Bộ Tư pháp vừa qua đã công bố Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các NĐ về hộ tịch, quốc tịch, chứng thực. Đáng chú ý, trong đó có đề xuất bỏ giấy xác nhận độc thân khi đăng ký kết hôn.
https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/07/04/Du%20thao%20Nghi%20dinh.pdf Dự thảo Nghị định
Trước đó, tại Nghị quyết 58/NQ-CP ngày 04/7/2017 về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư thuộc phạm vi chức năng của Bộ Tư pháp, Chính phủ đã giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ thủ tục hành chính, giấy tờ công dân, cụ thể bao gồm:
- Bãi bỏ thủ tục cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
- Bỏ quy định về xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (trường hợp cha, mẹ trẻ có đăng ký kết hôn) tại thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài.
- Bỏ quy định nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, Trích lục ghi chú ly hôn (đối với công dân Việt Nam) tại thủ tục Đăng ký kết hôn, Đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài.
(1) Bỏ giấy xác nhận độc thân khi đăng ký kết hôn
Theo đó, tại Điều 2 Dự thảo Nghị định đã đề xuất bổ sung Khoản 5 Điều 3 của Nghị định 123/2015/NĐ-CP như sau:
Đối với yêu cầu đăng ký khai sinh mà cha, mẹ trẻ đã đăng ký kết hôn: Trên cơ sở thông tin về Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn trong Tờ khai đăng ký khai sinh, cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của cha mẹ trẻ trong CSDL hộ tịch điện tử, thông qua kết nối giữa CSDL hộ tịch điện tử, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh với CSDL quốc gia về dân cư.
Đối với yêu cầu đăng ký kết hôn, cơ quan đăng ký hộ tịch tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của người yêu cầu đăng ký kết hôn trong CSDL hộ tịch, thông qua kết nối giữa CSDL hộ tịch điện tử, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh với CSDL quốc gia về dân cư.
Trường hợp không tra cứu được tình trạng hôn nhân do chưa có thông tin trong CSDL thì cơ quan đăng ký hộ tịch đề nghị UBND cấp xã nơi người yêu cầu thường trú thực hiện việc xác minh.
Theo đó, trong thời hạn là 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu xác minh, UBND cấp xã đã được yêu cầu tiến hành kiểm tra, xác minh và gửi kết quả cho UBND cấp xã yêu cầu về tĩnh trạng hôn nhân của người đó trong thời gian thường trú tại địa phương.
Có thể thấy, Dự thảo Nghị định đã bỏ quy định về xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (trường hợp cha, mẹ trẻ có đăng ký kết hôn) tại thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài. Đồng thời, đề xuất bổ sung thêm quy định về việc tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của cha, mẹ trẻ.
Tiếp đến là đề xuất bỏ quy định nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, Trích lục ghi chú ly hôn (đối với công dân Việt Nam) tại thủ tục Đăng ký kết hôn, Đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài.
(2) Không được yêu cầu nộp bản giấy khi đã có Giấy chứng sinh, Giấy báo tử bản điện tử
Cụ thể, Dự thảo Nghị định đề xuất sửa đổi Khoản 1 và 2 Điều 2 Nghị định 123/2015/NĐ-CP như sau:
- Người yêu cầu đăng ký hộ tịch, cấp bản sao trích lục hộ tịch xuất trình bản chính một trong các giấy tờ là hộ chiếu, Giấy CMND, Thẻ CCCD, Thẻ căn cước hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng (sau đây gọi là giấy tờ tùy thân) để chứng minh về nhân thân.
- Người yêu cầu đăng ký khai sinh phải nộp Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ thay Giấy chứng sinh theo quy định tại Khoản 1 Điều 16 Luật Hộ tịch 2014. Người yêu cầu đăng ký khai tử phải nộp Giấy báo tử hoặc giấy tờ thay thế Giấy báo tử theo quy định tại Khoản 1 Điều 34 Luật Hộ tịch 2014 và tại Khoản 2 Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP.
Trường hợp đã có bản điện tử Giấy chứng sinh, Giấy báo tử thì không yên cầu công dân phải nộp bản giấy.
Theo đó, trường hợp Dự thảo Nghị định nêu trên được thông qua thì sẽ có những thay đổi đáng chú ý trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực như đã nêu trên.
