Vừa qua Nghị định 80/2024/NĐ-CP được ban hành và quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp. Cơ chế mua bán điện trực tiếp có phải là người dân được mua điện trực tiếp với đơn vị cung cấp điện không?
Điện năng lượng tái tạo là gì?
Để hiểu rõ hơn về cơ chế mua bán điện trực tiếp theo Nghị định 80/2024/NĐ-CP, ta cần phải biết điện năng lượng tái tạo là gì.
Theo khoản 1, Điều 43 Luật Bảo vệ môi trường 2014 như sau: Năng lượng tái tạo là năng lượng được khai thác từ nước, gió, ánh sáng mặt trời, địa nhiệt, sóng biển, nhiên liệu sinh học và các nguồn tài nguyên năng lượng có khả năng tái tạo khác.
Tuy nhiên, Luật Bảo vệ môi trường 2014 hiện đã hết hiệu lực và được thay thế bằng Luật Bảo vệ môi trường 2020 và quy định mới không còn quy định về năng lượng tái tạo.
Mặc dù vậy, ta có thể hiểu rằng năng lượng tái tạo được hình thành từ các nguồn tài nguyên thiên nhiên có khả năng tự tái tạo trong một khoảng thời gian ngắn so với khoảng thời gian mà chúng bị sử dụng.
Hiện nay, nước ta sử dụng phổ biến 3 loại điện năng lượng tái tạo là điện gió, điện mặt trời và thuỷ điện.
Hiểu rõ hơn về cơ chế mua bán điện trực tiếp theo Nghị định 80/2024/NĐ-CP
Thứ nhất, cơ chế mua bán điện trực tiếp chỉ áp dụng đối với điện năng lượng tái tạo
Ngay tại Điều 1 Nghị định 80/2024/NĐ-CP đã nêu: Nghị định này quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với Khách hàng sử dụng điện lớn qua Đường dây kết nối riêng và qua Lưới điện quốc gia.
Như vậy, chỉ có điện năng lượng tái tạo là được áp dụng cơ chế mua bán điện trực tiếp.
Thứ hai, đối tượng và cơ chế mua bán điện trực tiếp
Theo Điều 4 Nghị định 80/2024/NĐ-CP quy định: Mua bán điện trực tiếp là hoạt động mua bán giao nhận điện năng được thực hiện thông qua 02 hình thức như sau:
- Mua bán điện trực tiếp qua Đường dây kết nối riêng (tức không qua EVN):
Là hoạt động ký hợp đồng mua bán điện và giao nhận điện năng qua Đường dây kết nối riêng giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn.
- Mua bán điện trực tiếp qua Lưới điện quốc gia:
Là hoạt động mua bán điện thông qua Hợp đồng kỳ hạn giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn (hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm được ủy quyền) và hoạt động mua bán điện bao gồm:
+ Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo bán toàn bộ điện năng sản xuất vào thị trường điện giao ngay của thị trường bán buôn điện cạnh tranh;
+ Khách hàng sử dụng điện lớn hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm được ủy quyền ký hợp đồng mua bán điện với Tổng công ty Điện lực (hoặc đơn vị được ủy quyền/phân cấp) để mua toàn bộ điện năng đáp ứng nhu cầu;
+ Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm được ủy quyền mua bán điện thông qua Hợp đồng kỳ hạn.
Như vậy, chỉ có khách hàng lớn là được mua bán điện trực tiếp với Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo theo 2 cách là thông qua Đường dây kết nối riêng và thông qua Lưới điện quốc gia.
Xem thêm: Chỉ có khách hàng lớn mới có thể mua điện không cần qua EVN
Thứ ba, mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng nếu dư có thể bán lại cho EVN
Theo Điều 6 Nghị định 80/2024/NĐ-CP quy định để mua bán qua đường dây riêng thì đơn vị phát năng lượng tái tạo và khách hàng hàng lớn sẽ phải ký hợp đồng mua bán với điều kiện, mức giá do hai bên thỏa thuận.
Với phần điện dư thừa, Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo có thể bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) qua hợp đồng mua bán, quy định về công suất, sản lượng, giá. Ngoài ra, khách hàng lớn ngoài mua trực tiếp từ Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo, còn có thể mua bán điện với EVN, hoặc đơn vị bán lẻ điện không phải EVN.
Như vậy, nếu mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng mà có điện năng lượng tái tạo dư thì Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo có thể bán lại cho EVN
