Ngày 24/5/2024, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị 34-CT/TW của Ban bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới. Cụ thể như sau.
https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/05/28/CT-34-TW.pdf Chỉ thị 34-CT/TW
Theo Chỉ thị 34-CT/TW, tính đến thời điểm hiện tại, trên cả nước có khoảng 195.000 căn nhà ở xã hội đã được hoàn thành xây dựng. Cạnh đó, còn có khoảng 374.000 căn nhà ở xã hội đã được chấp thuận đầu tư và khởi công, cấp phép xây dựng.
Tuy nhiên, Chỉ thị 34-CT/TW nêu rõ, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như sau:
- Nhiều mục tiêu về phát triển nhà ở xã hội trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 không đạt được.
- Nguồn cung còn hạn chế so với nhu cầu thực tế.
- Giá bình quân còn quá cao so với thu nhập của đối tượng thụ hưởng.
- Công tác quản lý vẫn còn nhiều yếu kém, bất cập.
- Tỉ lệ quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội khu vực đô thị thấp.
- Nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho các chương trình tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội còn thấp, chưa huy động được mạnh mẽ nguồn lực xã hội tham gia.
- Vẫn còn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát, nhất là tại các vùng khó khăn, chịu nhiều ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.
Đồng thời, Chỉ thị 34-CT/TW chỉ ra nguyên nhân gây ra những hạn chế trên chủ yếu là do:
- Một số cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, nhất là người đứng đầu chưa nhận thức sâu sắc, đầy đủ, thiếu quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các chủ trương, chính sách hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng chính sách.
- Hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển chậm được đổi mới, hoàn thiện, thiếu sự đột phá để thu hút nguồn lực ngoài nhà nước cho phát triển nhà ở xã hội; sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan chưa chặt chẽ.
- công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý sai phạm trong phát triển nhà ở xã hội chưa thường xuyên, thiếu hiệu quả.
Theo đó, để cải thiện những tồn tại nêu trên, Ban Bí thư yêu cầu các các đơn vị quán triệt và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:
(1) Phấn đấu đến năm 2030, cả nước xóa bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát
Cụ thể, Ban Bí thư xác định rõ phát triển nhà ở xã hội là quyết tâm chính trị, nhiệm vụ quan trọng của Đảng và cả hệ thống chính trị, thể hiện đặc trưng bản chất tốt đẹp của chế độ. Đồng thời, còn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo đó, Ban Bí thư yêu cầu gắn trách nhiệm của người đứng đầu trong việc nâng cao chất lượng hiệu quả công tác phát triển nhà ở xã hội, đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm của địa phương, phấn đấu đến năm 2030 cả nước xóa bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu, hoàn thành xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp tại khu vực đô thị.
(2) Ưu tiên bố trí quỹ đất, nguồn vốn, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển nhà ở xã hội
Thực hiện quy hoạch, bố trí các nhà ở xã hội độc lập hoặc trong các dự án nhà ở thương mại tại các vị trí thuận tiện về giao thông, gắn với các trung tâm công nghiệp, bảo đảm đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội thiết yếu.
Nhà nước ưu tiên bố trí quỹ đất, nguồn vốn, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển nhà ở xã hội, có cơ chế, chính sách ưu đãi thực chất, đủ hấp dẫn để thu hút khuyến khích các thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội và thực hiện các chính sách hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng.
Phát triển đa dạng loại hình nhà ở xã hội và cơ chế chính sách mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, nhà lưu trú, ký túc xá công nhân, người có thu nhập thấp ở khu vực đô thị, học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang với giá phù hợp với khả năng chi trả của từng đối tượng thụ hưởng.
Cạnh đó, Chỉ thị 34-CT/TW cũng yêu cầu phải tăng tỷ lệ nhà cho thuê, chú trọng hỗ trợ nhà ở và đất ở cho các đối tượng chính sách, đảm bảo phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và kế hoạch phát triển nhà ở từng giai đoạn của địa phương.
Đồng thời, kết hợp linh hoạt giữa các chính sách hỗ trợ và sự tham gia của các tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp, cá nhân. Đảm bảo các loại nhà ở khi xây xong đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quy chuẩn an ninh, an toàn phòng cháy chữa cháy đồng bộ về cơ sở kỹ thuật và hạ tầng thiết yếu.
