Quyết định giám đốc thẩm số 14/2008/KDTM-GĐT ngày 28-11-2008 về vụ án tranh chấp hợp đồng bảo hiểm tài sản

Quyết định giám đốc thẩm số14/2008/KDTM-GĐT ngày 28-11-2008 về vụ án tranh chấp hợp đồng  bảo hiểm tài sản

                        HỘI ĐỒNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO 

            ………..

            Ngày 28 tháng 11 năm 2008,tại trụ sở Tòa án nhân dân tối cao, đã mở phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án kinh doanh, thương mại tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm tài sản giữa các đương sự:

            Nguyên đơn: Công ty Bảo hiểm Quảng Trị; có trụ sở tại 61 Hùng Vương, thị xã Đông Hà, tỉnh Quảng Trị; do ông Nguyễn Cư- Trưởng phòng Phòng nghiệp vụ, đại diện theo Giấy ủy quyền số68/GĐ-BVNQT-2008 ngày 10-01-2008 của Giám đốc Công ty;

            Bị đơn: Công ty cổ phần xây dựng 78; có trụ sở tại 51 Trần Hưng Đạo, thị xã Đông Hà, Quảng Trị; do ông Đặng Ngọc Thành- Tổng Giám đốc Công ty đại diện;

            Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Công ty cổ phần gỗ MDFGERUCO; có trụ sở tại Khu công nghiệp Nam Đông Hà, thị xã Đông Hà, tỉnh Quảng Trị; do ông Nguyễn Minh Hùng-Trưởng Phòng tổ chức lao động tiền lương đại diện theo Giấy ủy quyền số10/MDF-QT-UQ ngày 07-01-2008 của Giám đốc Công ty.

                                                            NHẬN THẤY:

            Theo đơn khởi kiện đề nghị ngày 07-5-2007 và ngày 10-5-2007, lời trình bày trong quá trình giải quyết vụ án và các tài liệu do nguyên đơn xuất trình, thì thấy:

            1.Ngày 30-9-2005, Công ty xây dựng gỗ MDF COSEVCO (sau đây gọi tắt là Công ty MDF COSEVCO) có giấy yêu cầu bảo hiểm tài sản là Nhà máy gỗ MDF. Cùng ngày, Công ty Bảo hiểm Quảng Trị (bên B) và Công ty MDF COSEVCO (bên A) đã ký Hợp đồng bảo hiểm tài sản số 01/ BHTS-2005 với những điều khoản chủ yếu sau đây (tóm tắt):

            - Công ty Bảo hiểm Quảng Trị nhận bảo hiểm tài sản Nhà máy gỗ MDF COSEVCO theo các điều khoản trong đơn bảo hiểm tổn thất bất ngờ của Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam;

            - Công ty MDF COSEVCO chỉ định Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Trị là người thụ hưởng duy nhất. Trong trường hợp tổn thất xảy ra, Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Trị có quyền thanh lý tài sản theo hợp đồng bảo hiểm này mà không cần có sự tham gia của Công ty MDF COSEVCO.

            - Tổng giá trị tài sản bảo hiểm (có danh mục chi tiết kèm theo ): 343.137.198.000 đồng;

            - Số tiền bảo hiểm: 343.137.198.000 đồng;

            -Địa điểm bảo hiểm: Nhà máy gỗ  MDF COSEVCO(Khu công nghiệp Nam Đông Hà, tỉnh Quảng Trị);

            -Thời hạn bảo hiểm:Từ 7h00 ngày 30-09-2005 đến 16h00 ngày 30-9-2006;

            -Tỷ lệ phí bảo hiểm: 0.2% phí bảo hiểm: 754.901.000 đồng (đã bao gồm 10% thuế GTGT);

            - Hình thức thanh toán: Công ty MDF COSEVCO sẽ thanh toán phí bảo hiểm cho Công ty Bảo hiểm Quảng Trị làm 3 đợt:

            + Đợt 1: 200.000.000đồng, 45 ngày sau (kể từ ngày ký hợp đồng);

            + Đợt 2:220.000.000 đồng ,vào ngày 15-3-2006;

            + Đợt 3:334.901.000 đồng, vào ngày 15-6-2006.

