Ngày 01/07/2024, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023 chính thức có hiệu lực. Vậy lực lượng này là gì? người tham gia lực lượng bị thương, chết thì được hưởng chế độ gì? Làm sao để ứng tuyển tham gia lực lượng?
(1) Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là gì?
Theo Khoản 2 Điều 2 Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023 có quy định như sau:
“Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng do chính quyền địa phương thành lập trên cơ sở tự nguyện của người dân để hỗ trợ Công an xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là Công an cấp xã) giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp trong bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.”
Đồng thời, tại Điều 14 Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023 cũng nêu rõ Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được kiện toàn từ lực lượng bảo vệ dân phố, Công an xã bán chuyên trách đang được tiếp tục sử dụng và Đội trưởng, Đội phó đội dân phòng hoặc được tuyển chọn theo quy định.
Như vậy, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng được bố trí thành Tổ bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn một hoặc một số thôn, tổ dân phố thuộc cấp xã hoặc tại huyện nơi không có đơn vị hành chính cấp xã. Lực lượng này được thành lập căn cứ dựa trên tình hình, yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự, điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, HĐND quy định tiêu chí thành lập Tổ bảo vệ an ninh, trật tự, tiêu chí về số lượng chức danh của Tổ bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn quản lý.
(2) Người tham gia lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự bị thương, chết khi làm nhiệm vụ thì được hưởng chế độ gì?
Căn cứ theo Điều 24 Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023 quy định về chế độ, chính sách mà người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở bị ốm đau, bị tai nạn, chết, bị thương khi thực hiện nhiệm vụ được hưởng như sau:
- Người đã tham gia bảo hiểm: Được chi trả chế độ từ quỹ bảo hiểm khi bị ốm đau, tai nạn, thương tích trong lúc thực hiện nhiệm vụ, nếu đã tham gia bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế và đủ điều kiện hưởng bảo hiểm.
- Người chưa tham gia bảo hiểm y tế: Được hỗ trợ thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh nếu bị ốm đau, tai nạn, thương tích trong lúc thực hiện nhiệm vụ.
- Người chưa tham gia bảo hiểm xã hội: Nếu bị tai nạn làm suy giảm khả năng lao động, được xét trợ cấp theo mức độ suy giảm. Nếu trường hợp người tham gia lực lượng chết, thân nhân được hưởng trợ cấp tiền tuất và tiền mai táng phí.
- Người tham gia lực lượng bị thương hoặc chết khi thực hiện nhiệm vụ: Được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được công nhận là liệt sĩ và hưởng các quyền khác theo quy định của pháp luật.
(3) Làm thế nào để tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở?
Căn cứ theo Điều 13 Luật lực lượng tham gia bảo vệ trật tự, an ninh ở cơ sở 2023 quy định về điều kiện, tiêu chuẩn để được xem xét, tuyển chọn như sau:
- Là công dân Việt Nam
- Độ tuổi: Từ đủ 18 tuổi đến đủ 70 tuổi. Trường hợp trên 70 tuổi nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe tốt, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ xem xét, quyết định dựa trên đề nghị của Công an cấp xã.
- Phẩm chất lý lịch: Có lý lịch rõ ràng, không vi phạm pháp luật. Phẩm chất đạo đức tốt, bản thân và gia đình chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
- Trình độ học vấn:
+ Có bằng tốt nghiệp hoặc đã hoàn thành chương trình giáo dục trung học cơ sở trở lên.
+ Đối với khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học.
- Nơi cư trú: Đang thường trú hoặc tạm trú từ 01 năm trở lên và thường xuyên sinh sống tại nơi nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng. Trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều này thì phải đang thường trú hoặc tạm trú tại nơi nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng.
- Sức khỏe: Có đủ sức khỏe theo giấy chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật.
Tổng kết lại, Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng được thành lập dựa trên tình hình, yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự, điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương. Để tham gia vào lực lượng này, người ứng tuyển phải đáp ứng được các điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định. Trường hợp người tham gia lực lượng bị thương, chết khi thực hiện nhiệm vụ thì được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được xem xét để công nhận là liệt sĩ và hưởng các quyền khác theo quy định của pháp luật.
