thông thường sẽ bao gồm các chuyên đề về công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với sinh viên, phổ biến, giáo dục pháp luật cho sinh viên, phổ biến các quy định về quyền, nghĩa vụ, chế độ chính sách của sinh viên; các quy chế, quy định có liên quan và các hoạt động giáo dục như giới thiệu về ngành, nghề, chương trình đào tạo, công tác tư vấn học đường…