            Ngoài ra, trong hợp đồng còn có điều khoản về trách nhiệm của các bên; Điều khoản bổ sung; Điều khoản về bồi thường tổn thất và khiếu nại; Điều khoản về cam kết chung…

2. Thực hiện hợp đồng: Đến hạn thu phí bảo hiểm đợt 1, ngày 11-11-2005, Công ty bảo hiểm Quảng Trị có Thông báo thu phí bảo hiểm gửi Công ty MDF COSEVCO yêu cầu nội phí bảo hiểm; sau đó, vào ngày 12-11-2005, hai bên ký Biên bản thỏa thuận về việc nộp phí bảo hiểm, theo đó: Công ty bảo hiểm Quảng Trị chấp nhận cho Công ty MDF COSEVCO tiếp tục nợ phí bảo hiểm và tiếp tục bảo hiểm cho Nhà máy gỗ MDF COSEVCO theo hiệu lực của Hợp đồng bảo hiểm tài sản số 01/BHTS2005.

Trong giai đoạn thu phí bảo hiểm đợt 1 đã có những sự kiện liên quan xảy ra. Đó là: ngày 25-10-2005, 4 cổ đông sáng lập gồm: Tổng Công ty cao su Việt Nam, Công ty cao su Tân Biên, Công ty cao su Quảng Trị và Công ty MDF COSEVCO họp Đại hội cổ đông và quyết định thành lập Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO (gọi tắt là công ty cổ phần GERUCO), thông qua Điều lệ Công ty và yêu cầu Công ty MDF COSEVCO hoàn tất thủ tục chuyển giao Nhà máy gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO. Ngày 28-10-2005, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO được cấp Giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh.

Ngày 24-11-2005, Công ty MDF COSEVCO lập Biên bản bàn giao nguyên tắc hiện trạng Nhà máy gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần gô MDF GERUCO với nội dung: bàn giao hiện trạng tài sản Nhà máy gỗ MDF COSEVCO; toàn bộ vật tư, nguyên nhiên vật liệu, phụ tùng thay thế và các sản phẩm gỗ MDF đến ngày 24-11-2005; riêng phần nợ các tổ chức tín dụng, nợ các nhà thầu sẽ thực hiện theo Điều 6.3 của Điều lệ Công ty cổ phần… Theo Biên bản này, thì từ 00 giờ ngày 24-11-2005, trách nhiệm pháp lý và việc tổ chức quản lý, điều hành sản xuất gỗ MDF do Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO thực hiện.

Trong giai đoạn này, Công ty MDF COSEVCO đang tiến hành thủ tục cổ phần hóa Doanh nghiệp Nhà nước. Ngày 30-12-2005 Bộ xây dựng có Quyết định số2402/QĐ-BXD phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty MDF COSEVCO với tên mới là Công ty cổ phần xây dựng 78 (ngày 12-4-2007 Công ty cổ phần xây dựng 78 được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh).

- Ngày 10-3-2006, Công ty bảo hiểm Quảng Trị có Thông báo thu phí bảo hiểm đợt 1 và đợt 2 gửi Công ty MDF COSEVCO yêu cầu nộp phí bảo hiểm. Sau đó, vào ngày 30-3-2006, đại diện các bên gồm :Công ty bảo hiểm Quảng Trị, Công ty MDF COSEVCO, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Quảng Trị và Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO họp bàn về việc thực hiện Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005. Tuy các bên tham gia có ý kiến khác nhau nhưng thống nhất: chưa thanh lý hợp đồng, Công ty MDF COSEVCO có trách nhiệm làm việc với Hội đồng quản trị Công ty cổ phần gô MDF GERUCO để chuyển giao hợp đồng bảo hiểm tài sản đã ký hoặc ký hợp đồng bảo hiểm mới, đồng thời tìm nguồn để thanh toán phí bảo hiểm. Ngày 10-6-2006, Công ty bảo hiểm Quảng Trị ra Thông báo thu phí bảo hiểm số 246BVQT/2006 yêu cầu Công ty MDF COSEVCO thanh toán phí bảo hiểm theo hợp đồng là 754.901.000đ vào ngày 15-6-2006. Sau đó, Công ty bảo hiểm Quảng Trị đã có nhiều văn bản yêu cầu thanh toán phí bảo hiểm nhưng Công ty MDF COSEVCO cũng như Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO đều không thực hiện và cũng không ký hợp đồng bảo hiểm mới.

