Án lệ “cũ người mới ta”

Chủ đề   RSS   
  • #458213 20/06/2017

    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


    Án lệ “cũ người mới ta”

    Căn cứ vào điều 2 Nghị quyết 03/2015/NQ-HĐTP thì án lệ được hiểu là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Toà án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Toà án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.

    Thế nhưng hôm nay mình sẽ không nêu lại định nghĩa “án lệ là gì ?” hay “so sánh án lệ với tiền lệ pháp với thông luật…?”. Mà vấn đề hôm nay mình muốn nói với mọi người là án lệ của nhà mình ban hành thì nó đã làm được những gì rồi ?

    Vậy có ai còn nhớ được cái ngày mà án lệ được “chào hàng” chính thực tại Việt Nam không ?. Đó là vào ngày 01/6/2016 (6) án lệ đầu tiên của Việt Nam được các Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự nghiên cứu, áp dụng trong xét xử. Vui hơn nữa đến thời điểm hôm nay đã đặt được con số (10) rồi và đã có hiệu lực thi hành.

    Về mặt bản chất thì án lệ cũng chính là tiền lệ pháp. Bởi cả hai đều xuất phát từ Tòa án và hình thành qua quá trình xét xử. Nhưng tiền lệ pháp là thuật ngữ dùng để chỉ về một hình thức pháp luật còn án lệ dùng để chỉ về nguồn của pháp luật mà nguồn của pháp luật cũng chính là hình thức pháp luật.

    Thứ nhất, các đối tượng liên quan trong vụ án có thể biết trước các hậu quả pháp lý của vụ việc vì họ biết các quyết định này không phải là các quyết định tùy tiện của các thẩm phán mà các thẩm phán đã dựa vào các quyết định của các vụ việc trước đó.

    - Thứ hai, tiền lệ được đưa ra từ thực tiễn, trong khi các đạo luật lại ít nhiều căn cứ vào lý thuyết và suy luận mang tính logic, tiền lệ hình thành từ các hoàn cảnh khác nhau trong đời sống do đó nó điều chỉnh được hầu hết các quan hệ xã hội phát sinh.

    - Thứ ba, tiền lệ tạo điều kiện cho thẩm phán đưa ra nhiều tư tưởng mới trong lĩnh vực áp dụng pháp luật tùy theo điều kiện, hoàn cảnh xã hội phát sinh ra các quan hệ pháp luật.

    - Thứ tư, đó là tính linh hoạt của tiền lệ pháp, thuộc tính này phụ hợp với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội. Trong khi sự thay đổi các văn bản quy phạm pháp luật cần phải một thời gian nhất định thì tiền lệ pháp lại đáp ứng ngay những đòi hỏi của thực tiễn.

    - Tuy nhiên, việc áp dụng hình thức tiền lệ pháp gặp phải những bất cập nhất định.

    + Thứ nhất, do các quyết định và bản án quá nhiều và liên tục tăng theo thời gian nên gây rất nhiều khó khăn trong quá trình vận dụng.

    + Thứ hai, bên cạnh tính linh hoạt thì nó cũng chứa đựng sự cứng nhắc vì thẩm phán buộc phải tuân thủ theo những tiền lệ mà họ cho rằng không đầy đủ hoặc không mang giá trị pháp lý cao.

    + Thứ ba, thẩm phán sẽ khó khăn khi nhận định trong những điều kiện hoàn cảnh như nhau nhưng tình tiết vụ việc lại hoàn toàn khác nhau trong trường hợp này, thẩm phán phải so sánh và hình thành nên một tiền lệ mới, và như vậy sẽ làm phức tạp thêm khi áp dụng luật.

    + Thứ tư, nó không mang tính hệ thống và tính khái quát vì án lệ được hình thành theo những tình tiết của mỗi vụ việc.

    Theo đó Nhà nước thừa nhận những bản án, quyết định giải quyết vụ việc của tòa án làm khuôn mẫu và cơ sở để đưa ra phán quyết cho những vụ việc hoặc trường hợp có tình tiết hay vấn đề tương tự sau đó. Tiền lệ pháp còn là quá trình làm luật của toà án trong việc công nhận và áp dụng các nguyên tắc mới trong quá trình xét xử.

