Công chức sau khi về hưu có được thành lập doanh nghiệp không?

Căn cứ điểm d khoản 2 Điều 20 Luật Phòng chống tham nhũng 2018:

“Điều 20. Quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn

…

2. Người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị không được làm những việc sau đây:

…

d) Thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã thuộc lĩnh vực mà trước đây mình có trách nhiệm quản lý trong thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ;”

Căn cứ điểm a khoản 2 Điều 3 Luật Phòng chống tham nhũng 2018:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

…

2. Người có chức vụ, quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó, bao gồm:

a) Cán bộ, công chức, viên chức;”

Theo đó, công chức sẽ không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam (theo điểm b khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020) nhưng sau khi về hưu sẽ được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã trừ trường hợp lĩnh vực kinh doanh thuộc lĩnh vực mà trước đây công chức chịu trách nhiệm quản lý và phải đảm bảo thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ.

Trong đó:

• Các lĩnh vực mà công chức không được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã sau khi thôi chức vụ được quy định tại Điều 22 Nghị định 59/2019/NĐ-CP
• Thời hạn mà công chức không được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã sau khi thôi chức vụ quy định tại Điều 23 Nghị định 59/2019/NĐ-CP. Cụ thể:

+ Từ 12 tháng đến 24 tháng đối với nhóm 1 gồm các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của các bộ, ngành: Bộ Công Thương; Bộ Giao thông vận tải; Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Tài chính; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Thông tin và Truyền thông; Bộ Xây dựng; Bộ Tư pháp; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Thanh tra Chính phủ; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Văn phòng Chính phủ (theo khoản 1 Điều 22 của Nghị định này).

+ Từ 06 tháng đến 12 tháng đối với nhóm 2 gồm gồm các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của các bộ, ngành: Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Y tế; Bảo hiểm xã hội Việt Nam; Ủy ban Dân tộc (theo khoản 2 Điều 22 của Nghị định này).

+ Đối với các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao thì sẽ do các cơ quan này trực tiếp ban hành (theo khoản 3 Điều 22 của Nghị định này).

Xin đưa ra quan điểm góp ý cho bài viết của bạn. Khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định các tổ chức; cá nhân sau đây không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam:

- Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước để thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ quan, đơn vị mình;

- Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức;

- Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp hoặc quản lý tại doanh nghiệp nhà nước;

- Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 88 của Luật này, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác;

- Người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người bị mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; tổ chức không có tư cách pháp nhân;

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; các trường hợp khác theo quy định của Luật Phá sản, Luật Phòng, chống tham nhũng.

Trường hợp Cơ quan đăng ký kinh doanh có yêu cầu. Người đăng ký thành lập doanh nghiệp phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp cho Cơ quan đăng ký kinh doanh;

Tổ chức là pháp nhân thương mại bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Như vậy, đối chiếu với những quy định nêu trên thì cán bộ đã nghỉ hưu không thuộc một trong những đối tượng không có quyền thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam. Pháp luật không cấm cán bộ đã về hưu được thành lập doanh nghiệp nên cán bộ đã về hưu vẫn được phép thành lập và quản lý doanh nghiệp.

Cảm ơn các thông tin hữu ích của bạn! Việc hạn chế những người là cán bộ, công chức, viên chức thành lập doanh nghiệp khi đang thực hiện nhiệm vụ và sau khi về hưu nhằm đảm bảo quyền, lợi ích của nhà nước, hạn chế việc cạnh tranh không lành mạnh khi những người này đã, đang làm việc trong các lĩnh vực liên quan cũng như phòng chống tham nhũng. Tuy nhiên sau khi về hưu thì có thời hạn nhất định để không ảnh hưởng đến quyền của những người này.

Cảm ơn thông tin bài viết của bạn theo mình tìm hiểu được thì hiện tại chỉ có quy định hạn chế cấm việc công chức không được thành lập doanh nghiệp. Điều này phần lớn là để trách xảy ra tình trạng tham nhũng lợi dụng chức vụ quyền hạn của mình để thúc đẩy cho chính doanh nghiệp mà công chức đó thành lập quản lý. Tuy nhiên, đối với công chức nghỉ hưu tức về bản chất họ đã không còn là công chức nữa do đó sẽ được quyền tự do thành lập doanh nghiệp mà không bị hạn chế nữa.