Vụ án con ruồi: Lỗi Tân Hiệp Phát hay lỗi luật sư?

Kết thúc phiên tòa xét xử vụ án con ruồi đến nay gần 01 tuần, nhưng dân tình vẫn chưa hết căm phẫn về mức án tù dành cho anh Minh – người phát hiện có con ruồi trong chai nước  Number 1 và yêu cầu Tân Hiệp Phát bồi thường 500 triệu.

Sau khi Tòa tuyên án anh Minh với 7 năm tù về tội cưỡng đoạt tài sản, tiếp sau đó, Tân Hiệp Phát dính líu đến hàng loạt scandal về chất lượng các chai nước Dr.Thanh.

Nhiều nơi đã có công văn yêu cầu người dân không sử dụng sản phẩm Dr.Thanh của Tân Hiệp Phát, có công ty cũng ra quy định cấm sử dụng các sản phẩm của Tân Hiệp Phát….mục đích hướng đến là bảo vệ sức khỏe của mọi người.

Khỏi phải nói, nhiều người không yêu cầu, họ vẫn một mực quả quyết rằng: “Từ nay sẽ không sử dụng của Tân Hiệp Phát”.

Theo nhận định của các vị luật sư, chuyên gia pháp lý thì hành động ứng xử của Tân Hiệp Phát thực sự thiếu khôn ngoan và đây là thứ không thể tha thứ được”.

Ông bà ta có câu “Yêu nhau yêu cả đường đi, ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng”, người tiêu dùng ghét Tân Hiệp Phát ghét luôn cả luật sư của Tân Hiệp Phát và dưới đây là bằng chứng:

Vậy trong vụ này, lỗi ở Tân Hiệp Phát hay lỗi ở luật sư?

Tân Hiệp Phát có lỗi vì hành động ứng xử thiếu khôn ngoan với người tiêu dùng, đặc biệt là vi phạm nghiêm trọng Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng,

Còn phía luật sư của Tân Hiệp Phát – liệu có lỗi trong vụ này, khi đại diện Tân Hiệp Phát tham gia tố tụng một cách thiếu khôn ngoan?

Về phía quan điểm của mình, luật sư là người đứng ra đại diện cho thân chủ của mình tham gia tố tụng. Đã là người chịu trách nhiệm đứng ra đại diện cho thân chủ tham gia tố tụng thì họ có trách nhiệm làm tốt vai trò của mình, theo dân gian hay gọi là “ra trận là phải thắng”.

Nhưng thiết nghĩ có phải vụ nào luật sư cũng nhận làm đại diện tham gia tố tụng không? Việc nhận các vụ án này phản ánh năng lực và quy tắc ứng xử và đạo đức nghề nghiệp của vị luật sư đó.

Trong trường hợp như vụ Tân Hiệp Phát đã xảy ra, nếu có một Tân Hiệp Phát tương tự thì các vị luật sư này phải hành xử như thế nào để vừa khéo léo với khách hàng, vừa phù hợp với quy tắc ứng xử và đạo đức nghề nghiệp? Các bạn Dân Luật cho mình ý kiến với

Riêng mình ra đường mà gặp thằng cha luật sư này mình cũng nhổ nước bọt, khinh cả vợ con và gia đình nó