    Ở nước ta, tiền lệ pháp đã và đang tồn tại dưới các hình thức như các nghị quyết hướng dẫn xét xử, trao đổi nghiệp vụ tại các buổi tổng kết ngành và dễ thấy nhất là thông qua các quyết định giám đốc thẩm được tập hợp và phát hành. Qua đây, nhiều vướng mắc đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao tháo gỡ và định hướng cho các tòa cấp dưới làm theo.

    Như vậy để các bản án lệ hay tiền lệ pháp được thực thi đem lại hiệu quả thì chúng ta phải cần thêm nhiều thời gian. Và chính chúng ta cộng đồng dân luật phải cùng chung tay vì sự phát triển của một nền lập pháp và hành pháp vững mạnh.

    Cập nhật bởi minhlong3110 ngày 21/06/2017 09:47:45 SA

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    6619 | Báo quản trị |  

Like DanLuat để cập nhật các Thông tin Pháp Luật mới và nóng nhất mỗi ngày.

Thảo luận
  • #458229   20/06/2017

    Việt Nam là nước theo truyền thống pháp luật thành văn. Tuy nhiên, pháp luật dù có thành văn và có chi tiết đến đâu cũng không thể khái quát được tất cả các tình huống cụ thể có thể xảy ra trong cuộc sống, đó là chưa nói đến việc giải thích pháp luật và hiểu pháp luật cũng rất khác nhau. Do đó, việc phát triển án lệ là rất cần thiết. Mình xin đưa ra kiến nghị để phát triển án lệ. Cụ thể: Tòa án trước hết là phải công bố rộng rãi các bản án, quyết định điển hình của mình nhằm đáp ứng yêu cầu minh bạch hệ thống pháp luật và tạo điều kiện cho mọi tầng lớp nhân dân có thể tiếp cận tìm hiểu. Qua đó, tăng cường trách nhiệm của thẩm phán trong việc xét xử, soạn thảo bản án và ra quyết định. Đây có thể là tài liệu quan trọng để các thẩm phán tham khảo nghiên cứu trước khi giải quyết những vụ án tương tự.

     
    Báo quản trị |  
    1 thành viên cảm ơn KieuNga1109 vì bài viết hữu ích
    minhlong3110 (21/06/2017)
  • #458319   21/06/2017

    minhlong3110
    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


    KieuNga1109 viết:

    Việt Nam là nước theo truyền thống pháp luật thành văn. Tuy nhiên, pháp luật dù có thành văn và có chi tiết đến đâu cũng không thể khái quát được tất cả các tình huống cụ thể có thể xảy ra trong cuộc sống, đó là chưa nói đến việc giải thích pháp luật và hiểu pháp luật cũng rất khác nhau. Do đó, việc phát triển án lệ là rất cần thiết. Mình xin đưa ra kiến nghị để phát triển án lệ. Cụ thể: Tòa án trước hết là phải công bố rộng rãi các bản án, quyết định điển hình của mình nhằm đáp ứng yêu cầu minh bạch hệ thống pháp luật và tạo điều kiện cho mọi tầng lớp nhân dân có thể tiếp cận tìm hiểu. Qua đó, tăng cường trách nhiệm của thẩm phán trong việc xét xử, soạn thảo bản án và ra quyết định. Đây có thể là tài liệu quan trọng để các thẩm phán tham khảo nghiên cứu trước khi giải quyết những vụ án tương tự.

    Có án lệ thì những vụ án oan sai hay trắng án sẽ được giảm xuống. Vì nó mang tính áp dụng trên toàn hệ thống Tòa án của nước ta. Càng nhiều án lệ ra đời nó sẽ điều chỉnh cho những quan hệ xã hội mà trước đây chưa có một văn bản quy phạm pháp luật nào điều chỉnh. Cách giải quyết các vụ án của Tòa án sẽ đồng bộ hơn, đem lại một sự công bằng. Mà trước đây khi chưa có án lệ nó là một lỗ hổng.

