Hiện nay, hụi, họ, biêu, phường (sau đây gọi chung là họ) là một hình thức huy động tiền rất phổ biến. Đây được xem là một kênh huy động vốn không chính thức, thỏa mãn nhu cầu của những người buôn bán nhỏ lẻ, khó tiếp cận với vốn vay ngân hàng. Tuy nhiên, thời gian vừa qua những biến tướng của hình thức này đã dẫn đến tình trạng vỡ họ và lừa đảo đã xảy ra rất nhiều. Vì vậy, để tránh nguy cơ mất an toàn từ việc chơi, bạn cần nắm một số lưu ý sau đây nhé!

KHÁI NIỆM CHƠI HỌ

Bộ luật dân sự 2015 đã đưa ra định nghĩa như sau:

Theo quy định trên có thể thấy việc chơi họ hoàn toàn dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau chứ không có tài sản để bảo đảm cho giao dịch này và không có gì bảo đảm rằng các bên sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình. Hoạt động này không như hoạt động của ngân hàng. Ngân hàng cho vay thì có giấy tờ thẩm định, còn những người chơi họ thì chỉ dựa vào uy tín của nhau, dựa trên lòng tin. Chính bởi vậy, nó mở ra những cơ hội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Tuy nhiên, dưới góc độ khác, chơi họ cũng mang lại mặt tích cực, đó là cơ hội tiếp cận vốn nhanh cho người dân, góp phần không nhỏ để cho người dân có một số vốn nhất định khi cần sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế. 

Bên cạnh hình thức chơi họ truyền thống, hiện nay, dựa trên nền tảng công nghệ thông tin, chỉ cần có một tài khoản giao dịch, tài khoản ngân hàng là những người chơi có thể dễ dàng tham gia chơi hụi online trên mạng internet, với các mức đóng tiền và thời hạn nhận khác nhau để có những mức lãi suất tương ứng.

MỘT SỐ LƯU Ý KHI CHƠI HỌ

Để giảm thiểu những rủi ro cho người tham gia hay những biến tướng của việc chơi hụi thành cho vay nặng lãi gây hệ lụy xấu trong xã hội, Chính phủ đã ban hành Nghị định 19/2019/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường. Theo đó, người chơi họ cần nắm được các quy định sau:

>>>Về điều kiên làm thành viên: 

Thành viên là người từ đủ mười tám tuổi trở lên và không thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định tại Bộ luật dân sự.

Người từ đủ mười lăm tuổi đến dưới mười tám tuổi nếu có tài sản riêng có thể là thành viên của dây họ, trường hợp sử dụng tài sản riêng là bất động sản, động sản phải đăng ký để tham gia dây họ thì phải được người đại diện theo pháp luật  đồng ý.

>>>Về điều kiện làm chủ họ: 

Chủ họ là người từ đủ mười tám tuổi trở lên và không thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định tại Bộ luật dân sự. Trường hợp các thành viên tự tổ chức dây họ thì chủ họ là người được hơn một nửa tổng số thành viên bầu, trừ trường hợp các thành viên có thỏa thuận khác.

>>>Về hình thức thỏa thuận dây họ: 

Thoả thuận về dây họ được thể hiện bằng văn bản. Văn bản thoả thuận về dây họ được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia dây họ yêu cầu.

>>>Về nội dung văn bản thỏa thuận:

Văn bản thỏa thuận về dây họ có những nội dung chủ yếu sau đây:

a) Họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu; ngày, tháng, năm sinh; nơi cư trú của chủ họ (nơi chủ họ thường xuyên sinh sống hoặc nơi đang sinh sống nếu không xác định được nơi thường xuyên sinh sống);

b) Số lượng thành viên, họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của từng thành viên;

c) Phần họ;

d) Thời gian diễn ra dây họ, kỳ mở họ;

đ) Thể thức góp họ, lĩnh họ.

