Nhận tội thay người khác có phạm tội không?

Mình thấy nhiều bạn thắc mắc về vấn đề này, cho nên, hôm nay mình viết bài này cốt để giải đáp thắc mắc, làm rõ những vấn đề liên quan đến việc nhận tội thay người khác.

Trong thực tế, nhận tội thay người khác được đặt trong nhiều tình huống khác nhau, người nhận tội thay người khác có thể là vì lý do tình cảm, hay vấn đề đạo đức, ví dụ, thấy con đã thành niên phạm tội giết người, nhưng mà vì tình mẫu tử, vì thương con nên người mẹ đã nhận tội thay cho con hoặc vì người thân của mình, nên buộc phải nhận tội, ví dụ trường hợp này, đó là bộ phim Nắng (được chiếu rạp cách đây 01 năm, nếu có dịp bạn nên xem phim này)…hoặc vì nhiều lý do khác.

Nhận tội thay người khác có thể phạm 1 trong 2 tội: tội che giấu tội phạm hoặc tội khai báo gian dối. Xét về chủ thể phạm tội thì hoàn toàn khác nhau.

Đối với tội che giấu tội phạm, người phạm tội có thể là bất kỳ ai đáp ứng đủ yếu tố cấu thành phạm tội, tuy nhiên, vẫn có trường hợp loại trừ, đó là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội theo Khoản 2 Điều 18 Bộ luật hình sự 2015. (trong trường hợp loại trừ vẫn có ngoại lệ)

(Như trong ví dụ trên, người mẹ nhận tội thay con về tội giết người vẫn có thể phạm tội che giấu tội phạm, bởi trường hợp loại trừ không áp dụng đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng)

Đối với tội khai báo gian dối chỉ áp dụng đối với người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật, người bào chữa…

(Như vậy tội này không áp dụng đối với cả 2 ví dụ nêu trên)  

Đồng thời, Bộ luật hình sự cũng quy định tội mua chuộc hoặc cưỡng ép người khác trong việc khai báo, và chủ thể phạm tội này là người mua chuộc hoặc cưỡng ép người làm chứng, người bị hại, đương sự trong các vụ án hình sự, hành chính, dân sự.

Vì vậy, để xác định nhận tội thay người khác có phạm tội hay không cần xác định các yếu tố sau:

1. Chủ thể thực hiện nhận tội thay

2. Mối quan hệ giữa chủ thể nhận tội thay và chủ thể được nhận tội thay

3. Tội được nhận thay thuộc tội phạm ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng?

Đối với tội Che giấu tội phạm phải có sự tác động làm thay đổi chứng cứ, xóa vết tích vụ án và có tác động giúp thủ phạm lẩn trốn.

Trong khi đó, hành vi nhận tội thay là nhận hẳn trách nhiệm về mình, cũng có tính chất đánh lạc hướng và làm khó cơ quan điều tra nhưng nếu không có sự tác động làm thay đổi vết tích vụ án, giúp thủ phạm lẩn trốn thì không thể phạm tội che giấu tội phạm.

Do vậy, xử lý hành vi này về tội Khai báo gian dối sẽ đúng hơn.

Nhận tội cho người khác thì bị tội gì nữa, người đó đã phải nhận thứ người đó không phải nhận rồi. Vấn đề là việc này gây khó khăn cho công tác điều tra, xét xử, cho nên cần sự tỉnh táo từ cơ quan điều tra và cơ quan xét xử, tránh việc bỏ lọt tội phạm.

Không phải tự nhiên mà một người lại nhận tội thay cho một người khác, tất cả cũng đều có lý do hết. Nó xuất phát ở ở lý trí của người nhận tội thay, đối với họ có thể điều họ làm là phù hợp lúc đó nhưng có bao giờ họ nghĩ rằng việc làm của họ lại là con dao hai lưỡi chưa? Nó làm ảnh hưởng đến hoạt động điều tra, hoạt động tố tụng hoặc cũng có thể dẫn đến việc bỏ lọt tội phạm.

Nhận tội thay người khác không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật và có thể chịu trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm mà còn có thể làm sai lệch kết quả điều tra của cơ quan nhà nước dẫn đến việc bỏ lọt tội phạm, gây nguy hiểm cho cộng đồng, xã hội.

Việc nhận tội thay người khác không phải là không có xảy ra trên thực tế. Tuy nhiên nhận tội là 1 chuyện, còn để kết án người đó thì còn phải dựa trên những căn cứ, chứng cứ cụ thể. Một điều cần lưu tâm ở đây là việc nhận tội thay người khác có thể ảnh hưởng đến quá trình tố tụng, để lại hậu quả không hay. Do đó cũng cần có chế tài nghiêm khắc với hành vi này.

Thực tế vấn đề này chắc chắn đã từng xảy ra tuy nhiên không dễ gì có thể qua mặt được cơ quan điều tra. Khi phát hiện thì từ vô tội chuyển sang có tội luôn nhé. Thế là từ muốn giúp người phạm tội hoặc mục đích khác trở thành người có tội với chính hành vi đó. Vì vậy các bạn nào biết rồi đừng nên làm thế nhé hoặc biết ai có ý định thì nhớ ngăn cản họ lại trước khi quá muộn.

Nhận tội dẫn đến oan sai là gây khó khăn cho người điều tra và cơ quan công an, dẫn đến bỏ loạt tội phạm. Hơn nữa làm mất đi tính răng đe đối với người khác. Là hành động gây hại cho xã hội nhưng vẫn không có cách để loại bỏ.

Hành vi nhận tội thay cho người khác được coi là sự lấp liếm, che đậy sự thật nhưng không thể nói sự lấp liếm này đã xóa vết tích của vụ án. Vụ án cũng vẫn còn đó, tang vật không hề có sự dịch chuyển, cũng không thể nói việc che đậy sự thật bằng cách nhận tội thay cho người khác giúp thủ phạm lẩn trốn.

"Nhận tội thay người khác" xét theo lý thì là hành vi lấp liếm tội cho người khác dẫn đến việc điều tra của cơ quan chức năng sẽ khó khăn hơn, thay vì khuyên nhủ người đó đứng ra nhận tội thì có thể sẽ có được sự khoan hồng của pháp luật. Cét về tình thì đây là lẽ thường, ba mẹ vì thương con nên đã nhận tội thay con mà không biết sau này hậu quả sẽ thế nào, liệu đứa con có tỉnh ngộ hay tiếp tục sai phạm? Cảm ơn bài viết của tác giả về vấn đề này

Nhận tội thay bản chất làm sai lệch kết quả sự thật khách quan. Cái mà người điều tra muốn chứng minh, muốn tìm thấy. Như vậy, thì tất nhiên sẽ phạm tội. Người người chỉ nghĩ đơn giản nhận thay nếu mà tội  nặng quá mình khai sẽ không sao hết. Nhưng khi vỡ lở thì sẽ vướng vào tội khác ngay.