- Hết hạn hợp đồng bảo hiểm, ngày 25-10-2006, Công ty bảo hiểm Quảng Trị và Công ty MDF COSEVCO ký Biên bản thanh lý hợp đồng, theo đó: Công ty MDF COSEVCO có trách nhiệm thanh toán cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị toàn bộ phí bảo hiểm là 754.901.000đ trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày thanh lý hợp đồng.

Do Công ty MDF COSEVCO không thanh toán và được cổ phần hóa thành Công ty cổ phần xây dựng 78, nên ngày 07-5-2007, Công ty bảo hiểm Quảng Trị khởi kiện Công ty cổ phần xây dựng 78 với yêu cầu buộc phải thanh toán phí bảo hiểm theo Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005. tiếp đó, vào ngày 10-5-2007, Công ty bảo hiểm Quảng Trị có đơn khởi kiện bổ sung yêu cầu Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO- đơn vị sở hữu tài sản là Nhà máy gỗ MDF COSEVCO phải thanh toán phí bảo hiểm trên.

Đại diện bị đơn (Công ty cổ phần xây dựng 78) cho rằng Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO quản lý, điều hành sản xuất từ 00 giờ ngày 24-11-2005, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO đã được hưởng lợi từ Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005, vì vậy, phải kế thừa nghĩa vụ thanh toán phí bảo hiểm cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị; đồng thời cho rằng việc giám đốc Công ty MDF COSEVCO trước đây ký Biên bản thanh lý Hợp đồng bảo hiểm tài sản với Công ty bảo hiểm Quảng Trị là không đúng, bởi vì: tài sản bảo hiểm đã được chuyển giao cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO từ ngày 24-11-2005.

Còn đại diện Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO thì cho rằng trong các biên bản bàn giao, đối chiếu công nợ liên quan đến nhà đầu tư Nhà máy gỗ MDF COSEVCO giữa Công ty MDF COSEVCO với Công ty cổ phần MDF GERUCO không thể hiện khoản tiền nợ phải trả theo Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005, cho nên Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO không có nghĩa vụ thanh toán phí bảo hiểm.

Tại Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số03/2007/KDTM-ST ngày 20-8-2007, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị đã quyết định áp dụng khoản 2 Điều 92, khoản 2 Điều 94 và khoản 2 Điều 579 Bộ luật dân sự năm 2005, buộc Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO phải thanh toán 754.901.000 đồng phí bảo hiểm cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị.

Ngày 31-8-2007, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO kháng cáo bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm nêu trên với lý do không được bàn giao khoản nợ phí bảo hiểm.

Tại Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số17/2008/KDTM-PT ngày 14-01-2008, Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng đã quyết định: giữ nguyên bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm.

Sau khi xét xử phúc thẩm, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO có đơn đề nghị xét lại bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm nêu trên theo thủ tục giám đốc thẩm.

Ngày 05-9-2008, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có Quyết định kháng nghị số14/KN-VKSNDTC-V12 đối với bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số17/2008/KDTM-PT ngày 14-01-2008 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng và đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm và bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật, với lý do (tóm tắt):

- Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO không phải là Nhà máy gỗ MDF được tách ra từ Công ty MDF COSEVCO để thực hiện cổ phần hóa như án sơ thẩm và án phúc thẩm nhận định.

- Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án như: Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông sáng lập ngày 25-10-2005; các Biên bản bàn giao Nhà máy gỗ MDF COSEVCO ngày 18-11-2005; ngày 24-11-2005 và các công văn đề nghị chuyển giao công nợ của Công ty MDF COSEVCO (số645/CV-CTXD ngày 26-12-2005; số141/CV-CTXD ngày 17-5-2006; số234/CTXD-DA ngày 30-9-2006; số 18/CTXD ngày 06-3-2007) và tại Biên bản bàn giao tài sản ngày 02-4-2007 giữa Công ty MDF COSEVCO và Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO (và bản phụ lục 3 kèm theo) đều không thể hiện việc bàn giao khoản nợ phí bảo hiểm theo Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005, mặc dù tại thời điểm này Công ty MDF COSEVCO đã ký Biên bản thanh lý hợp đồng bảo hiểm tài sản ngày 25-10-2006.

