Ngày 1/7/2024 Luật Căn cước 2023 sẽ chính thức có hiệu lực. Theo đó, trường hợp nào sẽ phải đổi sang thẻ căn cước và có bắt buộc làm thẻ căn cước ở nơi thường trú không?
Những trường hợp nào sẽ phải đổi sang thẻ căn cước khi luật mới có hiệu lực?
Theo Điều 19 Luật Căn cước 2023 quy định người được cấp thẻ căn cước gồm:
- Người được cấp thẻ căn cước là công dân Việt Nam.
- Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.
- Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi được cấp thẻ căn cước theo nhu cầu.
Theo Điều 24 Luật căn cước 2023 quy định về các trường hợp cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước như sau:
- Công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi;
- Thay đổi, cải chính thông tin về họ, chữ đệm, tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh;
- Thay đổi nhân dạng; bổ sung thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay; xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật;
- Có sai sót về thông tin in trên thẻ căn cước;
- Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính;
- Xác lập lại số định danh cá nhân;
- Khi người được cấp thẻ căn cước có yêu cầu.
Đồng thời, Điều 46 Luật căn cước 2023 có quy định:
- Thẻ CCCD đã được cấp trước ngày 01/7/2024 có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 46 Luật căn cước 2023. Công dân khi có nhu cầu thì được cấp đổi sang thẻ căn cước.
- CMND còn hạn sử dụng đến sau ngày 31/12/2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2024.
Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ CMND, CCCD được giữ nguyên giá trị sử dụng; cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về CMND, CCCD trong giấy tờ đã cấp.
- Thẻ CCCD, CMND hết hạn sử dụng từ ngày 15/01/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.
Như vậy, khi Luật Căn cước 2023 có hiệu lực, không bắt buộc người dân đã có thẻ CCCD phải đổi sang thẻ căn cước mà người dân có thể tiếp tục sử dụng thẻ CCCD đến khi hết hạn. Chỉ đổi sang thẻ căn cước trong những trường hợp sau:
- Công dân đủ 14 tuổi chưa từng được cấp thẻ căn cước, thẻ CCCD; công dân đã có thẻ CCCD nhưng hết thời hạn sử dụng.
- Thẻ CCCD hết hạn sau ngày 01/7/2024 thì sẽ phải đổi sang thẻ căn cước khi hết hạn.
- Người đang sử dụng CMND, sau ngày 31/12/2024 phải đổi sang thẻ căn cước.
- Công dân có nhu cầu.
Có bắt buộc làm thẻ căn cước ở nơi thường trú không?
Theo Điều 27 Luật Căn cước 2023 quy định về nơi làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước như sau:
- Cơ quan quản lý căn cước của Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương hoặc cơ quan quản lý căn cước của Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi công dân cư trú.
- Cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an đối với những trường hợp do thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an quyết định.
-Trong trường hợp cần thiết, cơ quan quản lý căn cước quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này tổ chức làm thủ tục cấp thẻ căn cước tại xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị hoặc tại chỗ ở của công dân.
Như vậy, theo Luật Căn cước 2023, từ ngày 1/7/2024 người dân làm thẻ căn cước không bắt buộc tại nơi thường trú mà có thể làm tại Công an cấp huyện hoặc Công an cấp tỉnh nơi cư trú (bao gồm nơi thường trú, nơi tạm trú) hoặc trường hợp cần thiết có thể làm tại xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị hoặc tại chỗ ở của mình.
Khi nào thẻ căn cước sẽ bị thu hồi, bị giữ?
Theo Điều 29 Luật Căn cước 2023 quy định về thu hồi, giữ thẻ căn cước như sau:
- Thẻ căn cước bị thu hồi trong trường hợp sau đây:
+ Công dân bị tước quốc tịch Việt Nam, được thôi quốc tịch Việt Nam, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam;
+ Thẻ căn cước cấp sai quy định;
+ Thẻ căn cước đã tẩy xóa, sửa chữa.
- Thẻ căn cước bị giữ trong trường hợp sau đây:
+ Người đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; người đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
+ Người đang bị tạm giữ, tạm giam, chấp hành án phạt tù.
Như vậy, nếu thuộc các trường hợp trên người dân sẽ bị thu hồi hoặc giữ thẻ căn cước. Đồng thời trong thời gian bị giữ thẻ căn cước thì người bị giữ thẻ căn cước có thể được cơ quan giữ thẻ căn cước xem xét cho phép sử dụng thẻ căn cước của mình để thực hiện giao dịch, thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp.
Xem thêm: Luật Căn cước 2023 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2024.