(3) Tính đúng, đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ trong xác định giá
Tại nội dung này, Chỉ thị 34-CT/TW yêu cầu rà soát hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan đến nhà ở xã hội. Đặc biệt là về các cơ chế tài chính, sử dụng nguồn lực,... Chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội phải đảm bảo công khai, minh bạch, công bằng, đúng đối tượng.
Đồng thời, nâng mức hỗ trợ nhà ở cho người có công và các đối tượng chính sách tại các chương trình mục tiêu. Theo đó, thực hiện những nội dung:
- Tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ trong xác định giá nhà ở xã hội.
- Nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách đặc thù về nhà ở xã hội cho công nhân và lực lượng vũ trang Nhân dân.
- Hoàn thiện pháp luật và tạo thuận lợi về cơ chế, chính sách để Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tham gia phát triển nhà ở xã hội bằng nguồn tài chính công đoàn.
Ban hành cơ chế, chính sách tạo thuận lợi và chủ động cho các địa phương trong việc giành ngân sách đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội, thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư để có quỹ đất sạch làm nhà ở xã hội.
Đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, đấu nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật bảo đảm đồng bộ hạ tầng xã hội trong và ngoài phạm vi dự án. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội, các đối tượng thụ hưởng được tiếp cận dễ dàng với nhà ở xã hội.
Cắt giảm tối đa thời gian thực hiện các thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng, kinh doanh, mua bán, quản lý sử dụng nhà ở xã hội.
Thực hiện trình tự, thủ tục hành chính giao đất, giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội theo hướng rút gọn, đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện, công khai minh bạch.
(4) Nghiên cứu hình thành quỹ phát triển nhà ở xã hội
Ban Bí thư cũng yêu cầu có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển nhà ở xã hội theo hướng mô hình xanh, sử dụng tiết kiệm năng lượng, phát triển bền vững, phát thải cac-bon thấp.
Qua Chỉ thị 34-CT/TW, Ban Bí thư yêu cầu huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách Nhà nước từ Trung ương và địa phương tương xứng, kịp thời để bảo đảm thực hiện các mục tiêu phát triển nhà ở xã hội. Nhà nước tập trung phát triển nhà ở xã hội cho thuê khu vực đô thị bằng nguồn vốn đầu tư công.
Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội đặc biệt là của các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.
Nghiên cứu hình thành quỹ phát triển nhà ở xã hội hoặc mô hình định chế tài chính phù hợp để phát triển nhà ở xã hội dài hạn, bền vững. Đồng thời, mở rộng nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội từ quỹ đầu tư phát triển địa phương và nguồn vốn từ nước ngoài, khuyến khích hình thành các quỹ đầu tư quỹ tín thác đầu tư và các hoạt động liên danh, liên kết thực hiện dự án nhà ở xã hội. Bố trí cấp đủ nguồn vốn ngân sách cho Ngân hàng Chính sách xã hội để thực hiện chính sách hỗ trợ cho vay phát triển nhà ở xã hội.
Thực hiện kịp thời và đầy đủ việc cấp bù lãi suất cho các ngân hàng được nhà nước chỉ định để cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội. Rà soát, đổi mới, tiếp tục mở rộng chương trình cho vay ưu đãi đối với cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội theo chính sách về nhà ở xã hội.
(5) Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản
Cụ thể, nhiệm vụ tiếp theo được ghi rõ trong Chỉ thị 34-CT/TW là tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đổi mới phương thức mô hình quản lý và phát triển nhà ở xã hội. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số phân cấp phân quyền mạnh mẽ cho các địa phương trong phát triển nhà ở xã hội đi đôi với tăng cường kiểm tra thanh tra giám sát bảo đảm việc phát triển các dự án nhà ở xã hội quy hoạch kế hoạch sử dụng đất quỹ đất phát triển nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại thực hiện đúng mục đích.
Quản lý, giám sát chặt chẽ việc đầu tư xây dựng, bán, cho thuê, sử dụng căn hộ các dự án nhà ở xã hội. Có chế tài đủ mạnh ngăn ngừa kịp thời xử lý nghiêm những sai phạm trục lợi chính sách, đẩy nhanh hoàn thành xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, trong đó có nhà ở xã hội, Nghiên cứu thành lập, thiết lập cơ chế hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chuyên đầu tư phát triển nhà ở xã hội.
https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/05/28/CT-34-TW.pdf và xem chi tiết tại Chỉ thị 34-CT/TW