Cá nhân tôi cảm thấy phẫn nộ và bất bình khi xã hội đưa ra một số chuẩn mực thật quá khập khiễng. Mỗi thực thể xã hội tồn tại đều tuân theo một nguyên tắc riêng của nó và đương nhiên nguyên tắc đó tuân theo hoàn cảnh. Chúng ta không thể vơ trọn cả nắm rồi túm rồi cấu rồi xé một cách vô lý được. Về Tân Hiệp Phát, tôi thừa nhận tình trạng vệ sinh an toàn thực phẩm và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đang là một trong những vấn đề nhức nhối. Tân Hiệp Phát với một số sản phẩm của mình đã làm mất lòng tin của bộ phận người tiêu dùng cả nước. Tuy nhiên cái chúng ta cần là sự sửa sai của họ chứ không phải đào thải họ. Chúng ta phải nhận thức rõ hậu quả của việc đào thải theo ý muốn chủ quan. Đó là hậu quả về vấn đề việc làm, về cạnh tranh không lành mạnh... Con người không thể hoàn hảo, huống chi một tổ chức. Thiết nghĩ mọi chuyện nên dừng lại từ hai phía người tiêu dùng và nhà sản xuất. Cũng hy vọng nhà sản xuất có cái nhìn khôn ngoan hơn trong cách hành xử với người tiêu dùng cũng như trong cách "phục vụ" người tiêu dùng. Về luật sư của Tân Hiệp Phát, có một số luồng ý kiến cho rằng đó là một tên chó khốn kiếp, một tên phản bội đồng bào. Nhưng các bạn đã bao giờ từng nghĩ việc làm của ông ấy thể hiện trách nhiệm của một vị luật sư không? Khi đã có thân chủ của mình, luật sư phải hết lòng đến cùng để bảo vệ thân chủ, dù đó là tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng. Luật sư cũng như một vị bác sĩ. Bọn họ không thể chọn bệnh nhân. Nếu bảo họ phải chọn bệnh nhân thì những kẻ tàn ác sẽ có ai đưa cánh tay ra để kéo họ về với lẽ phải? Trách nhiệm của luật sư là tận tụy đến cùng dù đối tượng họ bảo vệ là ai. Còn về phía anh Minh, anh là nạn nhân nhưng anh cũng sai rồi, nói thẳng nếu anh không tham thì trời bẫy được anh. Xét cho cùng anh hay Tân Hiệp Phát dối trá cũng đều vì lòng tham. Căn nguyên khởi đầu hành động của anh là do lợi ích người tiêu dùng nói chung và lợi ích cá nhân anh nói riêng. Nhưng kết thúc hành động của anh lại đơn thuần vì tiền, vì lợi cá nhân. Vậy anh đòi hỏi gì khi cư xử không chuẩn? Tóm lại, là những người Việt Nam văn minh, khoan dung, nhân ái, là những người tiêu dùng thông thái, khéo léo, chúng ta nên biết bảo vệ bản thân và bảo vệ đồng bào mình theo cách hợp lý nhất. Đừng vì một phút nóng vội, hùa theo mà cướp đi nguồn việc của hàng trăm, triệu người. Là nhà sản xuất cũng qua bài học này hãy hiểu, sức dân sức nước, thuyền muốn vững thì chớ phụ lòng dân.

Quan điểm của tôi hoàn toàn trái ngược với nội dung bài viết cho rằng luật sư Nguyễn Duy Hoàng giỏi và không có lỗi, đã bảo vệ được quyền lợi của THP., bất chấp thủ đoạn nào !

Nếu tôi là luật sư của THP, tôi sẽ không làm như luật sư Hoàng, mà tôi sẽ phân tích, khuyên giải THP thấy rõ lỗi sản phẩm của mình, thực hiện hòa giải một cách đúng đắn với khách hàng, không nên khuyên THP gài bẫy hãm hại người tiêu dùng (cho dù người tiêu dùng sai mười mươi, nhưng thực tế không phải như vậy !) - Đồng thời khuyên THP nên xin lỗi người tiêu dùng, và phải kiểm tra một cách nghiêm túc dây chuyền sản xuất và sản phẩm của mình, để bảo vệ thương hiệu của chính THP.

Trường hợp THP không nghe lời khuyên của tôi, thì tôi sẽ không hợp tác, không làm luật sư cho THP nữa !

Trên thực tế trong những năm tôi hoạt động luật sư, không ít lần tôi đã từng xử lý vụ việc theo cách này đối với các công ty mà tôi làm cố vấn pháp luật - cho dù họ trả thù lao cho tôi không đến nỗi tồi ! Tôi nghĩ : Đạo đức nghề nghiệp của luật sư là phải như vậy !

Chi tiết Điều 135. BỘ LUẬT HÌNH SỰ 1999 cùng văn bản hướng dẫn liên quan

Thông tư liên tịch số 02/VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTP ngày 25 tháng 12 năm 2001 hướng dẫn áp dụng một số qui định tại Chương XIV CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU của Bộ luật hình sự 1999

[MỤC I. VỀ MỘT SỐ TÌNH TIẾT LÀ YẾU TỐ ĐỊNH TỘI HOẶC ĐỊNH KHUNG HÌNH PHẠT]

Điểm 3. Khi áp dụng các tình tiết "gây hậu quả nghiêm trọng", "gây hậu quả rất nghiêm trọng", "gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng" (từ Điều 133 đến Điều 140, Điều 142 và Điều 143 BLHS) cần chú ý:

3.1. Hậu quả phải do hành vi phạm tội gây ra (có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội và hậu quả). Hậu quả đó có thể là thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, tài sản hoặc hậu quả phi vật chất (gây ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước; gây ảnh hưởng xấu về an ninh, trật tự, an toàn xã hội).

