Giao dịch ký quỹ là là việc nhà đầu tư mua cổ phiếu có sử dụng hạn mức tín dụng do Công ty Chứng khoán môi giới cấp. Nó được đảm bảo bằng khoản ứng trước bằng tiền hoặc thế chấp bằng chính cổ phiếu được mua. Vì vậy, thông thường những nhà đầu tư nào dự đoán giá tăng sẽ thực hiện giao dịch ký quỹ.
Giao dịch ký quỹ về bản chất là sử dụng đòn bẩy trong hoạt động đầu tư chứng khoán. Rất dễ hiểu, nếu hoạt động đầu tư có hiệu quả, mức sinh lời từ khoản đầu tư có thể tăng lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn tự có. Và đương nhiên, rủi ro cũng không hề nhỏ. Trong trường hợp thua lỗ, mất mát nó cũng sẽ cao hơn rất nhiều so với bình thường.
Điều này hàm ý rằng hoạt động giao dịch ký quỹ là cực kỳ rủi ro và không phù hợp với số đông nhà đầu tư. Hoạt động này cũng được xem là “thủ phạm” kích hoạt đà bán tháo rất nhiều lần và khiến thị trường chứng khoán Việt Nam chao đảo.
Ngoài ra, hợp đồng giao dịch ký quỹ thường có các quy định phức tạp và đôi khi lắt léo. Vì vậy, các nhà đầu tư nên đọc kỹ hợp đồng này trước khi ký. Mỗi loại hình nghiệp vụ đều có những lợi ích và hạn chế nhất định. Việc thực hiện loại hình nghiệp vụ nào đều phải căn cứ chính vào xu thế thị trường để đưa ra quyết sách phù hợp.
Nếu xác định xu thế của thị trường là xu thế tăng, nhà đầu tư có thể gia tăng thêm phần lợi suất từ hoạt động mua ký quỹ. Nếu xác định xu thế của thị trường là xu hướng giảm thì nhà đầu tư có thể kiếm lợi từ việc vay chứng khoán bán giá cao và mua chứng khoán trả lại cho công ty chứng khoán với giá thấp hơn. Trường hợp xấu nhất, khi xu hướng giá chứng khoán không phù hợp với dự báo thì khoản lỗ sẽ phát sinh và lớn hơn so với giao dịch bình thường.
Xét về tổng thể, giao dịch ký quỹ có một số lợi ích nổi bật như:
- Đối với nhà đầu tư: Có cơ hội để tăng lợi nhuận.
- Đối với Công ty Chứng khoán: Tăng khối lượng giao dịch, tăng hoa hồng.
- Đối với thị trường Chứng khoán: Tăng tính thanh khoản, khuyến khích thêm nhiều nhà đầu tư và doanh nghiệp tham gia thị trường, tiến gần hơn tới thị trường Chứng khoán thế giới.
Như vậy có thể thấy giao dịch ký quỹ có những ảnh hưởng tốt nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với nhà đầu tư và làm tổn hại tới hoạt động của thị trường chứng khoán. Vì thế, cũng tương tự như giao dịch bán khống, giao dịch ký quỹ thường chỉ được các thị trường Chứng khoán áp dụng khi đạt tới một trình độ phát triển nhất định.