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    Báo quản trị |  
  • #458239   20/06/2017

    hkhduy
    hkhduy
    Top 500
    Male
    Lớp 5

    Cần Thơ, Việt Nam
    Tham gia:23/11/2014
    Tổng số bài viết (304)
    Số điểm: 7238
    Cảm ơn: 186
    Được cảm ơn 139 lần


    Việc phát triển án lệ là xu hướng tất yếu trong chiến lược cải cách tư pháp. Tuy nhiên do mới được công nhận và những nghiên cứu về án lệ chưa nhiều nền cần có thời gian để hoàn thiện các vấn đề liên quan như quy trình làm ra án lệ, nguồn của án lệ, chủ thể ban hành, việc áp dụng như thế nào và thứ tự hiệu lực so với các hình thức pháp luật khác. Vừa qua Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao cũng đã công bố 10 bản án lệ. Nhưng có vẻ những bản án lệ này mang dáng dấp như là án mẫu hơn là án lệ nên chưa đáp ứng như kỳ vọng nhiều người.

     
    Báo quản trị |  
    1 thành viên cảm ơn hkhduy vì bài viết hữu ích
    minhlong3110 (21/06/2017)
  • #458321   21/06/2017

    minhlong3110
    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


    hkhduy viết:

    Việc phát triển án lệ là xu hướng tất yếu trong chiến lược cải cách tư pháp. Tuy nhiên do mới được công nhận và những nghiên cứu về án lệ chưa nhiều nền cần có thời gian để hoàn thiện các vấn đề liên quan như quy trình làm ra án lệ, nguồn của án lệ, chủ thể ban hành, việc áp dụng như thế nào và thứ tự hiệu lực so với các hình thức pháp luật khác. Vừa qua Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao cũng đã công bố 10 bản án lệ. Nhưng có vẻ những bản án lệ này mang dáng dấp như là án mẫu hơn là án lệ nên chưa đáp ứng như kỳ vọng nhiều người.

    Án lệ nếu hiểu nôm na thì chúng cũng là án mẫu, nhưng những bản án mẫu này có giá trị pháp luật và giá trị thi hành ở mức tối cao nhất. Được lấy làm chuẩn để xử lý những vụ án tương tự. Hiện nay các Tòa án đã áp dụng án lệ rất nhiều vào trong xét xử các vụ án dân sự. Điển hình là án lệ số 04/2016/AL về vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”, thay vì chưa có án lệ thì mỗi Tòa án ở các cấp địa phương sẽ xử theo nhiều cách khác nhau. Dẫn đến mất thời gian và phán quyết không thỏa đáng.

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    Báo quản trị |  
  • #458253   21/06/2017

    ngohoangthuan
    ngohoangthuan

    Sơ sinh

    Tây Ninh, Việt Nam
    Tham gia:30/08/2013
    Tổng số bài viết (1)
    Số điểm: 20
    Cảm ơn: 0
    Được cảm ơn 1 lần


    Án lệ hình như nước ta chưa đi sâu nghiên cứu cùng một vụ án nhưng có nhiều Án lệ wá nhiều cách giải quyết khó kkhăn cho các Thầm phán

     
    Báo quản trị |  
    1 thành viên cảm ơn ngohoangthuan vì bài viết hữu ích
    minhlong3110 (21/06/2017)
  • #458318   21/06/2017

    minhlong3110
    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


    ngohoangthuan viết:

    Án lệ hình như nước ta chưa đi sâu nghiên cứu cùng một vụ án nhưng có nhiều Án lệ wá nhiều cách giải quyết khó kkhăn cho các Thầm phán

    Mình thì không đồng ý với quan điểm của bạn, vì nó chưa đủ cơ sở. Vấn đề án lệ thực ra đã được các nhà lập pháp nước ta nghiên cứu từ nhưng năm 2003, 2004 cho đến nay, tin mừng cho chúng ta là hiện nay chúng ta đã có được 10 bản án lệ, tuy ít nhưng nó là sản phẩm luật pháp đáng mừng cho nền hành pháp của nước ta.

