Thiết bị giám sát hành trình và việc lắp đặt, quản lý, khai thác thông tin từ thiết bị này của xe ô tô kinh doanh vận tải quy định tại Nghị định 10/2020/NĐ-CP, Thông tư 12/2020/TT-BGTVT.
1. Quy định thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô kinh doanh vận tải
Tại Điều 12 Nghị định 10/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 47/2022/NĐ-CP và Nghị định 41/2024/NĐ-CP) quy định về thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô kinh doanh vận tải như sau:
- Xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách, kinh doanh vận tải hàng hóa và xe trung chuyển phải lắp thiết bị giám sát hành trình.
- Thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô phải tuân thủ theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia và đảm bảo tình trạng kỹ thuật tốt, hoạt động liên tục trong thời gian xe tham gia giao thông (hiện tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô là QCVN 31:2014/BGTVT được ban hành tại Thông tư 73/2014/TT-BGTVT).
- Thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô phải bảo đảm tối thiểu các yêu cầu sau đây:
+ Lưu trữ và truyền dẫn các thông tin gồm: Hành trình, tốc độ vận hành, thời gian lái xe liên tục về hệ thống dữ liệu giám sát hành trình của Bộ Giao thông vận tải (Cục Đường bộ Việt Nam);
+ Thông tin từ thiết bị giám sát hành trình của xe được sử dụng trong quản lý nhà nước về hoạt động vận tải, quản lý hoạt động của đơn vị kinh doanh vận tải và được kết nối, chia sẻ với Bộ Công an (Cục Cảnh sát giao thông), Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan) để thực hiện quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông; an ninh, trật tự; thuế; phòng, chống buôn lậu.
- Cục Đường bộ Việt Nam lưu trữ dữ liệu vi phạm của các phương tiện trong thời gian 03 năm.
Như vậy, theo quy định nêu trên thì xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách, hàng hóa và xe trung chuyển phải lắp thiết bị giám sát hành trình; các thông tin về hành trình, tốc độ vận hành, thời gian lái xe liên tục sẽ được lưu trữ và truyền dẫn về hệ thống dữ liệu giám sát hành trình của Bộ Giao thông vận tải và đơn vị kinh doanh vận tải phải thực hiện duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình để đảm bảo cung cấp được các thông tin này.
2. Quy định việc lắp đặt, quản lý, khai thác thông tin từ thiết bị giám sát hành trình của xe
Khoản 1 Điều 15 Thông tư 12/2020/TT-BGTVT quy định thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô phải được hợp quy, đảm bảo ghi nhận, truyền dẫn đầy đủ, liên tục về máy chủ của đơn vị kinh doanh vận tải chủ quản hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ xử lý dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình các thông tin bắt buộc gồm: hành trình, tốc độ, thời gian người lái xe liên tục.
Đơn vị kinh doanh vận tải phải thực hiện trách nhiệm của mình theo quy định tại khoản 2 Điều 15 Thông tư này, bao gồm những trách nhiệm sau:
- Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên các phương tiện của đơn vị theo quy định;
- Duy trì tình trạng kỹ thuật tốt, đảm bảo truyền dẫn và cung cấp đầy đủ, chính xác, liên tục các thông tin bắt buộc theo quy định từ thiết bị giám sát hành trình trong suốt quá trình phương tiện tham gia giao thông;
- Cung cấp tên đăng nhập và mật khẩu truy cập vào phần mềm xử lý dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình của các xe thuộc đơn vị cho Sở Giao thông vận tải nơi cấp phù hiệu, biển hiệu;
- Bố trí cán bộ thực hiện theo dõi, giám sát hoạt động của phương tiện qua thiết bị giám sát hành trình trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh vận tải của phương tiện; thực hiện cảnh báo, xử lý người lái xe khi có vi phạm theo nội quy, quy chế của đơn vị;
- Cập nhật, lưu trữ có hệ thống các thông tin bắt buộc tối thiểu 01 năm.
Như vậy, đơn vị kinh doanh vận tải phải thực hiện các trách nhiệm nêu trên. Đồng thời, đơn vị kinh doanh vận tải và lái xe kinh doanh vận tải không được sử dụng các biện pháp kỹ thuật, trang thiết bị ngoại vi, các biện pháp khác để can thiệp vào quá trình hoạt động, phá (hoặc làm nhiễu) sóng GPS, GSM hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô. Trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông, lái xe phải sử dụng thẻ nhận dạng lái xe của mình để đăng nhập thông tin qua đầu đọc thẻ của thiết bị giám sát hành trình của xe và đăng xuất khi kết thúc lái xe để làm cơ sở xác định thời gian lái xe liên tục và thời gian làm việc trong ngày.
