Công đoàn là một tổ chức đại diện cho người lao động (NLĐ) tại doanh nghiệp, là cơ quan chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Vậy Doanh nghiệp không thành lập công đoàn có bị phạt?
Vai trò của công đoàn trong quan hệ lao động
Công đoàn là một tổ chức chính trị – xã hội của giai cấp công nhân và NLĐ tự nguyện lập ra dưới sự lãnh đạo của Đảng, là thành viên trong hệ thống chính trị – xã hội Việt Nam. Trong quan hệ lao động, công đoàn có một số vai trò nhất định.
Vai trò của công đoàn cơ sở:
- Đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên công đoàn, NLĐ;
- Tham gia, thương lượng, ký kết và giám sát việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể, thang lương, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động, quy chế dân chủ ở doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức;
- Tham gia, hỗ trợ giải quyết tranh chấp lao động; đối thoại, hợp tác với người sử dụng lao động (NSDLĐ) xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức.
Vai trò của công đoàn cấp trên trực tiếp:
- Có trách nhiệm hỗ trợ công đoàn cơ sở thực hiện các chức năng, nhiệm vụ theo quy định đối với công đoàn cơ sở;
- Tuyên truyền giáo dục, nâng cao hiểu biết về pháp luật về lao động, pháp luật về công đoàn cho NLĐ
- Ở những nơi chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở thực hiện trách nhiệm.
Tổ chức công đoàn các cấp tham gia với cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp và tổ chức đại diện NSDLĐ để trao đổi, giải quyết các vấn đề về lao động.
Thành lập công đoàn có bắt buộc không?
Công đoàn là tổ chức của NLĐ, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho NLĐ, có nhiệm vụ chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, tham gia quản lý, thanh tra, kiểm tra hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, đồng thời tuyên truyền, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp cho NLĐ.
NLĐ là người Việt Nam làm việc trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn
Người lao động có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn.
Từ những quy định trên của pháp luật, có thể thấy việc thành lập công đoàn là hoàn toàn dựa trên cơ sở tự nguyện chứ không mang tính chất bắt buộc.
Khi NLĐ có mong muốn thành lập công đoàn thì có thể đề nghị NSDLĐ cho phép thành lập và tạo điều kiện tốt nhất cho việc thành lập Công đoàn. Doanh nghiệp có từ 5 NLĐ trở lên thì NLĐ có thể thành lập công đoàn và đối với doanh nghiệp thì nên khuyến khích, tạo điều kiện, hỗ trợ cho NLĐ thành lập và tham gia tổ chức công đoàn, thừa nhận và tạo điều kiện thuận lợi để công đoàn tiến hành hoạt động, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho NLĐ và NSDLĐ.
Doanh nghiệp không thành lập Công đoàn có bị phạt không?
Do Công đoàn được thành lập theo nguyên tắc tự nguyện, không bắt buộc. Nó chỉ mang tính chất hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện cho NLĐ được thành lập công đoàn khi có nhu cầu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chính họ. Và pháp luật cũng không quy định là các doanh nghiệp khi hoạt động có từ 5 NLĐ trở lên là phải thành lập công đoàn. Do vậy, doanh nghiệp sẽ không bị phạt khi không thành lập công đoàn.
