Bộ trưởng, Thứ trưởng là những người đứng đầu các Bộ tại Việt nam. Vậy, ai có thẩm quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm Bộ trưởng, Thứ trưởng? Cụ thể qua bài viết sau đây.
Bộ trưởng, Thứ trưởng là những chức vụ gì?
Theo Điều 32 Luật Tổ chức Chính phủ 2015 và Nghị định 123/2016/NĐ-CP quy định về Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ như sau:
- Là thành viên Chính phủ và là người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ, lãnh đạo công tác của bộ, cơ quan ngang bộ;
- Chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực được phân công;
- Tổ chức thi hành và theo dõi việc thi hành pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực trong phạm vi toàn quốc.
- Bộ trưởng làm việc theo chế độ thủ trưởng và Quy chế làm việc của Chính phủ, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ.
Theo Điều 38 Luật Tổ chức Chính phủ 2015 và Nghị định 123/2016/NĐ-CP quy định về Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ như sau:
- Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ giúp Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ thực hiện nhiệm vụ do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ phân công và chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ về nhiệm vụ được phân công.
- Khi Bộ trưởng vắng mặt, một Thứ trưởng được Bộ trưởng ủy nhiệm thay Bộ trưởng điều hành và giải quyết công việc của Bộ.
- Số lượng Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ không quá 05; Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao không quá 06. Trong trường hợp do sáp nhập bộ, cơ quan ngang bộ hoặc do yêu cầu điều động, luân chuyển cán bộ của cơ quan có thẩm quyền thì Thủ tướng Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Như vậy, Bộ trưởng là thành viên của Chính phủ và là người đứng đầu, quản lý, tổ chức và theo dõi việc thi hành pháp luật về ngành, lĩnh vực theo phân công. Thứ trưởng là người thực hiện nhiệm vụ do Bộ trưởng phân công và thay Bộ trưởng điều hành, giải quyết công việc của Bộ khi Bộ trưởng vắng mặt.
Ai có thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm Bộ trưởng, Thứ trưởng Việt Nam?
Theo khoản 3, khoản 6 Điều 28 Luật Tổ chức Chính phủ 2015 quy định nhiệm vụ và quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có:
- Trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ; trong thời gian Quốc hội không họp, trình Chủ tịch nước quyết định tạm đình chỉ công tác của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ.
- Quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, cho từ chức Thứ trưởng, chức vụ tương đương thuộc bộ, cơ quan ngang bộ; quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan thuộc Chính phủ.
Như vậy, Quốc hội có thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm Bộ trưởng theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm Thứ trưởng.
Bộ được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc nào?
Theo Điều 5 Nghị định 123/2016/NĐ-CP quy định nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Bộ như sau:
- Phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Bộ, Bộ trưởng; đề cao trách nhiệm của Bộ trưởng trong mọi hoạt động của Bộ.
- Tổ chức bộ máy của Bộ theo hướng quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; chỉ thành lập tổ chức mới khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.
- Phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Bộ bảo đảm không chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ.
- Công khai, minh bạch và hiện đại hóa hoạt động của Bộ.
Như vậy, Bộ sẽ được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc trên. Theo đó, phải phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Bộ, Bộ trưởng, cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Bộ.