Xin hỏi luôn mọi người có hiểu biết về luật tại sao tòa lại đưa ra phán quyết gần như hoàn toàn không phù hợp với văn bản luật hiện nay. Tôi không học luật nhưng tôi vẫn thấy sự bất công, nhưng tại sao nhiều luật sư lại làm ngơ về phán quyết của tòa án?

Tội cưỡng đoạt tài sản phải do hành vi phạm tội gây ra hậu quả trực tiếp (về tính mạng, sức khỏe, tài sản, phi vật chất). Như thông tư hướng dẫn ở trên nêu rõ.

Hành vi phạm tội của anh Minh là gì?

là sử dụng chai nước mà anh Minh mua của Tân hiệp Phát để trao đổi lấy 500 triệu.

Hành vi này KHÔNG hề phạm vào tội nào mà pháp luật quy định. Hơn nữa luật sỡ hữu tài sản còn quy định anh Minh có quyền: chiếm hữu, sử dụng, định đoạt đối với chai nước đó.

Trong QUYỀN ĐỊNH ĐOẠT Anh ta có quyền cho tặng, vứt đi hoặc dùng làm chứng cứ khởi kiện Tân Hiệp Phát ra tòa để yêu cầu bồi thường thiệt hại do sản phẩm kém chất lượng hoặc chuyển nhượng chai nước cho người khác muốn mua. Đương nhiên giá cả chuyển nhượng do sự thỏa thuận của đôi bên. Việc muốn bán chai nước có RUỒI với giá 1 tỷ đồng hoàn toàn là quyền của chủ sở hữu, không thể gọi là phạm pháp. Nếu là người hiểu biết pháp luật, anh ta có quyền yêu cầu lập hợp đồng chuyển nhượng (công chứng) đối với tài sản là chai nước có RUỒI – hoặc có quyền yêu cầu thừa phát lại lập vi bằng về việc thỏa thuận chuyển nhượng chai nước có RUỒI. Kể cả kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân do thu lợi từ việc chuyển nhượng chai nước này …

trong khi đó tòa lại không chịu thừa nhận quyền sở hữu này của anh Minh?

Tôi xin nhấn mạnh: hành vi phạm tội mới cấu thành tội cưỡng đoạt tài sản.

vậy tại sao tòa lại khép anh Minh vào hành vi phạm tội với 1 bản điều tra đáng ngờ sau 6 tháng (nói rằng chai nước đã bị mở ra) trong khi đại diện của Tân Hiệp Phát trước đó đã thừa nhận với anh Minh về chai nước có ruồi của công ty và đồng ý thương lượng giá cả. Tòa cũng không thèm có thêm điều tra để chứng minh anh Minh là người bỏ ruồi vào chai nước mà đã định tội.

THIÊN VỊ THẤY RÕ

Hậu quả trực tiếp từ hành vi của anh Minh là gì?

là gây thiệt hại 500 triệu đồng cho THP? đó là hành vi mà anh Minh lên kế hoạch, không phải hậu quả của hành vi phạm tội mà điều 135 quy định.

Hậu quả phải là thiệt hại về tài sản xẩy ra ngoài giá trị tài sản bị chiếm đoạt, giá trị tài sản bị sử dụng trái phép, giá trị tài sản bị huỷ hoại hoặc bị hư hỏng.

Ví dụ: A trộm cắp một lô thuốc chữa bệnh cho gia súc trị giá 40 triệu đồng. Do thuốc chữa bệnh cho gia súc bị trộm cắp nên không có thuốc để kịp thời chữa bệnh, dẫn đến đàn gia súc trị giá 100 triệu đồng bị chết. Trong trường hợp này giá trị tài sản bị chiếm đoạt là 40 triệu đồng và hậu quả thiệt hại về tài sản là 100 triệu đồng.

