Bảo hiểm xây dựng là loại hình bảo hiểm dùng để bảo hiểm các vấn đề xảy ra trong quá trình xây dựng công trình, khi có tổn thất vật chất ở mức cao thì bảo hiểm là một cứu cánh đối với các nhà đầu tư. Qua đó, bảo hiểm sẽ chi trả các rủi ro mà trong quá trình xây dựng khó có thể tránh khỏi.
Bảo hiểm công trình cũng là một trong những điều kiện bắt buộc nhà đầu tư phải thực hiện mới có thể được cấp phép xây dựng. Dù là xây dựng công trình đầu tư hay nhà ở cá nhân thì cũng bắt buộc kèm theo các loại bảo hiểm bắt buộc, đây gần như là thủ tục bắt buộc. Sau đây, là tổng hợp các loại bảo hiểm bắt buộc trong thời gian xây dựng.
Đối tượng bảo hiểm bắt buộc của công trình
Trừ các công trình liên quan đến quốc phòng, an ninh và bí mật nhà nước, chủ đầu tư hoặc nhà thầu trong trường hợp phí bảo hiểm công trình đã được tính vào giá hợp đồng phải mua bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng đối với các công trình sau:
(1) Công trình, hạng mục công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng quy định tại Phụ lục X Nghị định 15/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng và văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế.
(2) Công trình đầu tư xây dựng có ảnh hưởng lớn đến môi trường thuộc danh mục dự án phải thực hiện đánh giá tác động môi trường theo quy định tại Phụ lục II và Phụ lục III Nghị định 18/2015/NĐ-CP về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường và văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế.
(3) Công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp theo quy định của pháp luật về xây dựng và pháp luật khác có liên quan.
Theo đó, đối tượng bắt buộc phải có bảo hiểm bắt buộc bao gồm các công trình chủ yếu ảnh hưởng đến lợi ích công cộng, công trình cần phải đánh giá tác động môi trường và công trình có kết cấu xây dựng phức tạp. Nhằm đảm bảo tính an toàn và bảo đảm các phát sinh xảy ra sẽ được bảo hiểm bắt buộc.
Cụ thể, số tiền bảo hiểm tối thiểu đối với bảo hiểm bắt buộc công trình trong thời gian xây dựng là giá trị đầy đủ của công trình khi hoàn thành, bao gồm:
Toàn bộ vật liệu, chi phí nhân công, thiết bị lắp đặt vào công trình, cước phí vận chuyển, các loại thuế, phí khác và các hạng mục khác do chủ đầu tư hoặc nhà thầu cung cấp. Số tiền bảo hiểm tối thiểu đối với công trình trong thời gian xây dựng không được thấp hơn tổng giá trị hợp đồng xây dựng, kể cả giá trị điều chỉnh, bổ sung (nếu có).
Thời hạn bảo hiểm bắt buộc công trình
Thứ nhất, đối với công trình xây dựng được bảo hiểm có giá trị dưới 1.000 tỷ đồng, không bao gồm phần công việc lắp đặt hoặc có lắp đặt thấp hơn 50% tổng giá trị xây dựng được bảo hiểm.
Thì tính từ ngày bắt đầu đến ngày kết thúc thời gian xây dựng căn cứ vào văn bản của cấp có thẩm quyền. Đối với những bộ phận, hạng mục công trình đã được bàn giao hoặc đưa vào sử dụng sẽ chấm dứt kể từ thời điểm các bộ phận, hạng mục đó được bàn giao hoặc được đưa vào sử dụng.
Thứ hai, đối với công trình xây dựng được bảo hiểm có giá trị dưới 1.000 tỷ đồng, có bao gồm công việc lắp đặt và chi phí thực hiện phần công việc lắp đặt chiếm từ 50% trở lên tổng giá trị xây dựng được bảo hiểm.
Thời hạn bảo hiểm được ghi trong HĐBH, tính từ ngày bắt đầu xây dựng căn cứ vào văn bản quyết định đầu tư cho tới khi bàn giao công trình hoặc sau khi hoàn tất lần chạy thử có tải đầu tiên, tùy theo thời điểm nào đến trước, nhưng không quá 28 ngày. Thời hạn bảo hiểm đối với các thiết bị đã qua sử dụng lắp đặt vào công trình sẽ chấm dứt kể từ thời điểm các thiết bị đó bắt đầu được chạy thử.
Nguyên tắc bồi thường bảo hiểm
Khi xảy ra sự cố công trình xây dựng, bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm phải phối hợp giải quyết bồi thường bảo hiểm theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Thông tư 50/2022/TT-BTC như sau:
- Đối với bên mua bảo hiểm:
Lập tức thông báo ngay cho doanh nghiệp bảo hiểm trong thời hạn 14 ngày kể từ ngày xảy ra sự cố công trình xây dựng phải thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp bảo hiểm.
Sau khi thông báo, bên mua bảo hiểm tiến hành sửa chữa hoặc thay thế các hư hỏng nhỏ có giá trị không vượt quá mức khấu trừ tương ứng. Trong các trường hợp khác, trước khi thực hiện sửa chữa hoặc thay thế các hạng mục bị tổn thất, bên mua bảo hiểm phải được doanh nghiệp bảo hiểm giám định tổn thất.
Đối với trường hợp tổn thất do bị mất trộm có thông báo đến ngay cho cơ quan công an.
- Đối với doanh nghiệp bảo hiểm:
Thực hiện giám định tổn thất theo quy định pháp luật và lập biên bản giám định nguyên nhân và mức độ thiệt hại.
Hướng dẫn, phối hợp với bên mua bảo hiểm và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thu thập đầy đủ các tài liệu để lập hồ sơ bồi thường.
Trường hợp chấp nhận bồi thường bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải có văn bản thông báo bồi thường bảo hiểm.
Trường hợp từ chối bồi thường bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải có văn bản giải thích lý do.
Ngoài ra, doanh nghiệp bảo hiểm chỉ bồi thường bảo hiểm các khoản thiệt hại vật chất mà người được bảo hiểm thực tế phải gánh chịu và khi các khoản đó đã được tính vào số tiền bảo hiểm.
Đối với các công trình xây dựng là đối tượng bắt buộc phải mua bảo hiểm bắt buộc trong thời gian thi công. Thì phải thực hiện việc mua bảo hiểm xây dựng, đây là một trong những tiêu chí cấp phép xây dựng. Qua đó, bảo hiểm có thể gánh bớt phần nào thiệt hại có thể phát sinh cho nhà đầu tư, nhà thầu xây dựng.
