Theo quy định hiện hành thì quyền sử dụng đất giao cho hộ gia đình, khi có thành viên của hộ gia đình chết thì quyền sử dụng đất của người đã chết trong hộ gia đình vẫn được xác định là di sản thừa kế.
Tuy nhiên, trước khi Luật Đất đai 2013 được ban hành thì việc hiểu như thế nào về hộ gia đình là còn nhiều cách hiểu khác nhau. Căn cứ vào vấn đề gì để xác định là hộ gia đình? Có căn cứ vào hộ khẩu được hay không? Vấn đề tài sản được xác lập, công nhận vào thời điểm nào mới xác định là tài sản của hộ gia đình? Những thành viên mới nhập vào hộ khẩu, thành viên chuyển đi ra khỏi hộ khẩu thì có quyền như thế nào đối với tài sản của hộ gia đình?
Luật Đất đai 2013 được ban hành đã tháo gỡ những vướng mắc tồn tại từ trước đến nay. Khoản 29 Điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định về hộ gia đình như sau: "Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất".
Như vậy, để xác định là hộ gia đình phải có đầy đủ các yếu tố sau:
- Phải là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng;
- Đang sống chung;
- Có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Do đó, nhưng thành viên của hộ gia đình đã chuyển ra sinh sống bên ngoài, những thành viên mới gia nhập hộ gia đình sau khi được giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đều không có quyền lợi gì đối với quyền sử dụng đất của hộ gia đình. Và như vậy, khi có thành viên của hộ gia đình chết đi thì Toà án chỉ cần xác định hiện có bao nhiêu người cùng đang sinh sống chung, có bao nhiêu người vào thời điểm được giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để xác định và chia thừa kế cho chính xác.
