Có hai loại giao dịch dân sự giả tạo đó là giao dịch dân sự nhằm che dấu một giao dịch khác và giao dịch giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba. Đặc điểm chung của hai loại giao dịch này đó là sự nhất trí, thông đồng từ trước của các bên xác lập giao dịch giả tạo nhằm tạo nên cái nhìn sai lầm cho người khác đối với giao dịch đó. Bên cạnh đó hai loại giao dịch này cũng có sự khác biệt cơ bản như sau:
– Đối với trường hợp thứ nhất thì có hai loại giao dịch dân sự song song cùng tồn tại đó là giao dịch giả tạo và giao dịch bị che giấu. Giao dịch dân sự giả tạo sẽ bị vô hiệu và giao dịch đích thực vẫn có hiệu lực pháp lí một số trường hợp nếu vi phạm điều kiện có hiệu lực của giao dịch vẫn có thể bị vô hiệu cùng giao dịch giả tạo.
– Đối với trường hợp thứ hai thì trên thực tế hoàn toàn không có một giao dịch nào cả, các bên xác lập giao dịch tưởng tượng, hư cấu nên các quy định, điều khoản trong giao dịch giả tạo. Thông thường thì trường hợp này thể hiện ở:
+ Bản thân chủ thể tham gia giao dịch đã tồn tại nghĩa vụ dân sự với chủ thể khác, nhưng để trốn tránh nghĩa vụ đó đã thực hiện một giao dịch khác với người thứ ba.
+ Khi tham gia giao dịch chủ thể phải thực hiện một nghĩa vụ nhất định với nhà nước nhưng không muốn thực hiện nên đã xác lập giao dịch với người thứ ba.
