Nhặt tiền rơi của người khác: Bao lâu không trả thì vi phạm pháp luật?

Nhặt tiền rơi của người khác bao lâu không trả thì vi phạm pháp luật?

Vừa qua, tin tức về vụ người phụ nữ làm rơi tiền và bị một nhóm người tranh nhau nhặt mất làm cộng đồng mạng hết sức bức xúc. Mặc dù có người đã chủ động trả lại số tiền, tuy nhiên ở bài viết này, chúng ta thử tìm hiểu xem nếu họ không trả lại số tiền trên thì sau bao lâu sẽ bị coi là phạm pháp!

Nhặt được tiền của người khác thì phải làm gì?

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể là Điều 105, khái niệm “Tài sản” trong pháp luật dân sự bao gồm: vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.

Cũng theo Điều 230 Bộ luật này, bạn cần thực hiện theo những nguyên tắc sau đây khi vô tình thấy tài sản của người khác bỏ quên:

“1. Người phát hiện tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà biết được địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc trả lại tài sản cho người đó; nếu không biết địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.

Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người đã giao nộp về kết quả xác định chủ sở hữu.”

Theo nguyên tắc này, việc thông báo hoặc giao khoản tiền nhặt được đến cơ quan chức năng về việc nhặt được tiền là bắt buộc (có thể giữ số tiền nhặt được nhưng phải thông báo).

Sau bao lâu không trả thì bị xem là phạm pháp?

Để hành vi chiếm giữ số tiền nhặt được bị xem là phạm pháp, ta cần căn cứ vào Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), cụ thể là Điều 176 về tội Chiếm giữ trái phép tài sản. Cụ thể:

“1. Người nào cố tình không trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc không giao nộp cho cơ quan có trách nhiệm tài sản trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, hoặc dưới 10.000.000 đồng nhưng tài sản là di vật, cổ vật hoặc vật có giá trị lịch sử, văn hóa bị giao nhầm hoặc do mình tìm được, bắt được, sau khi chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc cơ quan có trách nhiệm yêu cầu được nhận lại tài sản đó theo quy định của pháp luật, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

Theo quy định này, sau khi chủ sở hữu biết được thông tin về số tiền bị mất và yêu cầu trả lại hoặc đến Ủy ban nhân dân cấp xã (như phân tích ở Mục 1 của bài viết) thì người đang giữ số tiền đánh rơi phải trả lại số tiền trên.

Trong trường hợp giá trị dưới 10 triệu đồng và không thuộc các trường hợp đặc biệt như tài sản là di vật, cổ vật, người chiếm giữ trái phép tài sản sẽ bị xử phạt hành chính từ 2 đến 5 triệu đồng theo Điểm e Khoản 2 Điều 15 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, đồng thời bị tịch thu tài sản đã chiếm giữ.

Như vậy, không có quy định cụ thể là sau bao lâu từ khi bạn nhặt được số tiền đánh rơi của người khác mà không trả thì bạn sẽ phải chịu trách nhiệm hành chính, hình sự, tuy nhiên ngay khi người mất thông báo đến bạn hoặc cơ quan chức năng rằng đang bị mất một số tiền thì bạn cần trả lại toàn bộ khoản tiền đó.

*Chú ý: Trường hợp bạn đã thông báo hoặc giao nộp cho cơ quan chức năng số tiền bạn nhặt được thì sau 1 năm kể từ ngày thông báo (giao nộp), nếu không có ai đến nhận tài sản đó thì tùy vào tình chất, giá trị tài sản mà bạn sẽ được sở hữu 1 phần hoặc toàn bộ tài sản đó theo Khoản 2 Điều 230 Bộ luật dân sự 2015.