"Huân chương Hữu nghị" là một trong số các Huân chương được trao tặng, truy tặng theo Luật Thi đua khen thưởng hiện nay. Huân chương này để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân, tập thể người nước ngoài có đóng góp to lớn trong xây dựng, củng cố và phát triển tình hữu nghị giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với các nước trên thế giới.
1. Người nước ngoài đã được tặng “Huy chương Hữu nghị” mới có thể được tặng “Huân chương hữu nghị”?
Tiêu chuẩn khen thưởng “Huân chương Hữu nghị” thì khoản 1 Điều 53 Luật Thi đua, khen thưởng 2022 có quy định:
“Huân chương Hữu nghị” để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân, tập thể người nước ngoài có đóng góp to lớn trong xây dựng, củng cố và phát triển tình hữu nghị giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với các nước trên thế giới và đạt các tiêu chuẩn sau đây:
- Có tinh thần đoàn kết hữu nghị, tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, luật pháp, phong tục, tập quán tốt đẹp của Việt Nam; (1)
- Có đóng góp to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước hoặc công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của Việt Nam; có đóng góp tích cực vào việc xây dựng, củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp và toàn diện giữa Việt Nam với các nước, các tổ chức quốc tế được Bộ, ban, ngành, tỉnh công nhận và đề nghị. (2)
Các đối tượng là cá nhân người nước ngoài được khen thưởng bao gồm: (Xem chi tiết toàn bộ các đối tượng khen thưởng tại khoản 2 Điều 23 Nghị định 98/2023/NĐ-CP)
- Cá nhân nước ngoài là người đứng đầu cơ quan, tổ chức (cơ quan, tổ chức này là các đối tượng được khen tặng “Huân chương Hữu nghị”) có thời gian đảm nhiệm chức vụ từ 05 năm liên tục trở lên hoặc có thời gian công tác tại Việt Nam ít nhất một nhiệm kỳ 03 năm;
- Trưởng các Cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam của các nước có quan hệ đối tác đặc biệt, đối tác chiến lược hoặc đối tác toàn diện với Việt Nam có thời gian công tác tại Việt Nam ít nhất một nhiệm kỳ 03 năm;
- Cá nhân nước ngoài đã được tặng “Huy chương Hữu nghị” và 05 năm tiếp theo tiếp tục có những đóng góp tích cực vào việc xây dựng, củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp và toàn diện với Việt Nam;
- Cá nhân nước ngoài khác đạt tiêu chuẩn tại (2) được bộ, ban, ngành, tỉnh công nhận và đề nghị.
Như vậy, đối với cá nhân người nước ngoài có thể được khen thưởng “Huân chương Hữu nghị” thì cần đáp ứng các điều kiện cũng như thuộc một trong các đối tượng vừa liệt kê ở trên.
Trong số đó, cá nhân nước ngoài đã được tặng “Huy chương Hữu nghị” và cần đáp ứng điều kiện là có 05 năm tiếp theo tiếp tục có những đóng góp tích cực vào việc xây dựng, củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp và toàn diện với Việt Nam thì thuộc đối tượng khen thưởng “Huân chương Hữu nghị” theo quy định.
Ngoài ra, các cá nhân khác cũng có thể được khen thưởng “Huân chương Hữu nghị” nếu thuộc đối tượng và đáp ứng tiêu chuẩn mà không nhất thiết trước đó đã được tặng “Huy chương Hữu nghị” hay chưa.
2. Ai quyết định tặng “Huân chương Hữu nghị” cho các tổ chức, cá nhân người nước ngoài?
Huân chương Hữu nghị là một trong số các Huân chương hiện nay theo Luật Thi đua, khen thưởng 2022.
Theo Điều 77 của Luật này thì Chủ tịch nước quyết định tặng huân chương, huy chương, “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước”, danh hiệu vinh dự nhà nước.
Cho nên Chủ tịch nước cũng là người có thẩm quyền quyết định tặng “Huân chương Hữu nghị” cho các tổ chức, cá nhân người nước ngoài.