Theo quy định pháp luật thì một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai vợ chồng. Nhưng trong trường hợp cả cô và dì đều muốn nhận cháu làm con nuôi thì người nào sẽ được nhận nuôi cháu?
1. Nuôi con nuôi là gì?
Theo khoản 1 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi 2010 thì nuôi con nuôi được hiểu là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi. Theo đó, một người nhận người khác làm con nuôi sẽ được gọi là người nhận con nuôi và một người nhận người khác làm cha mẹ nuôi thì được gọi là người được nhận làm con nuôi. Nhưng nếu cả cô và dì đều muốn nhận cháu làm con nuôi thì người nào sẽ được nhận cháu làm con nuôi?
2. Thứ tự ưu tiên chọn gia đình thay thế
Trường hợp có nhiều người muốn nhận một người làm con nuôi thì sẽ xem xét thứ tự ưu tiên chọn gia đình thay thế cho trẻ em. Theo khoản 1 Điều 5 Luật Nuôi con nuôi 2010 thì thứ tự ưu tiên của người nhận con nuôi được thực hiện như sau:
- Cha dượng, mẹ kế, cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;
- Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước;
- Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam;
- Công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài;
- Người nước ngoài thường trú ở nước ngoài.
Theo khoản 2 Điều 5 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định nếu có nhiều người cùng hàng ưu tiên xin nhận một người làm con nuôi thì xem xét, giải quyết cho người có điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con nuôi tốt nhất. Như vậy, cô và dì cùng hàng ưu tiên xin nhận cháu làm con nuôi thì việc lựa chọn ai được nhận cháu làm con nuôi sẽ phải xem xét, cân nhắc người có điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục cháu tốt nhất.
3. Điều kiện của người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi
Ngoài việc xem xét thứ tự ưu tiên trên thì việc quyết định ai sẽ được nhận con nuôi còn phải đáp ứng các điều kiện về người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi. Cụ thể:
Đối với người được nhận làm con nuôi thì cần đáp ứng điều kiện (Điều 8 Luật Nuôi con nuôi 2010):
- Trẻ em dưới 16 tuổi nhưng trong trường hợp cô, dì nhận cháu làm con nuôi thì độ tuổi của người được nhận làm con nuôi có thể là dưới 18 tuổi.
- Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
Đối với người nhận con nuôi cần đáp ứng đủ các điều kiện sau (Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010):
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên. Nhưng trong trường hợp cô, dì nhận cháu làm con nuôi thì không cần đáp ứng điều kiện này;
- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi. Tương tự điều kiện về độ tuổi, thì khi cô, dì nhận cháu làm con nuôi không cần thỏa điều kiện này;
- Có tư cách đạo đức tốt.
Ngoài ra, nếu cô hoặc dì thuộc một trong các trường hợp sau đây thì sẽ không được nhận cháu làm con nuôi (Khoản 2 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010):
- Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
- Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
- Đang chấp hành hình phạt tù;
- Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
Như vậy, trong trường hợp cả cô và dì đều muốn nhận cháu làm con nuôi thì việc quyết định ai được nhận nuôi cháu sẽ được xem xét và giải quyết cho người có điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con nuôi tốt nhất. Ngoài ra, người được nhận làm con nuôi và người nhận con nuôi cũng cần đáp ứng các điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định pháp luật.
