Công ty chứng khoán là doanh nghiệp thực hiện một số nghiệp vụ gồm: Môi giới chứng khoán; Tự doanh chứng khoán; Bảo lãnh phát hành chứng khoán và Tư vấn đầu tư chứng khoán.
1. Nghiệp vụ của công ty chứng khoán
Theo Điều 86 Luật Chứng khoán 2020 thì công ty chứng khoán thực hiện các nghiệp vụ sau:
- Nghiệp vụ Môi giới chứng khoán được cung cấp các dịch vụ sau đây:
+ Nhận ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân; thực hiện phân phối hoặc làm đại lý phân phối chứng khoán; quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán; cung ứng dịch vụ quản lý danh sách người sở hữu chứng khoán cho các doanh nghiệp khác;
+ Cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến; cung cấp hoặc phối hợp với các tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ cho khách hàng vay tiền mua chứng khoán hoặc cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán; cung cấp hoặc phối hợp với các tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ ứng trước tiền bán chứng khoán; lưu ký chứng khoán; bù trừ và thanh toán chứng khoán; các dịch vụ trên thị trường chứng khoán phái sinh.
- Nghiệp vụ Tự doanh chứng khoán được giao dịch chứng khoán trên tài khoản tự doanh chứng khoán và được đầu tư, góp vốn, phát hành, chào bán các sản phẩm tài chính.
- Nghiệp vụ Bảo lãnh phát hành chứng khoán được cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán chứng khoán, thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán; đại lý lưu ký, thanh toán, chuyển nhượng chứng khoán; tư vấn tái cơ cấu, hợp nhất, sáp nhập, tổ chức lại, mua bán doanh nghiệp; tư vấn quản trị, tư vấn chiến lược doanh nghiệp; tư vấn chào bán, niêm yết, đăng ký giao dịch chứng khoán; tư vấn cổ phần hóa doanh nghiệp.
- Nghiệp vụ Tư vấn đầu tư chứng khoán: cung cấp cho khách hàng kết quả phân tích, báo cáo phân tích và đưa ra khuyến nghị liên quan đến việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán.
2. Quy định một số hạn chế áp dụng đối với công ty chứng khoán:
Hạn chế vay nợ
Căn cứ Điều 26 Thông tư 121/2020/TT-BTC quy định công ty chứng khoán bị hạn chế vay nợ như sau:
- Tỷ lệ tổng nợ trên vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán không được vượt quá 05 lần.
Giá trị tổng nợ không bao gồm các khoản sau đây:
+ Tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng;
+ Quỹ khen thưởng phúc lợi;
+ Dự phòng trợ cấp mất việc làm;
+ Dự phòng bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư.
- Nợ ngắn hạn của công ty chứng khoán tối đa bằng tài sản ngắn hạn.
Theo Điều 112 Thông tư 200/2014/TT-BTC thì nợ ngắn hạn và tài sản ngắn hạn được hiểu như sau:
- Nợ ngắn hạn là chỉ tiêu tổng hợp phản ánh tổng giá trị các khoản nợ còn phải trả có thời hạn thanh toán không quá 12 tháng hoặc dưới một chu kỳ sản xuất, kinh doanh thông thường.
- Tài sản ngắn hạn phản ánh tổng giá trị tiền, các khoản tương đương tiền và các tài sản ngắn hạn khác có thể chuyển đổi thành tiền, có thể bán hay sử dụng trong vòng không quá 12 tháng hoặc một chu kỳ kinh doanh bình thường của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo.
Hạn chế cho vay
Công ty chứng khoán bị hạn chế cho vay trong các trường hợp sau (Theo Điều 27 Thông tư 121/2020/TT-BTC):
- Công ty chứng khoán không được cho vay tiền, chứng khoán dưới mọi hình thức trừ trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 86 Luật Chứng khoán 2019.
- Công ty chứng khoán không được dùng tiền, tài sản của công ty hoặc của khách hàng để bảo đảm nghĩa vụ thanh toán cho bên thứ ba.
- Công ty chứng khoán không được cho vay dưới bất kỳ hình thức nào đối với Chủ sở hữu, cổ đông lớn, thành viên Ban Kiểm soát, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban Giám đốc, kế toán trưởng, các chức danh quản lý khác do Hội đồng quản trị công ty chứng khoán bổ nhiệm và người có liên quan của những đối tượng nêu trên.
- Công ty chứng khoán đã được thực hiện giao dịch ký quỹ theo quy định pháp luật được cho khách hàng vay tiền mua chứng khoán dưới hình thức giao dịch ký quỹ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
- Công ty chứng khoán được cho vay chứng khoán để sửa lỗi giao dịch, hoặc cho vay để thực hiện các giao dịch hoán đổi chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục hoặc các hình thức khác theo quy định của pháp luật có liên quan.
Ngoài ra, công ty chứng khoán còn có thể bị hạn chế đầu tư nếu thuộc các trường hợp quy định tại Điều 28 Thông tư 121/2020/TT-BTC, Khoản 3 Điều 3 Thông tư 68/2024/TT-BTC.
Như vậy một công ty chứng khoán có thể bị hạn chế vay nợ, hạn chế cho vay và hạn chế đầu tư nếu thuộc một trong các nội dung trên.
