Vừa qua nhiều trang báo đã đưa tin về việc bước đầu khởi tố bị can trong vụ thiêu xác người con được gia đình gửi để chữa bệnh. Vụ án khiến dư luận xôn xao bởi còn nhiều chi tiết đáng ngờ trong vụ án, phần cũng vì thương xót cho cháu bé đã chết. Đối với hành vi thiêu thi thể khi không có sự đồng ý của gia đình người chết, người vi phạm có thể phải chịu những mức án nào?
Như thế nào được gọi là xâm phạm thi thể?
Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt được pháp luật quy định cụ thể tại Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015.
Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là tội xâm phạm đến trật tự, an toàn đối với thi thể, phần mộ và hài cốt của người chết; thông qua đó đã xâm phạm đến phong tục, tập quán, truyền thống của dân tộc Việt Nam. Theo đó, người thực hiện một trong các hành vi sau đây là phạm tội:
- Hành vi cấu thành Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật trong mộ, trên mộ hoặc hành vi khác xâm phạm đến thi thể mồ mả, hài cốt.
– Đào, phá mồ mả là hành vi dùng công cụ như cuốc, xẻng, thuốc nổ làm thay đổi biến dạng, hư hỏng, hủy hoại mồ mả (nhưng không có mục đích chiếm đoạt đồ vật trong hoặc trên mồ mả).
– Chiếm đoạt đồ vật trong mộ, trên mộ (thường gần với việc đào, phá mồ mả) là hành vi lén lút hoặc công khai lấy đồ vật trong mồ mả (như quần áo, trang sức, kim phí quý… chôn theo người chết) hoặc trên mồ mả (như bia đá, tượng, hình ảnh…)
Xử phạt hành vi xâm phạm thi thể
Căn cứ tại Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02-07 năm:
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
- Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa;
- Vì động cơ đê hèn;
- Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt.
Theo đó, mức xử phạt cao nhất đối với tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt có thể lên đến 07 năm tù.
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại
Ngoài ra, hành vi xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do xâm phạm mồ mả quy định tại điều 607 Bộ luật Dân sự 2015.
Căn cứ tại Điều 607 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
Cá nhân, pháp nhân xâm phạm đến mồ mả của người khác phải bồi thường thiệt hại.
Thiệt hại do xâm phạm mồ mả gồm chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại.
Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp mồ mả của người khác bị xâm phạm phải bồi thường theo quy định tại khoản 2 Điều 607 Bộ luật Dân sự 2015 và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích theo thứ tự hàng thừa kế của người chết;
Nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người chết được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa đối với mỗi mồ mả bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Trách nhiệm về tài sản: “Thiệt hại do xâm phạm mồ mả gồm chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại.”
Những loại thiệt hại này có thể tính toán thành một số tiền nhất định. Ngoài trách nhiệm bồi thường thiệt hại về tài sản thì còn phải bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích của người có mồ mả bị xâm phạm.
Chưa nói đến các vấn đề Pháp luật liên quan thì việc xâm hại thi thể, mồ mả đã là hành vi vi phạm đạo đức xã hội nghiêm trọng, còn ảnh hưởng đến tinh thần của gia đình người chết.