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    Báo quản trị |  
  • #458254   21/06/2017

    trang_u
    trang_u
    Top 25
    Female
    Đại học

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:18/11/2015
    Tổng số bài viết (2972)
    Số điểm: 44888
    Cảm ơn: 1413
    Được cảm ơn 1721 lần


    Thực chất án lệ của mình hiện nay giống như Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, chưa đúng bản chất là án lệ, bởi lẽ nguyên nhân xuất hiện của án lệ đó là chưa có luật điều chỉnh, đằng này, trong án lệ lại nêu cơ sở pháp lý, căn cứ pháp lý. Vậy là giải thích điều luật chứ đâu phải nhằm để lấp lổ hỏng của luật? 

     
    Báo quản trị |  
    1 thành viên cảm ơn trang_u vì bài viết hữu ích
    minhlong3110 (21/06/2017)
  • #469592   02/10/2017

    minhlong3110
    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


     

    trang_u viết:

     

    Thực chất án lệ của mình hiện nay giống như Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, chưa đúng bản chất là án lệ, bởi lẽ nguyên nhân xuất hiện của án lệ đó là chưa có luật điều chỉnh, đằng này, trong án lệ lại nêu cơ sở pháp lý, căn cứ pháp lý. Vậy là giải thích điều luật chứ đâu phải nhằm để lấp lổ hỏng của luật? 

     

     

    Do hệ thống pháp luật của nước ta không ngừng sửa đổi, bổ sung các quy định nên trong từng giai đoạn cụ thể thì chính sách pháp luật sẽ không còn giống nhau. Án lệ chính là pháp luật, nhưng để vận dụng phán quyết của bản án đó áp dụng cho vụ án sau, trong khi quy định của pháp luật luôn thay đổi.

    Cập nhật bởi minhlong3110 ngày 02/10/2017 02:03:35 CH

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    Báo quản trị |  
  • #461315   15/07/2017

    vytran92
    vytran92
    Top 200
    Lớp 2

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:08/06/2016
    Tổng số bài viết (440)
    Số điểm: 3190
    Cảm ơn: 32
    Được cảm ơn 72 lần


    Dù sao thì việc có 10 án lệ như hiện nay cũng là một dấu hiệu khả quan. Hi vọng với việc ra đời các án lệ thì việc xét xử các vụ án có tính chất tương tự sẽ thống nhất và đồng bộ hơn, rút ngắn thời gian, công sức xét xử.

     
    Báo quản trị |  
  • #461316   15/07/2017

    quytan2311
    quytan2311
    Top 150
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:07/04/2016
    Tổng số bài viết (513)
    Số điểm: 4889
    Cảm ơn: 125
    Được cảm ơn 157 lần


    Đúng như bạn có trình bày thì án lệ đã có tại một số nước trên thế giới, việc áp dụng án lệ là bước tiến mới và đảm bảo cho hoạt dộng xét xử của cơ quan tư pháp khi không có các quy định của pháp luật về vấn đề liên quan. Đây cũng là một bước tiến quan trọng trong hoạt động bình yên

     
    Báo quản trị |  
  • #461790   19/07/2017

    DT_DA
    DT_DA
    Top 75
    Male
    Lớp 11

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:02/06/2017
    Tổng số bài viết (903)
    Số điểm: 17463
    Cảm ơn: 265
    Được cảm ơn 346 lần


    Mình thấy án lệ ở Việt Nam bây giờ mới có bước tiến mới chứ trước kia không chưa có, việc án lệ được áp dụng như một bước tiến mới trong công cuộc cải cách tư pháp ở nước ta. Áp dụng án lệ trong xét xử góp phần đảm bảo được sự công bằng và khách quan trong quá trình xét xử vụ việc.

    Cái gì cũng có điểm mạnh và điểm yếu của nó cũng như Luật pháp và Án lệ cũng đều có sự thiếu hụt và bù trừ cho nhau trong quá trình hoàn thiện và cải cách. Công nhận và áp dụng án lệ đã là một sự tiến tới trong cải cách rồi, tiếp tục phát triển và hoàn thiện nữa thôi.

