Trong quá trình, điều tra xét xử một vụ án, sự việc để chứng minh một cá nhân, tổ chức có thực hiện hành vi vi phạm pháp luật hay không thì cần phải có đầy đủ chứng cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội.
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 86 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì:
1. Chứng cứ được thu thập, xác định từ các nguồn:
a) Vật chứng;
b) Lời khai, lời trình bày;
c) Dữ liệu điện tử;
d) Kết luận giám định, định giá tài sản;
đ) Biên bản trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án;
e) Kết quả thực hiện ủy thác tư pháp và hợp tác quốc tế khác;
g) Các tài liệu, đồ vật khác.
Ngoài các nguồn chứng cứ theo quy định thì, những chứng cứ không được thu thập theo đứng quy định trình tự, thủ tục của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì sẽ không có giá trị pháp lý, không được làm chứng cứ để giải quyết vụ án.
Có thể thấy những nguồn chứng cứ này rất quan trọng, tuy nhiên vẫn có nhiều cá nhân, tổ chức tham gia tổ tụng cố tình ngụy tạo, làm giả, hủy hoại chứng cứ nhằm gây cản trở đến quá trình điều tra, kéo dài thời gian giải quyết các vụ án, vụ việc, đây là một hành vi trái pháp luật.
Mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, theo đó tại Khoản 2 Điều 13 Pháp lệnh 02/2022/UBTVQH15 có quy định đối với những người tham gia tố tụng có hành vi cản trở thu thập chứng cứ thì sẽ bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng, bên cạnh đó những nguồn tài liệu chứng cứ bị làm giả sẽ bị tịch thu theo quy định tại Khoản 6 Điều 13 Pháp lệnh 02/2022/UBTVQH15.
