Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
"Điều 119. Hình thức giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.
2. Trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó."
Bên cạnh đó, tại Điều 24 Luật Thương mại 2005 cũng quy định:
"Điều 24. Hình thức hợp đồng mua bán hàng hoá
1. Hợp đồng mua bán hàng hoá được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể.
2. Đối với các loại hợp đồng mua bán hàng hoá mà pháp luật quy định phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo các quy định đó."
Có thể thấy rằng trong quan hệ mua bán hàng hóa thông thường thì không bắt buộc phải lập thành văn bản, đây là việc thỏa thuận giữa hai bên. Vấn đề lập hợp đồng chỉ chủ yếu là để đảm bảo tránh những tranh chấp, mâu thuẫn không đáng có giữa hai bên cũng như làm cơ sở để giải quyết tranh chấp tại tòa án, trọng tài.
Tuy nhiên, đối với trường hợp tính vào chi phí hợp lý khi tính thuế TNDN tại Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC thì có một số trường hợp đặc thù quy định để được đưa vào chi phí hợp lý thì phải cần có hợp đồng, đơn cử như:
- Thuê tài sản của cá nhân (tại khoản 2.5 Điều 4)
- Thuê tài sản cố định vượt quá mức phân bổ theo số năm mà bên đi thuê trả tiền trước.
- Hợp đồng thuê đất hoặc hợp đồng xây dựng khi chi khấu hao tài sản cố định (Khoản 2.2);
Hoặc ví dụ như về điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào với trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp có giá trị hàng hóa, dịch vụ mua từ hai mươi triệu đồng trở lên thì cần phải có hợp đồng theo quy định tại Điểm a Khoản 6 Điều 3 Thông tư 119/2014/TT-BTC.
>> Tức là ở đây em muốn lưu ý rằng về quy định thì không bắt buộc chung mà chỉ tùy từng trường hợp cụ thể để xem xét có cần lập hợp đồng hay không. Tuy nhiên, tốt nhất khi thực hiện giao dịch mình cần có hợp đồng để tránh những phát sinh không mong muốn.
