HỎI VỀ CHIA ĐẤT

Bố mẹ tôi kết hôn và có hai người con. Khi tôi khoảng hơn 10 tuổi thì bố mẹ tôi ly hôn.

Tôi sống cùng mẹ và em trai tôi sống cùng bố tôi.Sau khoảng vài năm thì bố mẹ tôi quay về sống cùng nhau vì thương chị em tôi,nhưng tôi biết tình cảm của bố mẹ tôi không còn được như xưa nữa,nên ông bà cũng không đi đăng ký kết hôn lại.

Thời gian sau đó vì chia tỉnh nên bố tôi phải công tác xa nhà,thỉnh thoảng ông mới về thăm nhà,ba mẹ con tôi sống trong khu tập thể của cơ quan mẹ tôi.

Sau này cơ quan mẹ tôi có cấp cho mẹ tôi một mảnh đất 200 mét vuông,nhưng cũng phải trả một ít tiền đất,lúc đó bố tôi có huân chương kháng chiến hạng 1 nên được giảm tiền đất nên mẹ tôi để ông cùng đứng tên trong sổ đỏ.

Chung sống một thời gian thì chúng tôi phát hiện bố tôi có bồ nhí ở ngoài và có cả con riêng nữa.Mẹ tôi rất buồn và có ý định sẽ sang tên mảnh đất đó cho chúng tôi đứng tên,nhưng mẹ tôi chưa kịp làm thì bà bị bệnh và đột ngột qua đời,và cũng không kịp để lại di chúc cho chúng tôi.

Bây giờ sổ đỏ của mảnh đất do em trai tôi giữ.Sau khi mẹ tôi mất thì bố tôi càng co ý định chiếm đoạt miếng đất cho riêng mình,vì ông nói chúng tôi đã có gia đình riêng,ổn định rồi nên ông cần tiền để lo cho con riêng của ông.Chúng tôi rất đau lòng,và không muốn làm to chuyện.Nhưng cũng không thể để ông lấy đi tài sản mồ hôi nước mắt của mẹ tôi như vậy đươc.Những gì mẹ chúng tôi ki cóp cũng chỉ muốn để lại cho chúng tôi mà thôi.Tôi muốn hỏi là nếu bố tôi muốn bán mảnh đất đó thì có được không?Chúng tôi có được phần nào trong mảnh đất đó không?

Nếu bán thì được chia như thế nào?
Rất mong nhận được câu trả lời của luật sư.

Tôi xin chân thành cám ơn.

vâng, rất cảm ơn tư vấn của luật sư

tôi nghe bạn nói thế nàykhông biết đúng không, mong luật sư làm rõ giúp ạ

đó là vì bố mẹ tôi sau khi ly hôn chưa đăng ký kết hôn lại thì không được công nhận là vợ chồng, 

do vậy bố tôi  không được pháp luật công nhận là chồng hợp pháp của người đã chết- là mẹ tôi. 

nên không có quyền hưởng thừa kế di sản của mẹ tôi.

Chào bạn !

Có thể tóm tắt vụ việc của gia đình bạn như sau:

Bố mẹ bạn đã ly hôn từ năm bạn 10 tuổi và sau đó trở lại chung sống với nhau nhưng không đi Đăng kí kết hôn lại ở UBND xã ( phường ).  Sau đó,  nhà bạn chuyển vào khu tập thể của cơ quan mẹ bạn và mẹ bạn được cấp 1 mảnh đất có diện tích là 200m² nhưng trên thực tế là mẹ bạn mua lại, sau đó mẹ bạn có để bố bạn cùng đứng tên sở hữu mảnh đất. Hiện mẹ của bạn đã mất mà bố bạn lại quay trở lại đòi mảnh đất 200m²  kia để lo cho hạnh phúc mới. 
Bạn hỏi là : Bố bạn có được quyền bán mảnh đất đó hay không  ? Và anh em bạn có được phần nào từ mảnh đất đó không ?

v    Thứ nhất, có thể khẳng định rằng bố bạn không có quyền bán mảnh đất 200m2 đó của gia đình bạn. Bởi lẽ : 

-         Do bố mẹ bạn đã ly hôn, sau đó quay lại chung sống với nhau nhưng không đi đăng ký lại ở UBND  xã ( phường ) nên về mặt giấy tờ, bố mẹ bạn không  phải là vợ chồng của nhau trước pháp luật.

