Trong hệ thống công trình quốc phòng và khu quân sự Việt Nam, Nhóm đặc biệt đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vậy, những công trình và khu quân sự nào được xếp vào Nhóm đặc biệt?
(1) Công trình quốc phòng, khu quân sự là gì?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023, công trình quốc phòng được định nghĩa là các công trình xây dựng, địa hình, địa vật tự nhiên được xác định, cải tạo do quân đội, cơ quan, tổ chức được giao quản lý, bảo vệ để phục vụ cho hoạt động quân sự, quốc phòng, phòng thủ bảo vệ Tổ quốc. Công trình quốc phòng có thể nằm trong hoặc ngoài khu quân sự.
Theo khoản 2 Điều 2 Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023 giải thích, khu quân sự là khu vực có giới hạn được thiết lập trên mặt đất, trong lòng đất, trên mặt nước, dưới mặt nước, trên không, xác định chuyên dùng cho mục đích quân sự, quốc phòng.
Có thể thấy, công trình quốc phòng và khu quân sự đều có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ Tổ quốc, với công trình quốc phòng phục vụ cho các hoạt động cụ thể và khu quân sự là không gian được quy định cho các hoạt động quân sự.
Để thuận tiện hơn trong công tác quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023 đã phân nhóm công trình quốc phòng và khu quân sự tùy theo tính chất quan trọng của công trình quốc phòng, khu quân sự đó.
(2) Công trình quốc phòng thuộc Nhóm đặc biệt là những công trình nào?
Theo khoản 1 Điều 6 Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023, tùy vào tính chất quan trọng và yêu cầu quản lý, bảo vệ, công trình quốc phòng và khu quân sự được phân thành các nhóm bao gồm: Nhóm đặc biệt, Nhóm I, Nhóm II và Nhóm III.
Theo khoản 2 Điều 6 Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023, Nhóm đặc biệt gồm các công trình quốc phòng, khu quân sự đặc biệt quan trọng phải áp dụng biện pháp quản lý, bảo vệ đặc biệt nghiêm ngặt để bảo đảm bí mật, an toàn tuyệt đối, cụ thể là:
- Công trình quốc phòng, khu quân sự phục vụ lãnh đạo Đảng, Nhà nước và cơ quan, đơn vị cấp chiến lược của Bộ Quốc phòng; công trình quốc phòng, khu quân sự có vai trò quyết định trong bảo vệ lực lượng, phương tiện tác chiến phòng thủ bảo vệ Tổ quốc
- Công trình, cơ sở nghiên cứu, thử nghiệm, sản xuất đặc biệt về vũ khí, trang bị
- Công trình khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ
Có thể thấy, ngay chính cái tên được sử dụng là Nhóm đặc biệt cũng đã thể hiện sự ưu tiên cao nhất trong việc bảo vệ các công trình có vai trò chiến lược đặc biệt quan trọng, có vai trò quyết định trong việc bảo vệ tổ quốc.
Những công trình này không chỉ quan trọng về mặt quân sự mà còn có ý nghĩa chính trị và xã hội sâu sắc, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. Do đó, việc áp dụng biện pháp quản lý, bảo vệ đặc biệt nghiêm ngặt cho nhóm này là cần thiết để ngăn chặn các rủi ro có thể xảy ra.
Ngoài ra, sự linh hoạt trong việc xác định các công trình khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ cho phép Nhà nước có thể điều chỉnh và ứng phó kịp thời với các tình huống an ninh phát sinh.
Việc phân nhóm công trình quốc phòng và khu quân sự theo tính chất quan trọng là một bước đi cần thiết trong việc quản lý và bảo vệ an ninh quốc gia. Nhóm đặc biệt, với các yêu cầu bảo vệ nghiêm ngặt, thể hiện sự chú trọng của nhà nước đối với những công trình chiến lược, đảm bảo an toàn và bí mật trong các hoạt động quân sự.
(3) Nguyên tắc quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự
Theo quy định tại Điều 3 Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023, việc quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:
- Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; phù hợp với điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và thỏa thuận quốc tế có liên quan; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
- Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, là trách nhiệm của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, trong đó Quân đội nhân dân làm nòng cốt.
- Kết hợp quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự với phát triển kinh tế - xã hội, gắn phát triển kinh tế - xã hội với quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.
- Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự phải thống nhất theo quy hoạch, kế hoạch được phê duyệt; bảo đảm bí mật, an toàn, đúng mục đích, công năng sử dụng, phù hợp với từng loại, nhóm công trình quốc phòng và khu quân sự.
Có thể thấy, các nguyên tắc quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự được quy định trong Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự 2023 không chỉ thể hiện sự nghiêm túc trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phối hợp giữa các yếu tố chính trị, xã hội và kinh tế. Điều này tạo ra một nền tảng vững chắc cho việc thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng trong bối cảnh hiện đại.
