Nếu cha mẹ không có điều kiện nuôi dưỡng thì có được mang con của mình cho người khác không? Cha mẹ bỏ rơi con cái của mình thì sẽ bị xử lý thế nào? Bài viết sau đây sẽ giải đáp các thắc mắc trên.
Có được cho con của mình cho người khác không?
Hiện nay việc nuôi con không thể được uỷ quyền cho người khác, nên nếu muốn cho con của mình thì cha mẹ sẽ thực hiện thủ tục đồng ý cho làm con nuôi.
Theo quy định tại Điều 21 Luật nuôi con nuôi 2010 về sự đồng ý cho làm con nuôi như sau:
- Việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được nhận làm con nuôi;
+ Nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại;
+ Nếu cả cha mẹ đẻ đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ;
+ Trường hợp nhận trẻ em từ đủ 09 tuổi trở lên làm con nuôi thì còn phải được sự đồng ý của trẻ em đó.
- Người đồng ý cho làm con nuôi quy định trên phải được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi nhận hồ sơ tư vấn đầy đủ về:
+ Mục đích nuôi con nuôi;
+ Quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi;
+ Quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ đẻ và con sau khi người đó được nhận làm con nuôi.
- Sự đồng ý phải hoàn toàn tự nguyện, trung thực, không bị ép buộc, không bị đe dọa hay mua chuộc, không vụ lợi, không kèm theo yêu cầu trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác.
- Cha mẹ đẻ chỉ được đồng ý cho con làm con nuôi sau khi con đã được sinh ra ít nhất 15 ngày.
Như vậy, cha, mẹ có thể cho con của mình thông qua hình thức đồng ý cho làm con nuôi.
Các điều kiện về cha mẹ nuôi và con nuôi
Điều kiện về con nuôi
Theo Điều 8 Luật nuôi con nuôi 2010 quy định về người được nhận làm con nuôi như sau:
- Trẻ em dưới 16 tuổi
- Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;
+ Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
+ Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
- Nhà nước khuyến khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác làm con nuôi.
Như vậy, cha mẹ muốn cho con của mình làm con nuôi thì chỉ được cho con dưới 16 tuổi và trong trường hợp cho cha dượng, mẹ kế, cô, cậu, dì, chú, bác ruột thì con có thể từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi.
Điều kiện về cha mẹ nuôi
Theo Điều 14 Luật nuôi con nuôi 2010 quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi như sau:
- Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:
+ Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
+ Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
+ Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
+ Có tư cách đạo đức tốt.
- Những người sau đây không được nhận con nuôi:
+ Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
+ Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
+ Đang chấp hành hình phạt tù;
+ Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
- Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không áp dụng quy định điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở và đạo đức.
Như vậy, người muốn làm cha mẹ nuôi cũng phải đáp ứng các điều kiện trên thì mới được nhận con nuôi cho mình.
Sau khi cho con thì có còn quyền cha mẹ không?
Theo Điều 24 Luật nuôi con nuôi 2010 quy định về hệ quả của việc nuôi con nuôi như sau:
- Kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con; giữa con nuôi và các thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, pháp luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Theo yêu cầu của cha mẹ nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định việc thay đổi họ, tên của con nuôi.
Việc thay đổi họ, tên của con nuôi từ đủ 09 tuổi trở lên phải được sự đồng ý của người đó.
- Dân tộc của con nuôi là trẻ em bị bỏ rơi được xác định theo dân tộc của cha nuôi, mẹ nuôi.
- Trừ trường hợp giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thỏa thuận khác, kể từ ngày giao nhận con nuôi, cha mẹ đẻ không còn quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng, đại diện theo pháp luật, bồi thường thiệt hại, quản lý, định đoạt tài sản riêng đối với con đã cho làm con nuôi.
Như vậy, trừ khi có thoả thuận với cha mẹ nuôi khi cho con, nếu không thì sau khi giao nhận con nuôi cha mẹ đẻ sẽ không còn các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ nữa mà những quyền này sẽ được chuyển giao cho cha mẹ nuôi.
