Những điều cần biết về BHXH, BHYT tự nguyện 2016

BHXH tự nguyện

BHYT tự nguyện

Người tham gia

Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Công dân Việt Nam từ đủ 6 tuổi trở lên. (Trường hợp dưới 6 tuổi được hưởng chính sách BHYT miễn phí) không thuộc nhóm bắt buộc tham gia.

Thu nhập làm căn cứ đóng

Do người lao động lựa chọn để đóng.

Mức thấp nhất: mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.

Mức cao nhất: 20 lần mức lương cơ sở.

Dựa trên mức lương cơ sở.

Mức đóng

22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất

Mức đóng theo thứ tự giảm dần cho các thành viên trong gia đình tham gia như sau:

- Người thứ nhất: 4.5% mức lương cơ sở.

- Người thứ hai: 70% mức đóng của người thứ nhất.

- Người thứ ba: 60% mức đóng của người thứ nhất.

- Người thứ tư: 50% mức đóng của người thứ nhất.

- Từ người thứ năm trở đi: 40% mức đóng của người thứ nhất.

Phương thức đóng

- Hằng tháng.

- 03 tháng một lần.

- 06 tháng một lần.

- 12 tháng một lần.

- Một lần cho nhiều năm về sau với mức thấp hơn mức đóng hằng tháng hoặc một lần cho những năm còn thiếu với mức cao hơn mức đóng hằng tháng so với quy định này.

Chủ yếu đóng theo hộ gia đình (căn cứ trên hộ khẩu hoặc sổ tạm trú) theo định kỳ:

- 03 tháng một lần.

- 06 tháng một lần.

- 12 tháng một lần.

Người đại diện hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng BHYT cho tổ chức BHXH hoặc đại lý thu BHYT tại cấp xã.

Thủ tục tham gia

Người tham gia BHXH tự nguyện chuẩn bị và điền đầy đủ thông tin vào tờ khai tham gia BHXH.

Sau khi điền đầy đủ thông tin, người tham gia BHXH tự nguyện nộp hồ sơ này cho cơ quan BHXH.

Cơ quan BHXH có trách nhiệm cấp sổ BHXH cho người tham gia trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.

Người tham gia BHYT tự nguyện chuẩn bị và điền đầy đủ thông tin vào Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHYT (Mẫu TK1-TS).

Đối với người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định pháp luật: Giấy ra viện có ghi đã hiến bộ phận cơ thể người.

Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, người tham gia BHYT tự nguyện được cấp thẻ BHYT.

Điều kiện hưởng

1. Chế độ hưu trí:

- Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi.

- Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

(Áp dụng hửơng mức lương hưu hàng tháng).

Trường hợp không đủ điều kiện trên vẫn có thể đựơc hưởng BHXH 1 lần.

2. Chế độ tử tuất:

- Đóng BHXH từ đủ 60 tháng trở lên.

- Hoặc người đang hưởng lương hưu.

Trường hợp đang hưởng lương hưu hoặc không đủ điều kiện số năm đóng BHXH thì được hưởng trợ cấp tuất 1 lần.

Khi đến KCB thì người tham gia BHYT phải xuất trình thẻ BHYT có ảnh, trường hợp chưa có ảnh phải xuất trình giấy tờ tùy thân (CMND, thẻ căn cước công dân).

Trong trường hợp chuyển tuyến KCB, ngoài việc phải xuất trình các loại giấy tờ trên còn phải xuất trình Giấy chuyển tuyến.

Trường hợp cấp cứu, người tham gia BHYT được đến KCB tại bất kỳ cơ sở y tế nào và phải xuất trình các loại giấy tờ trên trước khi ra viện.

Mức hưởng

1. Chế độ hưu trí:

- Mức lương hưu hàng tháng:

Từ 01/01/2016 đến trước 01/01/2018: được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó, cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ.

Mức tối đa là 75%.

Từ 01/01/2018 trở đi: được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH tương ứng với số năm đóng BHXH như sau:

- Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm.

- Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, được tính thêm 2%.

Mức tối đa bằng 75%.

- Mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu:

(áp dụng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng mức 75% nêu trên)

Số năm cao hơn mức tương ứng 75% x 0.5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

- BHXH 1 lần:

+ 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.

+ 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

2. Chế độ tử tuất:

- Trợ cấp mai táng = 10 x mức lương cơ sở tại tháng chết. (áp dụng cho trường hợp đóng đủ BHXH số năm theo quy định)

- Trợ cấp tuất 1 lần

+ Áp dụng cho trường hợp chưa đóng BHXH đủ số năm quy định:

Số năm đóng BHXH trước năm 2014 x 1.5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH  + số năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi x 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập đóng BHXH.

+ Áp dụng cho trường hợp đang hưởng lương hưu:

Nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng.

Nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0.5 tháng lương hưu.

80% chi phí KCB.

Trường hợp trái tuyến: Nếu trong cùng địa bàn tỉnh thì được hưởng mức 80% chi phí KCB.

Thủ tục hưởng

1. Chế độ hưu trí:

Lương hưu hàng tháng:

- Sổ BHXH.

- Đơn đề nghị hưởng lương hưu.

- Giấy ủy quyền làm thủ tục giải quyết chế độ hưu trí và nhận lương hưu đối với người đang chấp hành hình phạt tù.

- Văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc trở về nước định cư hợp pháp đối với trường hợp xuất cảnh trái phép.

- Quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích đối với trường hợp người mất tích trở về.

BHXH 1 lần:

- Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của NLĐ.

- Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp.

+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.

+ Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

2. Chế độ tử tuất

- Trường hợp đang đóng BHXH:

+ Sổ BHXH.

+ Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc bản sao quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

+ Tờ khai của thân nhân và biên bản họp của các thân nhân đối với trường hợp đủ điều kiện hưởng hằng tháng nhưng chọn hưởng trợ cấp tuất một lần.

+ Biên bản điều tra tai nạn lao động, trường hợp bị tai nạn giao thông được xác định là tai nạn lao động thì phải có thêm biên bản tai nạn giao thông hoặc biên bản khám nghiệm hiện trường và sơ đồ hiện trường vụ tai nạn giao thông; bản sao bệnh án điều trị bệnh nghề nghiệp đối với trường hợp chết do bệnh nghề nghiệp.

+ Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

- Trường hợp đang hưởng lương hưu:

+ Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

+ Tờ khai của thân nhân và biên bản họp của các thân nhân đối với trường hợp đủ điều kiện hưởng hằng tháng nhưng chọn hưởng trợ cấp tuất một lần.

+ Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

Khi xuất trình thẻ BHYT cùng các giấy tờ tùy thân thì số tiền thanh toán chi phí KCB cuối cùng là chi phí đã được thanh toán BHYT.

Căn cứ pháp lý

- Luật bảo hiểm xã hội 2014.

- Nghị định 134/2015/NĐ-CP.

- Luật bảo hiểm y tế sửa đổi 2014.

- Thông tư liên tịch 41/2014/TTLT-BYT-BTC.

- Quyết định 959/QĐ-BHXH năm 2016.