Chia tài chung của vợ chồng sau ly hôn khi một người đã mất tích

Kính chào Luật sư.

Mong Luật sư tư vấn cho gia đình tôi một việc như sau:

Ba mẹ tôi có Quyết định công nhận thuận tình ly hôn (năm 2002): mẹ tôi nuôi cả 03 chị em tôi; về tài sản chung hai bên không yêu cầu nên Tòa án không giải quyết.

Ngay sau khi ly hôn, ba và mẹ thỏa thuận miệng với nhau là mẹ nhận phần đất đai và nhà cửa đang ở, còn ba nhận các tài sản khác (máy móc, đồ dùng gia đình ...). Ba tôi đã bán tất cả các tài sản phần của ba tôi và bỏ đi biệt tích từ đó đến nay, không liên lạc gì với mẹ con chúng tôi.

Nay mẹ tôi đã già yếu và muốn chia đất đai cho 03 chị em chúng tôi. Tuy nhiên, khi chúng tôi liên hệ với Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất để thực hiện tách Sổ đỏ thì được trả lời là chưa thể tách được, bởi vì trong Sổ đỏ đứng tên cả mẹ và ba tôi.

Vậy chúng tôi phải thực hiện thủ tục như thế nào để mẹ tôi có thể chia đất đai cho 03 chị em chúng tôi?

Xin cảm ơn Luật sư.

Căn cứ vào các thông tin sơ bộ bạn cung cấp, tôi xin góp ý kiến như sau:

Điều 95 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000: Trong trường hợp vợ chồng khi ly hôn thì việc chia tài sản khi ly hôn theo các nguyên tắc sau:

1. Việc chia tài sản khi ly hôn do các bên thoả thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Toà án giải quyết. Tài sản riêng của bên nào thì thuộc quyền sở hữu của bên đó.

2. Việc chia tài sản chung được giải quyết theo các nguyên tắc sau đây:

a) Tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi, nhưng có xem xét hoàn cảnh của mỗi bên, tình trạng tài sản, công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập, duy trì, phát triển tài sản này. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

b) Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật hoặc theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần giá trị chênh lệch.

3. Việc thanh toán nghĩa vụ chung về tài sản của vợ, chồng do vợ, chồng thỏa thuận; nếu không thoả thuận được thì yêu cầu Toà án giải quyết.

Như vậy, để phân chia tài sản khi ly hôn phải xác định được tài sản chung và tài sản riêng của vợ, chồng. Theo đó, khoản 1 Điều 27 và Điều 32 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 quy định cụ thể như sau:

“Điều 27. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung

Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn, được thừa kế riêng chỉ là tài sản chung khi vợ chồng có thỏa thuận.

Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất”.

Điều 32. Tài sản riêng của vợ, chồng

1. Vợ, chồng có quyền có tài sản riêng.

Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 29 và Điều 30 của Luật này; đồ dùng, tư trang cá nhân.

2. Vợ, chồng có quyền nhập hoặc không nhập tài sản riêng vào khối tài sản chung”.

Theo như bạn trình bày, Ba bạn sau khi bán hết phần tài sản đã đi mất tích và không liên lạc gì với mẹ con bạn; Tuy nhiên, nhà và đất do mẹ bạn nhận  chưa tiến hành thủ tục sang tên nên vẫn còn tên của ba bạn trong đó nên hiện nay muốn tặng cho các con thì cả ba và mẹ bạn phải cùng ký giấy thì mới có thể tiến hành được các thủ tục theo quy định.

Trường hợp Ba bạn mất tích, thì phải có quyết định của Tòa án tuyên bố mất tích (Căn cứ vào Điều 78 BLDS 2005),còn chết ( căn cứ vào Điều 81 BLDS 2005) thì phải có giấy khai tử để tiến hành thủ tục khai nhận di sản thừa kế và phân chia tài sản cho các bạn theo ý nguyện của mẹ bạn.

Chúc bạn thành công!