- Biên bản cuộc hợp ngày 30-3-2006 giữa Công ty MDF COSEVCO, Công ty bảo hiểm Quảng Trị, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO và Ngân hàng nông nghiệp… chỉ có đại diện Công ty MDF COSEVCO và Công ty bảo hiểm Quảng Trị ký tên và đóng dấu; không có chữ ký của đại diện Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO nên không thể coi văn bản này là cơ sở pháp lý của việc chuyển đối tượng bảo hiểm (Nhà máy gỗ MDF) từ Công ty MDF COSEVCO sang Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO, không theo đúng quy định tại Điều 579 Bộ luật dân sự 2005; Công ty MDF COSEVCO đã có lỗi khi không bàn giao nợ phí bảo hiểm cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO.

Xét Hợp đồng bảo hiểm số01/BHTS-2005 ngày 30-9-2005 giữa Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO với Công ty bảo hiểm Quảng Trị thấy: tại phần căn cứ của Hợp đồng có nghi: “…Hợp đồng cầm cố tài sản hình thành từ vốn vay số 03/2003/HĐCCTS/MDFQT ngày 20-8-2003 giữa Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Trị và Công ty cổ phần xây dựng 78 (nay là Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO)(BL55). Tuy nhiên, theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án thì theo Quyết định số2402/QĐ-BXD ngày 30-12-2005 của Bộ xây dựng, Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO được cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty cổ phần xây dựng 78 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 12-4-2007- theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do Sở kế hoạch và đầu tư tỉnh Quảng Trị cấp (BL07). Như vậy, tại thời điểm Hợp đồng cầm cố tài sản giữa Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thông Quảng Trị và Công ty cổ phần xây dựng 78 (nay là Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO) được ký kế (20-8-2003), Công ty cổ phần xây dựng 78 chưa ra đời (Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO cũng không thể biết trước được việc có được cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty cổ phần xây dựng 78 hay không), việc ghi căn cứ của Hợp đồng bảo hiểm số 01 nêu trên có sự bất hợp lý, thể hiện sự không trung thực của cả hai bên đương sự… nhưng không được Tòa án hai cấp phát hiện và xem xét.

Các tài liệu gửi kèm theo đơn khiếu nại của Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO Quảng Trị còn thể hiện: Ngày 27-6-2005, Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO và Công ty bảo hiểm Quảng Trị đã ký Hợp đồng bảo hiểm số05/BHTS-2005, theo đó Công ty bảo hiểm Quảng Trị nhận bảo hiểm tài sản Nhà máy Gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO , tổng số tiền thanh toán là 759.040.000đ, thời hạn bảo hiểm từ 07 giờ ngày 27-6-2005 đến 16 giờ ngày 27-6-2006, sau đó hai bên ký tiếp Phụ lục Hợp đồng số01/PLHĐ-05/BHTS-2005 vào ngày 05-9-2005, theo đó người thụ hưởng duy nhất là Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Trị. Ngày 16-8-2005, Bảo hiểm tỉnh Quảng Trị đã có Công văn số342/BVQT-2005 gửi Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO đề nghị thanh toán số phí bảo hiểm đợt một của Hợp đồng bảo hiểm số 05 này là 227.712.000đ. Hợp đồng bảo hiểm này đã được Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO thực hiện chưa, tại sao trong khoảng thời gian hơn 3 tháng Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO lại mua bảo hiểm hai lần cho cùng một tài sản … đây là những vấn đề chưa được Tòa án hai cấp xem xét.

Tuy nhiên, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO Quảng Trị cũng có lỗi trong việc tiếp nhận, bàn giao tài sản được bảo hiểm là Nhà máy gỗ MDF, bởi lẽ theo quy định tại Điều 8 Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2001 thì Nhà máy gỗ MDF là đối tượng dễ cháy nổ, thuộc đối tượng bắt buộc phải mua bảo hiểm, nhưng khi nhận bàn giao từ Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO Quảng Trị đã không làm rõ việc mua bảo hiểm của Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO để phân trách nhiệm thanh toán phí bảo hiểm với Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO.

