Phụ nữ đi làm đóng BHXH khi mang thai sinh con sẽ được hưởng chế độ thai sản khi sinh nhưng phải đảm bảo đủ thời gian đóng BHXH theo quy định. Có không ít trường hợp muốn biết là nếu đang mang thai mà nghỉ việc sớm thì liệu rằng có thể được hưởng chế độ thai sản khi sinh con hay không? Và cần phải đóng BHXH ít nhất mấy tháng trước khi sinh để được hưởng chế độ?
Mang thai phải đi làm đóng BHXH ít nhất mấy tháng nữa mới được hưởng chế độ thai sản khi sinh?
Căn cứ Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định về điều kiện hưởng chế độ thai sản như sau:
"1. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
…
b) Lao động nữ sinh con;
…
2. Người lao động quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
3. Người lao động quy định tại điểm b khoản 1 Điều này đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
4. Người lao động đủ điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các Điều 34, 36, 38 và khoản 1 Điều 39 của Luật này."
Từ các quy định được nêu trong Điều 31 này thì có một số quy định về điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con cần lưu ý như sau:
Thứ nhất, trong trường hợp thông thường người lao động nữ mang thai vẫn đi làm đóng bảo hiểm xã hội bình thường thì điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước khi sinh con ít nhất là 06 tháng trong vòng 12 tháng trước khi người lao động nữ sinh con thì được hưởng chế độ thai sản khi sinh con.
Thứ hai, trong trường hợp theo chỉ định của bác sĩ người lao động nữ mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai thì chỉ phải đóng bảo hiểm xã hội ít nhất là 03 tháng trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Nhưng kèm theo điều kiện là đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ ít nhất là 12 tháng trở lên.
Thứ ba, người lao động nữ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản theo như hai trương hợp trên nhưng chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.
Như vậy, nếu như người lao động nữ mang thai mà muốn nghỉ việc để dưỡng thai thì cần chú ý thời gian đóng bảo hiểm xã hội như đã phân tích để đảm bảo rằng khi nghỉ việc vẫn được hưởng chế độ thai sản khi sinh con. Trường hợp quyết định nghỉ nhưng không đảm bảo thời gian đóng bảo hiểm cũng như điều kiện khác thì sẽ không được hưởng chế độ.
Giả sử người lao động nữ đang mang thai được 01 tháng rưỡi, dự định sinh vào đầu tháng 3/2025, nếu thời điểm này người lao động xin nghỉ việc luôn thì số tháng đóng bảo hiểm xã hội của người này trong vòng 12 tháng trước khi sinh con tính từ tháng 3/2024 đến tháng 3/2025 là được nhiều nhất là đóng được tháng 3, tháng 4, tháng 5, tháng 6, tháng 7/2024, tổng cộng là 5 tháng nếu tháng 7 vẫn được đóng BHXH hoặc là hết tháng 7 người lao động nữ mới nghỉ.
Như vậy, trường hợp này người lao động nữ mới chỉ đóng được 05 tháng bảo hiểm thì sẽ không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản nếu như không thuộc trường hợp phải nghỉ theo chỉ định của bác sĩ.
Nếu như không thuộc trường hợp chỉ định phải nghỉ thì người lao động này cần làm thêm ít nhất là đến hết tháng 8/2024 thì mới đủ 06 tháng đóng bảo hiểm xã hội để khi nghỉ việc vẫn được hưởng chế độ thai sản khi sinh.
Còn trường hợp nghỉ theo chỉ định của bác sĩ thì đã đủ điều kiện đóng bảo hiểm trong vòng 12 tháng trước khi sinh con, nhưng cần lưu ý rằng người lao động nữ này phải có tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên thì mới được hưởng chế độ thai sản khi sinh con.
Quy định hiện nay, lao động nữ được nghỉ ít nhất mấy tháng trước khi sinh con mà vẫn được hưởng chế độ thai sản?
Theo khoản 1 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định về thời gian hưởng chế độ khi sinh con như sau:
Lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.
Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
Theo đó, người lao động nữ được nghỉ trước khi sinh tối đa là 02 tháng, tức mang thai tháng thứ 7 thì người lao động được nghỉ thai sản.