-         200m2 đất đã được mẹ bạn mua sau thời đểm bố mẹ bạn quay lại chung sống với nhau, nên mặc dù bố bạn có đứng tên sở hữu mảnh đất cùng mẹ bạn nhưng chỉ đón g vai trò như là “ 1 người bạn” cùng góp “ vốn “ để cùng mẹ bạn mua mảnh đất đó ( trong thực tế đời sống dân sự, việc bạn bè hùn vốn liếng để chung mua một tài sản nào đó rất phổ biến, đất đai là một đơn cư, trường hợp này của gia đình bạn cũng được xếp chung vào đó ). Như vậy 200m2 đất này KHÔNG ĐƯỢC XÁC ĐỊNH LÀ TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG HÌNH THÀNH TRONG HÔN NHÂN, mà chỉ được  XÁC ĐỊNH LÀ TÀI SẢN CHUNG HỢP PHẦN CỦA BỐ MẸ BẠN. Theo đó, tương ứng với nó là tư cách của bố bạn trong  đối với 200m2 này chỉ là một người ĐỒNG SỞ HỮU VỚI MẸ BẠN” mà thôi, chứ không thuộc diện ( hàng ) thừa kế tài sản này sau khi mẹ bạn đã mất.  Theo quy định tại Ðiều 676 Bộ Luật Dân Sự 2005 thì

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

…”

Bố bạn KHÔNG PHẢI LÀ CHỒNG CỦA MẸ BẠN TRƯỚC PHÁP LUẬT => Bố bạn không có quyền được thừa kế tài sản của mẹ bạn ( phần của mẹ bạn trong 200m2 đất ).

v    Thứ hai, về nguyên tắc, tài sản thừa kế được chia theo di chúc, không có di chúc thì chia theo pháp luật. Do mẹ bạn không để lại di chúc nên, tài sản của mẹ bạn ( phần của mẹ bạn trong 200m2 đất )được chia theo pháp luật như sau:

·                    Trước tiên, cần phải xác định phần của bố bạn ở trong khối tài sản tương đương với 200m2 đất. Do bố bạn là người có công với cách mạng ( có huân chương kháng chiến hạng 1 ) nên lúc mua đất, mẹ bạn được giảm tiền. Nên phần của bố bạn trong 200m2 đất đó tương ứng với số tiền mà mẹ bạn được giảm. Bạn tính số % số tiền mà mẹ bạn được giảm tại thời điểm mẹ bạn mua đất / tổng giá trị của đất. Đây chính là phần của bố bạn được hưởng sau khi tất cả thống nhất bán 200m2 đất. ( Nếu quy ra % thì tính trượt giá, bố bạn cũng chỉ được hưởng đúng số % ấy, nếu bán tại thời điểm hiện tại). Tạm gọi phần của bố bạn là X

·                    Phần của mẹ bạn = 200– X ( m2). Do mẹ bạn không có di chúc nên phần tài sản của mẹ bạn tương đương với ( 200 – X ) m2 đất sẽ được chia theo pháp luật, theo đó những người được ưu tiên ở hàng thừa kế thứ nhất là: Bố, mẹ  ( ông bà ngoại của bạn ); con ( 2 anh em bạn ) của người có di sản thừa kế. Tài sản sẽ được chia đều :

ông ngoại = bà ngoại =  Bạn= Em trai bạn = ( 200 – X ) / 4             ( m2 )

·                    Trường hợp cả ông và bà ngoại của bạn đã mất trước thời điểm mẹ bạn mất, thì phần tài sản của mẹ bạn được chia đôi cho anh em bạn:

Bạn = Em trai bạn = ( 200 – X ) / 2                                 ( m2)

·                    Nếu ông hoặc bà ngoại của bạn đã mất trước thời điểm mẹ bạn mất thì tài sản của mẹ bạn được chia đều thành 3 phần cho 3 người còn lại:

Ông  ngoại ( hoặc Bà ngoại ) = Bạn = Em trai bạn = ( 200 – X ) / 3 ( m2)

Thân chào bạn, chúc bạn khỏe và thành công !