XIN NHẤN MẠNH Tân Hiệp Phát không bị tổn hại tài sản gì từ hành vi của anh Minh. Có chăng chỉ là khoản tiền 500 triệu bị chiếm trong khoảng 2 phút trước khi cơ quan công an đến còng tay anh Minh cho vào tù.

là gây thiệt hai hàng tỷ đồng cho THP? xin lỗi đó là trách nhiệm của người tiêu dùng, anh Minh không đội nổi cái mũ lớn như thế, đó càng không phải là hậu quả trực tiếp từ hành vi của anh Minh

là gây tổn hại uy tín thương hiệu. Đây mới là hậu quả trực tiếp từ hành động của anh Minh nhưng xin lỗi luật nước ta không quy định về khoản này.

là gây ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện đường lối của Đảng? Nếu như đường lối của Đảng là tạo thuận lợi cho những doanh nghiệp như THP ngay cả trong những phi vụ chèn ép người dân trắng trợn như thế này thì tôi cũng xin thua. MỘT câu như thế này để các Đảng viên tùy cơ hành sự. Có gì cứ dương lên lá cờ "Đảng cộng sản VN quang vinh muôn năm" là đứng ở thế bất bại rồi. Luật sư giải tán nghỉ khỏe cho các "Đảng viên trong sạch" vào thực thi triệt để "đường lối của Đảng"

Luật sư Đoàn Khắc Độ

Vụ án “con ruồi 500 triệu” với bản án 7 năm tù đối với Võ Văn Minh có nhiều luồng ý kiến pháp lý trái chiều trong giới chuyên gia cũng như người dân.

Các luật sư bào chữa cho bị cáo Minh và một số chuyên gia pháp luật cho rằng hành vi của anh Minh không cấu thành tội cưỡng đoạt tài sản, mà đó là thỏa thuận dân sự với Tân Hiệp Phát để mua lại chai nước có con ruồi.

Hành vi của Võ Văn Minh có phải "thỏa thuận" hợp pháp hay không?

“Theo tôi, cần đánh giá sự việc một cách toàn diện, đúng bản chất, không cắt khúc cái sự “thỏa thuận” ra khỏi tổng thể của sự việc.

Nếu cho rằng thỏa thuận giữa anh Minh và Tân Hiệp Phát là hợp đồng dân sự thì rõ ràng đối tượng của hợp đồng này là “sự im lặng”.

Hay nói một cách khác, anh Minh nhận 500 triệu đồng từ Tân Hiệp Phát để giữ im lặng về chai nước có con ruồi.

Liệu “hợp đồng” này có phù hợp với quy định của pháp luật?

Chúng ta biết rằng, không phải thỏa thuận nào cũng là hợp đồng. Một thỏa thuận được xem là hợp đồng, trước hết, nó phải thỏa mãn các điều kiện quy định tại Điều 122 Bộ luật Dân sự (BLDS).

Một thỏa thuận mà trái với pháp luật, trái với đạo đức xã hội thì không thể là hợp đồng.

Xét dưới góc độ đạo đức xã hội, hành vi đòi 500 triệu để đổi lấy sự im lặng thì cũng không chấp nhận được.

Anh Minh có biết rằng, anh im lặng để lấy 500 triệu đồng từ Tân Hiệp Phát, nhưng chính sự im lặng của anh có thể gián tiếp làm cho rất nhiều người dân khác bị ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe vì những chai nước không đảm bảo chất lượng này không?

Xét dưới góc độ pháp lý, anh Minh có thực hiện đúng các quy định về nghĩa vụ của người tiêu dùng hay chưa?

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Luật BVQLNTD) và Luật An toàn thực phẩm (Luật ATTP) quy định cho nhà sản xuất nghĩa vụ đem đến cho người tiêu dùng sản phẩm đảm bảo chất lượng.

Đồng thời, luật cũng quy định cho người tiêu dùng nghĩa vụ phải thực hiện khi phát hiện sản phẩm kém chất lượng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Cụ thể, khoản 2, Điều 9 Luật BVQLNTD quy định nghĩa vụ của người tiêu dùng:

“Thông tin cho cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện hàng hóa, dịch vụ lưu hành trên thị trường không bảo đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng; hành vi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng”.

Điểm b, khoản 2, Điều 9 Luật ATTP quy định nghĩa vụ của người tiêu dùng thực phẩm:

“Kịp thời cung cấp thông tin khi phát hiện nguy cơ gây mất an toàn thực phẩm, khai báo ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm với Ủy ban nhân dân nơi gần nhất, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm”.

