Ma tuý là loại chất bị cấm sử dụng, để biết chắc chắn một người có sử dụng ma tuý hay không thì phải làm các xét nghiệm theo quy định. Vậy, người bị nghi ngờ sử dụng chất ma túy sẽ được xét nghiệm thế nào?
Khi nào sẽ phải làm xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể?
Theo khoản 1 Điều 22 Luật Phòng, chống ma túy 2021 quy định xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể được thực hiện đối với người thuộc trường hợp sau đây:
- Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người mà cơ quan, người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý;
- Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; đang cai nghiện ma túy; đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy.
Như vậy, nếu thuộc một trong những trường hợp trên thì sẽ phải làm xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể theo quy định.
Người bị nghi ngờ sử dụng chất ma túy sẽ được xét nghiệm thế nào?
Theo khoản 2, khoản 2 Điều 22 Luật Phòng, chống ma túy 2021, Điều 46 Nghị định 105/2021/NĐ-CP quy định:
- Về thẩm quyền xét nghiệm, đề nghị xét nghiệm:
Người đứng đầu cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy tiến hành xét nghiệm chất ma túy theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan, người có chuyên môn xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể đối với các trường hợp phải tiến hành xét nghiệm.
Trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính thì gửi ngay kết quả đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người có kết quả xét nghiệm dương tính cư trú, trừ trường hợp người đó đang cai nghiện ma túy bắt buộc.
- Về chi phí xét nghiệm:
Sử dụng kinh phí của Nhà nước nếu thuộc các trường hợp được quy định.
- Về quy trình xét nghiệm:
+ Triệu tập:
Đối với người thuộc trường hợp phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể thì cơ quan, người có thẩm quyền xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể mời người đó đến địa điểm xét nghiệm để thực hiện việc xét nghiệm.
Trường hợp người đó không hợp tác thực hiện xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể thì Cơ quan Công an triệu tập người đó đến địa điểm xét nghiệm để lấy mẫu xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể. Người thuộc trường hợp phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể phải có mặt khi được Cơ quan Công an yêu cầu.
+ Hình thức lấy mẫu xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể: Lấy máu, lấy nước tiểu, thông tiểu hoặc lấy các mẫu vật khác trên cơ thể.
+ Các buồng chờ xét nghiệm và nơi lấy mẫu phải chia khu vực dành cho nam riêng, nữ riêng. Nơi không có buồng chờ riêng thì bố trí cho nam, nữ đứng riêng và nơi lấy mẫu phải có buồng nam, nữ riêng.
Việc lấy mẫu nước tiểu phải có cán bộ cùng giới giám sát.
+ Trường hợp lấy mẫu xét nghiệm người dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật, trừ trường hợp lấy mẫu nước tiểu.
Như vậy, nếu mời mà người được xét nghiệm không đi thì sẽ bị triệu tập và sẽ được xét nghiệm bằng các hình thức như lấy máu, nước tiểu, mẫu vật khác trên cơ thể,...
Có các biện pháp nào để quản lý người sử dụng ma tuý?
Theo Điều 23 Luật Phòng, chống ma túy 2021 quy định:
- Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là biện pháp phòng ngừa nhằm giúp người sử dụng trái phép chất ma túy không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy, phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật của họ.
- Thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là 01 năm kể từ ngày Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định quản lý.
- Nội dung quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy bao gồm:
+ Tư vấn, động viên, giáo dục, giúp đỡ người sử dụng trái phép chất ma túy để họ không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy;
+ Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể;
+ Ngăn chặn người sử dụng trái phép chất ma túy có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội.
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được kết quả xét nghiệm dương tính của người cư trú tại địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm ra quyết định và tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú tại địa phương.
- Trong thời hạn quản lý, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định dừng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy trong các trường hợp sau đây:
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy được xác định là người nghiện ma túy;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy phải thi hành án phạt tù;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy trong danh sách quản lý chết, bị Tòa án tuyên bố là mất tích.
Như vậy, sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính chất ma túy trong cơ thể thì chủ tịch UBND cấp xã sẽ ra biện pháp quản lý người đó. Và lưu ý là việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy không phải là biện pháp xử lý hành chính.
