Sắp tới đây Luật Đất đai 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, thay thế cho Luật Đất đai 2013 hiện hành. Theo luật mới, có các trường hợp nào tài sản gắn liền với đất không được cấp giấy chứng nhận?
Các trường hợp tài sản gắn liền với đất không được cấp sổ đỏ theo Luật Đất đai 2024
Theo Khoản 2 Điều 151 Luật Đất đai 2024 quy định các tài sản gắn liền với đất không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (giấy chứng nhận) trong 06 trường hợp sau đây (so sánh với 07 trường hợp quy định hiện hành tại Điều 35 Nghị định 43/2014/NĐ-CP):
1) Tài sản gắn liền với đất mà thửa đất có tài sản đó thuộc trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 1 Điều 151 Luật Đất đai 2024 hoặc không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
So với quy định hiện hành chỉ quy định không cấp giấy chứng nhận khi không đủ điều kiện, quy định mới đã thêm vào trường hợp tài sản đó thuộc trường hợp không cấp giấy chứng nhận.
2) Nhà ở hoặc công trình xây dựng được xây dựng tạm thời trong thời gian xây dựng công trình chính hoặc xây dựng tạm thời bằng vật liệu tranh, tre, nứa, lá, đất; công trình phụ trợ nằm ngoài phạm vi công trình chính và để phục vụ cho việc quản lý, sử dụng, vận hành công trình chính.
Nhìn chung, trường hợp này vẫn giữ tương tự so với quy định hiện hành.
3) Tài sản gắn liền với đất đã có thông báo hoặc quyết định giải tỏa hoặc đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 3 năm kể từ thời điểm có các thông báo, quyết định này mà không thực hiện.
So với quy định hiện hành, quy định mới đã bỏ quyết định phá dỡ, đồng thời, bổ sung quy định trường hợp ngoại trừ là đã quá 3 năm kể từ thời điểm có các thông báo, quyết định mà không thực hiện thì vẫn có thể được cấp giấy chứng nhận.
4) Nhà ở, công trình:
- Được xây dựng sau thời điểm công bố cấm xây dựng;
- Xây dựng lấn, chiếm mốc giới bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng;
- Tài sản gắn liền với đất được tạo lập từ sau thời điểm quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà tài sản được tạo lập đó không phù hợp với quy hoạch được duyệt tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ những trường hợp chủ sở hữu nhà ở, công trình xây dựng không phải là nhà ở theo quy định tại Điều 148 và Điều 149 Luật Đất đai 2024 có giấy phép xây dựng có thời hạn theo quy định của pháp luật về xây dựng.
5) Tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước, trừ trường hợp tài sản đã được xác định là phần vốn của Nhà nước đóng góp vào doanh nghiệp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Nhìn chung trường hợp 4 và 5 này không quá khác biệt so với quy định hiện hành.
6) Tài sản gắn liền với đất không thuộc trường hợp quy định tại Điều 148 và Điều 149 Luật Đất đai 2024.
Về trường hợp quy định tại Điều 148 và Điều 149 Luật Đất đai 2024: So với quy định hiện hành, quy định mới đã lược bỏ 2 trường hợp tại Điều 33 và điều 34 Nghị định 43/2014/NĐ-CP là rừng sản xuất là rừng trồng và quyền sở hữu cây lâu năm, quy định mới chỉ còn 2 trường hợp là công trình xây dựng là nhà ở và không phải là nhà ở.
Ngoài ra quy định mới đã bỏ trường hợp là tài sản tạo lập do chuyển mục đích sử dụng đất trái phép sẽ không được cấp giấy chứng nhận.
Có thể thấy, Luật Đất đai 2024 đã quy định cụ thể 6 trường hợp tài sản gắn liền với đất không được cấp Giấy chứng nhận, còn trong Luật Đất đai 2013, quy định này được cụ thể tại nghị định hướng dẫn thi hành.
Như vậy, kể từ ngày 01/8/2024, nếu thuộc một trong 6 trường hợp trên thì tài sản gắn liền với đất sẽ không được cấp không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng thì Giấy chứng nhận đứng tên ai?
Theo Điều 135 Luật Đất đai 2024 quy định như sau:
- Trường hợp quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng thì phải ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp vợ và chồng có thỏa thuận ghi tên một người để đứng tên làm đại diện cho vợ và chồng.
- Trường hợp quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng mà Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp chỉ ghi họ, tên của vợ hoặc chồng thì được cấp đổi sang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất để ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng nếu có yêu cầu.
Như vậy, theo quy định mới thì nếu quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng thì được quyền đứng tên cả hai vợ chồng. Nếu hai vợ chồng có thỏa thuận cho một người đứng tên thì sẽ cho người đó đứng tên.
Nếu chỉ một người đứng tên tài sản chung thì vẫn được cấp đổi Giấy chứng nhận thành đứng tên cả hai người khi có yêu cầu.
Xem đầy đủ Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 01/8/2024
Xem thêm:
Cách phân biệt sổ đỏ và sổ hồng 2024
Luật Đất đai 2024 có cho phép cầm sổ đỏ không chính chủ không?
Luật Đất đai 2024: Khi nào người dân sẽ bị thu hồi sổ đỏ?