- Ngày 17-9-2008, Công ty bảo hiểm (Bảo Việt) Quảng Trị có Công văn số458/BVQT-2008 không đồng ý với kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, với lý do (tóm tắt): Nhà máy gỗ MDF COSEVCO là đơn vị phụ thuộc Công ty MDF COSEVCO, việc cổ phần hóa nhà máy như thế nào, bàn giao trả phí bảo hiểm hay không là mối  quan hệ khác không thuộc trách nhiệm của Công ty bảo hiểm Quảng Trị; Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005 là hợp pháp, quyền và nghĩa vụ hợp đồng đã phát sinh; chúng tôi không hiểu Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhầm lẫn hay cố tình nhầm lẫn khi cho rằng Hợp đồng bảo hiểm số01/BHTS-2005… là bất hợp lý, thể hiện sự không trung thực của cả hai bên đương sự. Bởi : Công ty xây dựng 78 được thành lập năm 1999, năm 2004 đổi tên thành Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO…; nội dung cuộc hợp bốn bên ngày 30-3-2006 đã được thể hiện cụ thể trong biên bản đã được các bên thừa nhận tại phiên tòa…; Hợp đồng bảo hiểm số05/BHTS-2005 đã được hủy bỏ và thay bằng Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005 ngày 30-9-2005.

- Ngày 17-9-2008, Công ty cổ phần xây dựng 78 có Công văn số130/CV-GT cho rằng bản kháng nghị “không đúng với thực tế khách quan mà đã có phần hiểu sai lệch”, với lý do (tóm tắt): Ngày 24-11-2005 đã bàn giao Nhà máy gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO; Hợp đồng cầm cố tài sản hình thành từ vốn vay số 03/2003… là có thực; Công ty xây dựng 78 là Doanh nghiệp Nhà nước được thành lập từ năm 1999 (theo Quyết định số1318/QĐ-BXD ngày 23-10-1999) của Bộ Xây dựng), năm 2004 đổi tên thành Công ty xây dựng và sản xuất gỗ MDF COSEVCO và năm 2007 là Công ty cổ phần xây dựng 78; Hợp đồng bảo hiểm số05/BHTS-2005 ngày 27-6-2005… đã bị hủy bỏ và thay thế bằng Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005 ngày 30-9-2005.

- Ngày 24-9-2008, Tòa án nhân dân Tỉnh Quảng Trị có Công văn số83/CV-TA cho rằng kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là không có cơ sở; có sự nhầm lẫn và không chính xác.

- Ngày 27-9-2008, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO Quảng Trị có Văn bản số686/TT-MDF-QT đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xử hủy cả hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm để xét xử lại từ đầu, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO.

XÉT THẤY

1. Về tố tụng: Theo đơn khởi kiện đề ngày 07-5-2007 và đơn khởi kiện bổ sung đề ngày 10-5-2007, Công ty bảo hiểm Quảng Trị yêu cầu Công ty cổ phần xây dựng 78 Và Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO phải thanh toán phí bảo hiểm tài sản cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị. Tòa án các cấp sơ thẩm và phúc thẩm xác định Công ty cổ phần xây dựng 78 là bị đơn; còng Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO là người có  quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và chỉ buộc Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO thanh toán phí bảo hiểm cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị là không đúng pháp luật, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Trong trường hợp này phải xác định Công ty MDF COSEVCO (nay là Công ty cổ phần xây dựng 78) và Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO là bị đơn mới đúng.

