Có phải lấn chiếm hay không?

Nhà đối diện nhà tôi thường xuyên để xe ba gác và xe máy lấn chiếm hết 1/2 con hẻm (hẻm rộng 4m) khiến cho việc đi lại trong hẻm bị hạn chế. Họ còn đem vỏ bưởi phơi trước nhà tôi (như minh họa bên dưới) hết 1/2 chiều rộng hẻm, dù tôi không đồng ý. Mong Luật sư tư vấn giúp đây có phải hành vi lấn chiếm hay không? 

Chào bạn, cám ơn câu hỏi của bạn. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi có một số góp ý, đề xuất như sau:

Thực tế, lấn, chiếm đất là 2 hành vi riêng biệt, được quy định tại Nghị định 102/2014/NĐ-CP Về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

1. Lấn đất là việc người đang sử dụng đất tự chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất.

2. Chiếm đất là việc sử dụng đất mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc việc sử dụng đất do được Nhà nước giao, cho thuê nhưng hết thời hạn giao, cho thuê đất không được Nhà nước gia hạn sử dụng mà không trả lại đất hoặc sử dụng đất khi chưa thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Theo thông tin bạn cung cấp, con hẻm là lối đi, tài sản công cộng. Hành vi để xe ba gác, xe máy và phơi vỏ bưởi trước nhà bạn là hành vi cản trở sử dụng lối đi chung. Có thể đây là một hành vi chiếm đất, nhưng nhìn chung, do hộ trên chưa có các hành vi chiếm dụng, tuyên bố chiếm hữu, sở hữu, sử dụng thường xuyên hay các hành vi rõ rệt nên đây thường chỉ được coi là cản trở sử dụng lối đi chung. Tóm lại, để có được kết luận chính xác cần tìm hiểu rõ tình hình thực tế trên.

Khi có căn cứ xác định con hẻm là tài sản chung của cộng đồng, hành vi cản trở sử dụng và chiếm dụng của gia đình hàng xóm có thể vi phạm theo quy định tại Điều 20 Pháp lệnh bảo vệ công trình giao thông 1994.

Điều 20

Nghiêm cấm các hành vi sau đây:

(…)

3- Chứa chất hàng hoá, nguyên vật liệu, phế thải; rửa xe, họp chợ, thả trâu bò, gia súc trên đường giao thông; phơi rơm rạ, thóc lúa, nông sản và các vật khác trên quốc lộ và những hành vi khác gây cản trở cho việc khai thác, sử dụng công trình giao thông;

(…)

Tốt nhất, bạn nên thông báo cho gia đình hàng xóm về hành vi trái pháp luật trên và yêu cầu chấm dứt hành vi này. Trong trường hợp nhà hàng xóm vẫn không có các hành động tích cực, bạn có thể trình bày lại với Ủy ban nhân dân xã, người có thẩm quyền quản lý trật tự trong khu vực hoặc cơ quan công an để bảo vệ quyền và lợi ích chung của bạn cùng mọi người. Tùy theo mức độ của hành vi mà người này có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 34 Pháp lệnh bảo vệ công trình giao thông. Tuy nhiên, nếu như nhà hàng xóm chỉ có hành vi để xe, nhà hàng xóm nhìn chung chỉ phải chịu các biện pháp xử phạt hành chính (cảnh cáo, phạt tiền, buộc chấm dứt hành vi để xe, phơi vỏ bưởi cản trở việc sử dụng công trình giao thông trên,…)

Tóm lại, các hành vi chắn lối đi trên nhìn chung là hành vi cản trở sử dụng lối đi chung. Cách tốt nhất là thỏa thuận giữa các hộ. Nếu không thể thỏa thuận, tự điều chỉnh được, bạn có thể làm đơn trình bày vụ việc trên với cơ quan có thẩm quyền để được giải quyết theo đúng pháp luật. 

Trên đây là một số đề xuất, góp ý dựa trên những thông tin bạn đưa ra. Nếu còn những thắc mắc cần giải đáp, mời bạn liên hệ với chúng tôi để được tư vấn trực tiếp theo địa chỉ dưới đây.

Trân trọng.

Chuyên viên tư vấn Nguyễn Thị Minh Hiếu.

Chào bạn moment0311, cám ơn câu hỏi của bạn. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi có một số góp ý, đề xuất như sau:

Theo như thông tin bạn cung cấp, gia đình hàng xóm đã có hành vi vi phạm nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Điều 170. Nghĩa vụ chung của người sử dụng đất

1.Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan.

(…)

Với các hành vi chiếm dụng thường xuyên, để xe ba gác, phơi vỏ bưởi,…, người hàng xóm này đã cản trở lối đi lại chung, thậm chí có thể là chiếm đất, như đã tư vấn ở trên. Bên cạnh đó, các hành vi thường xuyên ồn ào, làm cá rất tanh, hôi  còn có thể vi phạm các quy định tại Nghị định 155/2016/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Về việc nhà hàng xóm đã có hành vi vi phạm nghĩa vụ của người sử dụng đất, bạn có quyền tố cáo về hành vi trên:

Điều 205. Giải quyết tố cáo về đất đai

1. Cá nhân có quyền tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai.

2. Việc giải quyết tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo.

Tuy nhiên, nếu hàng xóm có hành vi cản trở, trả thù việc tố cáo này, bạn có thể cho hàng xóm biết về việc nhà hàng xóm đang xâm phạm quyền tố cáo của bạn.

Nếu bạn bị trả thù bởi việc tố cáo, bạn có thể phản ánh việc trên tới công an xã (Theo khoản 4 điều 9 Pháp lệnh Công an xã 2009, công an xã có nghĩa vụ bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ tính mạng, tài sản của cá nhân, cơ quan, tổ chức trên địa bàn xã) hoặc yêu cầu người, cơ quan giải quyết tố cáo bảo vệ mình:

Điều 35. Quyền và nghĩa vụ của người tố cáo được bảo vệ

1. Người tố cáo có các quyền sau đây:

a) Yêu cầu người giải quyết tố cáo, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo vệ mình hoặc người thân thích của mình khi có căn cứ xác định việc bị kỷ luật, buộc thôi việc, luân chuyển công tác hoặc bị các hình thức trù dập, phân biệt đối xử khác, bị đe dọa xâm hại hoặc xâm hại tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác do việc tố cáo hành vi vi phạm pháp luật;

Bạn cũng có thể tham khảo Điều 39. Bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người tố cáo

Tùy theo mức độ xâm phạm, người trả thù việc tố cáo còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự,  theo quy định tại Bộ luật Hình sự 1999:

Điều 132. Tội xâm phạm quyền khiếu nại, tố cáo 

2. Người nào trả thù người khiếu nại, tố cáo thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm.

Tóm lại, bạn có thể làm đơn tố cáo vi phạm vi phạm về việc sử dụng đất đai của nhà hàng xóm, bên cạnh đó bạn cũng có thể làm đơn phản ánh về tình trạng vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (ồn ào, làm ô nhiễm không khí,…). Nếu bị trả thù, bạn nên báo ngay về hành vi trên với người giải quyết tố cáo, công an để được bảo vệ. Người xâm phạm quyền tố cáo, tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật (điều 48 Luật Tố cáo 2011).

Trên đây là một số đề xuất, góp ý dựa trên những thông tin bạn đưa ra. Nếu còn những thắc mắc cần giải đáp, mời bạn liên hệ với chúng tôi để được tư vấn trực tiếp theo địa chỉ dưới đây.

Trân trọng.

Chuyên viên tư vấn Nguyễn Thị Minh Hiếu.