 Ngoài ra, văn bản thỏa thuận về dây họ có thể có thêm những nội dung sau đây:

a) Mức hưởng hoa hồng của chủ họ trong họ hưởng hoa hồng;

b) Lãi suất trong họ có lãi;

c) Trách nhiệm ký quỹ hoặc biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác của chủ họ;

d) Việc chuyển giao phần họ;

đ) Gia nhập, rút khỏi, chấm dứt dây họ;

e) Trách nhiệm do vi phạm nghĩa vụ;

g) Nội dung khác theo thỏa thuận.
>>>Về gia nhập và rút khỏi họ:

+ Gia nhập dây họ: Có sự đồng ý của chủ họ và tất cả các thành viên, góp đầy đủ các phần họ theo thỏa thuận tính đến thời điểm tham gia.

+ Rút khỏi dây họ: Thành viên đã lĩnh họ có thể rút khỏi dây họ nhưng phải góp các phần họ chưa góp và giao cho chủ họ hoặc thành viên giữ sổ họ trong trường hợp không có chủ họ. Việc rút khỏi dây họ của thành viên đã góp họ mà chưa lĩnh họ thực hiện như sau: Được nhận lại các phần họ theo thỏa thuận. Trường hợp không có thỏa thuận, thành viên rút khỏi dây họ được nhận lại các phần họ đã góp tại thời điểm kết thúc dây họ; nếu có lý do chính đáng thì được nhận lại phần họ đã góp tại thời điểm rút khỏi dây họ.  Thành viên rút khỏi dây họ phải hoàn trả một phần tiền lãi đã nhận (nếu có) và thực hiện nghĩa vụ khác theo thỏa thuận; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định tại Bộ luật dân sự. Trường hợp người tham gia dây họ chết thì quyền, nghĩa vụ của người đó đã được xác lập trong quan hệ về họ được giải quyết theo quy định pháp luật về thừa kế. Việc tham gia dây họ của người thừa kế được thực hiện theo thỏa thuận của người thừa kế và những người tham gia dây họ.

>>>Về lãi suất:

+ Lãi suất trong họ có lãi: Lãi suất trong họ có lãi do các thành viên của dây họ thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh họ tại mỗi kỳ mở họ nhưng không vượt quá 20%/năm của tổng giá trị các phần họ phải góp trừ đi giá trị các phần họ đã góp trên thời gian còn lại của dây họ. Trường hợp mức lãi suất giới hạn nói trên được điều chỉnh bởi cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật dân sự thì áp dụng mức lãi suất giới hạn được điều chỉnh đó. Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh họ tại mỗi kỳ mở họ vượt quá lãi suất giới hạn thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

+ Lãi suất trong trường hợp chậm góp, chậm giao phần họ: Trường hợp đến kỳ mở họ mà chủ họ không giao hoặc giao không đầy đủ các phần họ cho thành viên được lĩnh họ, thành viên chưa lĩnh họ không góp phần họ hoặc góp phần họ không đầy đủ thì phải trả lãi đối với số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả. Lãi suất phát sinh do chậm góp hoặc chậm giao phần họ được xác định theo thỏa thuận của các bên nhưng không được vượt quá mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều 21 của Nghị định này của số tiền chậm trả trên thời gian chậm trả, nếu không có thỏa thuận thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều 21 của Nghị định này của số tiền chậm trả trên thời gian chậm trả.

Trường hợp đến kỳ mở họ mà thành viên đã lĩnh họ không góp phần họ hoặc góp phần họ không đầy đủ thì phải trả lãi như sau: Trường hợp họ không có lãi, lãi suất được xác định theo thỏa thuận nhưng không được vượt quá mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều 21 của Nghị định này của số tiền chậm góp họ trên thời gian chậm góp, nếu không có thỏa thuận thì lãi suất được xác định bằng 50%/năm mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều 21 của Nghị định này của số tiền chậm góp trên thời gian chậm góp. Trường hợp họ có lãi, lãi suất được xác định theo mức quy định tại khoản 5 Điều 466 của Bộ luật dân sự đối với họ có lãi.

>>>Về giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm:

Trong trường hợp có tranh chấp về họ hoặc phát sinh từ họ thì tranh chấp đó được giải quyết bằng thương lượng, hoà giải hoặc yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật.

Chủ họ, thành viên, cá nhân, tổ chức liên quan có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người có hành vi cho vay lãi nặng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác khi tham gia quan hệ về họ.