     
    Báo quản trị |  
  • #467422   12/09/2017

    minhlong3110
    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


    DT_DA viết:

    Mình thấy án lệ ở Việt Nam bây giờ mới có bước tiến mới chứ trước kia không chưa có, việc án lệ được áp dụng như một bước tiến mới trong công cuộc cải cách tư pháp ở nước ta. Áp dụng án lệ trong xét xử góp phần đảm bảo được sự công bằng và khách quan trong quá trình xét xử vụ việc.

    Cái gì cũng có điểm mạnh và điểm yếu của nó cũng như Luật pháp và Án lệ cũng đều có sự thiếu hụt và bù trừ cho nhau trong quá trình hoàn thiện và cải cách. Công nhận và áp dụng án lệ đã là một sự tiến tới trong cải cách rồi, tiếp tục phát triển và hoàn thiện nữa thôi.

    Theo mình không có án lệ hay tiền lệ pháp trong hệ thống pháp luật nó mới là sự thiếu hụt của hệ thống pháp luật của một quốc gia, việc đến bây giờ Việt Nam mới có án lệ, cho dù chậm hơn so với các nước trên thế giới nhưng nó đã phần nào lấp đầy những lỗ hỏng pháp luật của Việt Nam trong thời gian qua. Để hòa nhập với các tổ chức kinh tế trên thế giới thì Việt Nam ngay từ bây giờ phải xây dựng hệ thống án lệ để điều chỉnh các quan hệ xã hội mang yếu tố nước ngoài.

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    Báo quản trị |  
  • #461801   19/07/2017

    Đối với các nước commonlaw thì họ chủ yếu sử dụng nguồn luật án lệ trong xét xử và đạt hiệu quả cũng khá là khá quan. Chính vì vậy khi nước ta bắt đầu cho phép áp dụng án lệ trong xét xử khi không có căn cứ để điều chỉnh vấn đề đó thì cũng rất là tốt. Gíup cho những vụ án ko có cơ sở pháp lý rõ ràng vẫn được giải quyết bình thường.

     

     
    Báo quản trị |  
  • #469593   02/10/2017

    minhlong3110
    minhlong3110
    Top 500
    Male
    Lớp 3

    Hồ Chí Minh, Việt Nam
    Tham gia:20/03/2014
    Tổng số bài viết (249)
    Số điểm: 4125
    Cảm ơn: 84
    Được cảm ơn 157 lần


    thuongkp2708 viết:

    Đối với các nước commonlaw thì họ chủ yếu sử dụng nguồn luật án lệ trong xét xử và đạt hiệu quả cũng khá là khá quan. Chính vì vậy khi nước ta bắt đầu cho phép áp dụng án lệ trong xét xử khi không có căn cứ để điều chỉnh vấn đề đó thì cũng rất là tốt. Gíup cho những vụ án ko có cơ sở pháp lý rõ ràng vẫn được giải quyết bình thường.

     

    Việc áp dụng án lệ ngoài ý nghĩa giải quyết một vụ án cụ thể còn thiết lập ra một tiền lệ để xử những vụ án tương tự sau này, do đó, sẽ tạo bình đẳng trong việc xét xử các vụ án giống nhau, giúp tiên lượng được kết quả của các vụ tranh chấp, tiết kiệm công sức của các Thẩm phán, Người tham gia tố tụng, Cơ quan tiến hành tố tụng, tạo ra sự công bằng trong xã hội. Án lệ là khuôn thước mẫu mực để các thẩm phán tuân theo vì được đúc kết, chọn lọc kỹ và mang tính chuyên nghiệp. Khi ấy thẩm phán chỉ cần đối chiếu để đưa ra phán quyết, tránh chuyện mỗi người nhìn nhận, đánh giá vấn đề một kiểu.

    Người đang làm, trời đang nhìn, pháp luật đang điều chỉnh

     
    Báo quản trị |