Cuộc sống hôn nhân cần sự cố gắng của cả hai vợ chồng để giữ và nuôi dưỡng hạnh phúc, tuy nhiên đâu đó trong cuộc sống vẫn còn những trường hợp chồng hành hạ, ngược đãi vợ hay ngược lại. Nếu trong trường hợp chồng hành hạ vợ mà vợ lại bị bệnh tâm thần thì dì ruột của người vợ có được yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn cho cháu không?
1. Ly hôn là gì?
Theo Khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì ly hôn được hiểu là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Như vậy, quan hệ vợ chồng chấm dứt khi có bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Nhưng Tòa án giải quyết việc ly hôn thì cần có người yêu cầu, vậy ai sẽ có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn?
2. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
Theo Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì những người sau đây có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn:
- Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
- Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
Theo quy định trên có thể thấy, cha mẹ hoặc người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn nhưng trong trường hợp vợ hoặc chồng bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi và là nạn nhân của bạo lực gia đình do người chồng, người vợ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe và tinh thần.
Ngoài ra, theo khoản 19 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, người thân thích là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời. Như vậy, dì ruột được xem là người thân thích của người vợ nên vẫn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn nếu cháu bị bệnh tâm thần và đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng gây ra, làm ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe và tinh thần của cháu.
3. Chia tài sản khi ly hôn
Việc ly hôn sẽ dẫn đến các vấn đề về chia tài sản, vì vậy khi vợ chồng ly hôn cũng cần lưu ý các quy định về việc chia tài sản.
Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì giải quyết tài sản theo thỏa thuận đó, nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì theo quy định pháp luật.
Trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các Khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 59 và tại các Điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Theo Khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố:
- Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
- Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
- Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
- Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch. Đối với tài sản riêng của vợ chồng thì thuộc quyền sở hữu của người đó, nếu trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác. (Khoản 3 và 4 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014)
Từ phân tích trên, có thể kết luận rằng dì ruột vẫn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn cho cháu khi người vợ bị tâm thần và bị chồng hành hạ, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của cháu. Bên cạnh hồ sơ và thủ tục ly hôn thì dì ruột cũng cần cân nhắc vấn đề về giải quyết tài sản khi ly hôn để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cháu.