Ở đây, khi phát hiện chai nước có ruồi, anh Minh không thực hiện các quy định vừa nêu trên mà gọi điện cho Công ty Tân Hiệp Phát buộc công ty này phải giao cho Minh 1 tỉ đồng rồi hạ xuống 500 triệu đồng để đổi lấy chai nước có con ruồi và sự im lặng.

Nếu không sẽ khiếu kiện đến Ban bảo vệ người tiêu dùng, đăng tải trên báo chí, chương trình 60s và in phát 5.000 tờ rơi.

Chưa xét đến quan hệ pháp luật hình sự, hành vi của anh Minh cũng đã vi phạm các quy định về nghĩa vụ của người tiêu dùng vừa nêu ở trên.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 55 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Điều 31 Luật BVQLNTD; Điều 605 BLDS, thì anh Minh có quyền thương lượng với Tân Hiệp Phát để giải quyết việc đổi trả, đền bù, bồi thường chai nước có con ruồi.

Nhưng cần lưu ý rằng, thương lượng phải dựa trên cơ sở quyền, lợi ích hợp pháp của anh Minh bị xâm hại và phải hoàn toàn tự nguyên, không được đe dọa, ép buộc.

Tuy nhiên anh Minh yêu cầu Tân Hiệp Phát đưa tiền không dựa trên cơ sở thiệt hại do quyền, lợi ích bị xâm phạm và đồng thời có sự đe dọa: “kiện đến Ban bảo vệ người tiêu dùng, đăng tải trên báo chí, chương trình 60s và in phát 5.000 tờ rơi”.

Qua những phân tích trên, có thể thấy rằng hành vi của anh Minh đã vượt quá phạm vi của một thỏa thuận trong giao dịch dân sự.

Hành vi của Võ Văn Minh có cấu thành tội “cưỡng đoạt tài sản?

Luồng ý kiến thứ 2 cho rằng, Tân Hiệp Phát là pháp nhân (không phải là “người”) không có “tinh thần” nên không phải là đối tượng bị tác động bởi hành vi đe dọa của anh Minh. Do đó anh Minh không phạm tội cưỡng đoạt tài sản.

Theo tôi, Tân Hiệp Phát là pháp nhân nhưng sự hoạt động của pháp nhân này là do con người điều hành.

500 triệu là tài sản của pháp nhân nhưng để định đoạt 500 triệu đồng này phải do người có trách nhiệm trong pháp nhân đó quyết định.

Hành vi của anh Minh là đe dọa tinh thần của người có trách nhiệm đối với 500 triệu đồng này (người này có thể không phải chủ sở hữu).

Và người có trách nhiệm này sẽ quyết định có giao tiền cho anh Minh hay không.

Theo cấu thành của tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 135 BLHS) thì người bị đe dọa có thể là chủ sở hữu tài sản hoặc cũng có thể là người có trách nhiệm về tài sản.

Có ý kiến khác cho rằng, đại diện của Tân Hiệp Phát không thừa nhận chai nước có ruồi là của mình, thì Tân Hiệp Phát không lo sợ mất uy tín.

Do đó anh Minh không thể làm cho Tân Hiệp Phát lo sợ nên không phạm tội cưỡng đoạt tài sản.

Theo tôi, tội cưỡng đoạt tài sản là tội có cấu thành hình thức, thể hiện rõ trong điều luật bởi cụm từ “nhằm chiếm đoạt tài sản”.

Người thực hiện tội phạm chỉ cần có hành vi “uy hiếp tinh thần của người khác nhằm chiếm đoạt tài sản” thì tội phạm đã hoàn thành.

Do đó yếu tố có chiếm đoạt được tiền hay không, hay là người bị hại có lo lắng, sợ hãi hay không cũng không phải là dấu hiệu bắt buộc.

Lời đe dọa của anh Minh có thể làm cho người có trách nhiệm của Tân Hiệp Phát lo sợ hoặc cũng có thể không.

Cấu thành của tội cưỡng đoạt tài sản không bắt buộc người bị đe dọa phải lo sợ.

Khi anh Minh gọi điện yêu cầu Tân Hiệp Phát giao tiền và nghĩ rằng Tân Hiệp Phát lo sợ mất uy tín nên sẽ giao tiền, thì tội phạm đã hoàn thành.

Tôi cũng như bao nhiêu người dân khác trong cả nước, rất thông cảm, chia sẻ và đau xót cho trường hợp của anh Minh.

Nhưng mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Ai vi phạm pháp luật cũng đều bị xử lý".