2. Theo tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thì trước khi cổ phần hóa Công ty MDF COSEVCO thành Công ty cổ phần xây dựng 78 thì Nhà máy gỗ MDF COSEVCO là đơn vị trực thuộc Công ty MDF COSEVCO. Theo Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông ngày 25-10-2005, Công ty MDF COSEVCO phải chuyển giao Nhà máy gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO. Ngày 24-11-2005, Công ty MDF COSEVCO đã tiến hành bàn giao Nhà máy gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO. Như vậy, kể từ ngày 24-11-2005 Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO mới chính thức trở thành chủ sở hữu mới của nhà máy gỗ MDF COSEVCO.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 579 Bộ luật dân sự năm 2005 thì: “Trong trường hợp quyền sở hữu đối với tài sản bảo hiểm được chuyển cho người khác thì chủ sở hữu mới đương nhiên thay thế chủ sở hữu cũ trong trường hợp bảo hiểm, kể từ thời điểm chuyển quyền sở hữu đối với tài sản. Chủ sở hữu cũ là bên mua bảo hiểm phải báo cho chủ sở hữu mới biết về việc tài sản đã được bảo hiểm, báo kịp thời cho bên bảo hiểm về việc chuyển quyền sở hữu đối với tài sản”. Với quy định trên và đối chiếu với các tài liệu có trong hồ sơ vụ án thì: đã có việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản là Nhà máy gỗ MDF COSEVCO từ chủ sở hữu cũ là Công ty MDF COSEVCO sang Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO theo Biên bảo Đại hội đồng cổ đông ngày 25-10-2005. Tại Biên bản cuộc hợp ngày 30-3-2006, chủ sở hữu cũ (Công ty MDF COSEVCO) đã báo cho chủ sở hữu mới (Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO) biết về tài sản là Nhà máy gỗ MDF COSEVCO đã được bảo hiểm. Đồng thời tại Biên bản này, chủ sở hữu cũ cũng đã báo cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị về việc đã bàn giao tài sản bảo hiểm là Nhà máy gỗ MDF COSEVCO cho Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO. Như vậy, đã có đủ căn cứ để khẳng định Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO đương nhiên kế thừa, thay thế Công ty MDF COSEVCO trong hợp đồng bảo hiểm, kể từ n gày chuyển quyền sở hữu tài sản (ngày 24-11-2005). Vì vậy, Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO phải có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm tài sản từ thời điểm chuyển giao quyền sở hữu tài sản (24-11-2005) đến ngày hết hạn hợp đồng bảo hiểm; còn Công ty MDF COSEVCO có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm tài sản từ ngày hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực pháp luật (30-9-2005) đến ngày chuyển giao tài sản (24-11-2005). Tòa án các cấp sơ thẩm và phúc thẩm buộc Công ty cổ phần gỗ MDF GERUCO phải thanh toán toàn bộ phí bảo hiểm tài sản cho Công ty bảo hiểm Quảng Trị là không đúng pháp luật.

Riêng nhận định của kháng nghị về dấu hiệu không trung thực của hai Công ty khi ký Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005 và việc ký hai hợp đồng bảo hiểm tài sản cho cùng một đối tượng bảo hiểm là không đúng, vì :

- Công ty xây dựng 78 được thành lập theo Quyết định1318/QĐ-XD ngày 23-10-1999 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng. Ngày 20-8-2003, Công ty này ký hợp đồng cầm cố, thế chấp tài sản hình thành từ vốn vay với Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Quảng Trị. Theo Quyết định số486/2004/QĐ-BXD ngày 24-3-2004 của Bộ trưởng Bộ xây dựng thì Công ty này được đổi tên thành Công ty MDF COSEVCO. Đến ngày 12-4-2007, Công ty MDF COSEVCO chính thức trở thành Công ty cổ phần xây dựng 78. Như vậy, việc trích căn cứ hợp đồng cầm cố, thế chấp tài sản của chủ thể hợp đồng bảo hiểm tài sản là đúng.

- Không có việc Công ty MDF COSEVCO ký hai hợp đồng bảo hiểm tài sản đối với Nhà máy gỗ MDF COSEVCO, vì: tuy ngày 27-6-2005, Công ty MDF COSEVCO và Công ty bảo hiểm Quảng Trị có ký Hợp đồng bảo hiểm tài sản số05/BHTS-2005 nhưng sau đó Công ty bảo hiểm Quảng Trị đã có Công văn số344/BVQT-2005 ngày 29-9-2005 gửi Công ty MDF COSEVCO thông bảo việc hủy bỏ Hợp đồng bảo hiểm tài sản số05/BHTS-2005 nói trên và hai bên đã ký lại bằng Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005 ngày 30-9-2005 và Công ty bảo hiểm Quảng Trị cũng đã có văn bản số345/BVQT-2005 ngày 01-10-2005 gửi Bảo hiểm Việt Nam thông báo về việc hủy bỏ Hợp đồng bảo hiểm tài sản số05/BHTS-2005 ngày 27-6-2005 giữa Công ty bảo hiểm Quảng Trị và Công ty MDF COSEVCO và ký kết lại bằng Hợp đồng bảo hiểm tài sản số01/BHTS-2005 ngày 30-9-2005.

Vì các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 291, khoản 3 Điều 297, khoản 2,3 Điều 299 Bộ luật tố tụng dân sự,

QUYẾT ĐỊNH:

1. Hủy bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số03/2007/KDTM-ST ngày 20-8-2007 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị và bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số17/2008/KDTM-PT ngày 14-1-2008 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng;

2. Giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Lý do bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm bị hủy :

Tòa án các cấp đã xác định sai tư cách bị đơn; xác định không đúng thời điểm đóng phí bảo hiểm.