Tình huống phát sinh là khi ly hôn, các bên đang thỏa thuận cấp dưỡng thì có được lựa chọn trợ cấp cho con một lần khoản tiền lớn rồi yêu cầu trợ cấp thêm hàng tháng hay không? Quy định nào điều chỉnh vấn đề này?
Trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
- Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định.
- Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Dựa theo quy định trên thì sẽ xác định được quyền chăm sóc, nuôi dưỡng con. Lúc này sẽ dẫn đến nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn theo Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:
- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
- Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
Theo đó, có thể nhận thấy rằng ai không trực tiếp nuôi con thì có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. Lúc này, nghĩa vụ cấp dưỡng thực hiện theo thỏa thuận hoặc thông qua Tòa án.
Các phương thức cấp dưỡng cho con
- Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.
- Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó: Người thân thích; Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em; Hội liên hiệp phụ nữ.
- Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức theo quy định yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.
Theo đó, tùy theo từng trường hợp mà sẽ phát sinh chủ thể có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nêu trên. Tiếp đến, tại Điều 117 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có nêu rõ việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần. Và các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Vì vậy, có thể thấy rằng việc cấp dưỡng sẽ ưu tiên thỏa thuận. Nếu các bên thỏa thuận đồng ý trợ cấp cho con một lần khoản tiền lớn rồi trợ cấp thêm hàng tháng thì sẽ tuân thủ theo thỏa thuận đó. Còn nếu không thỏa thuận được, yêu cầu cấp dưỡng tại Tòa thì chỉ có thể lựa chọn một trong các phương thực nêu trên mà thôi. Tức là nếu lựa chọn cấp dưỡng một lần thì không có căn cứ, cơ sở để yêu cầu cấp dưỡng thêm hàng tháng.
