Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực, chính sách BHXH đã có những thay đổi đáng kể, đặc biệt là đối với người lao động chuẩn bị nghỉ hưu.
(1) Điều kiện được hưởng lương hưu từ 01/7/2025
Căn cứ theo khoản 1 Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, công dân tham gia BHXH sẽ được hưởng lương hưu khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên
- Đủ tuổi nghỉ hưu
Theo quy định tại Điều 169 Bộ Luật Lao động 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.
Ngoài ra, người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc nặng nhọc, đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 05 tuổi.
Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi.
Như vậy, từ sau ngày 01/7/2025, điều kiện để người nghỉ hưu được xét hưởng lương hưu là có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo lộ trình được quy định tại Điều 169 Bộ Luật lao động 2019.
>>> Xem cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH: Đóng BHXH bao lâu thì được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu?
(2) Mức hưởng lương hưu
Căn cứ theo Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức hưởng lương hưu hằng tháng của người nghỉ hưu sẽ được tăng tỷ lệ theo số năm đã đóng BHXH, cụ thể:
Đối với lao động nam
Tham gia BHXH từ đủ 15 năm: Mức hưởng 40%
Tham gia BHXH từ năm thứ 16 đến năm thứ 20: Mức hưởng tăng thêm mỗi năm là 1%, tương ứng 45% ở năm thứ 20.
Tham gia BHXH trên 20 năm: Mỗi năm tăng thêm 2%
Tham gia BHXH đến 33 năm: Mức hưởng 75% (tối đa)
Lưu ý: Tỷ lệ mức hưởng dựa trên mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH (ví dụ: mức đóng BHXH là 6 triệu đồng/tháng, mức hưởng lương hưu tối đa (75%) là 4,5 triệu đồng/tháng)
Như vậy, theo cơ chế mới, lao động nam có thời gian tham gia BHXH càng lâu thì mức hưởng sẽ càng lớn, tối đa lên đến 75% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Đối với lao động nữ
Tham gia BHXH từ đủ 15 năm: Mức hưởng 15%
Tham gia BHXH trên từ trên 15 năm: Mỗi năm tăng 2%
Tham gia BHXH đến 27 năm: Mức hưởng 75% (tối đa)
Tương tự theo cách tính đối với lao động nam, mức hưởng này cũng được dựa trên mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Để đạt tỷ lệ mức hưởng tối đa thì lao động nữ chỉ cần có thời gian tham gia BHXH từ đủ 27 năm, ít hơn 06 năm so với lao động nam.
Tuy nhiên, đối với cả lao động nam và lao động nữ, nếu thuộc trường hợp nghỉ hưu sớm thì cứ mỗi năm nghỉ hưu sớm, tỷ lệ mức hưởng sẽ giảm 2%.
Trường hợp nghỉ hưu sớm trên 06 tháng đến dưới 12 tháng so với tuổi nghỉ hưu thì tỷ lệ mức hưởng sẽ giảm 1%.
Trường hợp nghỉ hưu sớm dưới 06 tháng so với tuổi nghỉ hưu thì không bị trừ tỷ lệ mức hưởng.
(3) Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu
Theo quy định tại Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, lao động nam có thời gian đóng BHXH cao hơn 35 năm, lao động nữ có thời gian đóng BHXH cao hơn 30 năm thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Mức hưởng trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng cao bằng 0,5 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật.
Trường hợp người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu mà tiếp tục đóng BHXH thì mức trợ cấp được nâng lên từ 0,5 lần thành 02 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn số năm quy định kể từ sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật đến thời điểm nghỉ hưu.
>>> Xem cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH: Đóng BHXH bao lâu thì được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu?
