04 trường hợp lao động nam không được hưởng trợ cấp một lần khi vợ sinh con

>>> Tất tần tật về chế độ thai sản áp dụng trong năm 2019

>>> Từ 01/7/2019 tăng 7,194% tiền trợ cấp thai sản

Trường hợp 1: Lao động nam không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Căn cứ Điều 30 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, để trở thành đối tượng áp dụng chế độ thai sản thì người lao động phải thuộc các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1 Điều 2 của Luật này.

Khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội quy định:

"1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

 

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

 

c) Cán bộ, công chức, viên chức;

 

d) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;

 

đ) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;

...

 

h) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;

…”

Mà, người lao động thuộc các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1, Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 phải là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Như vậy, lao động nam để trở thành đối tượng áp dụng chế độ thai sản phải thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Do đó, nếu lao động nam không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ không được hưởng trợ cấp một lần khi vợ sinh con.

Trường hợp 2: Lao động nam không đang đóng BHXH bắt buộc

Căn cứ vào Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội quy định về điều kiện hưởng chế độ thai sản:

“1. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

…

e) Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.”

Như vậy, trong trường hợp lao động nam thuộc đối tượng áp dụng chế độ thai sản, nhưng khi có vợ sinh con vì một lý do nào đó mà đang không đóng BHXH bắt buộc: thất nghiệp… thì sẽ không được hưởng trợ cấp một lần khi vợ sinh con.

Trường hợp 3: Vợ đã được hưởng trợ cấp một lần khi sinh con

Căn cứ ĐIều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:

“Điều 38. Trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi

Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi.

Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì cha được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.”

Căn cứ điểm c, khoản 2 Công văn 3432/LĐTBXH-BHXH

“c) Trợ cấp một lần khi sinh con trong trường hợp chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội theo Điều 38 của Luật bảo hiểm xã hội cũng được thực hiện đối với cả trường hợp người mẹ không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con mà người cha đủ điều kiện quy định tại khoản 2 Điều 9 của Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội.”

Theo đó, lao động nam có thể được hưởng trợ cấp một lần khi sinh con trong trường hợp vợ không tham gia BHXH bắt buộc hoặc không đủ điều kiện được hưởng chế độ thai sản.

Như vậy, nếu người vợ đã tham gia BHXH và đã được hưởng chế độ thai sản thì lao động nam sẽ không được nhận trợ cấp một lần khi vợ sinh con.

Trường hợp 4: Lao động nam đóng bảo hiểm xã hội không từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con

Căn cứ vào Khoản 2 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH:

"2. Điều kiện hưởng trợ cấp một lần khi sinh con được hướng dẫn cụ thể như sau:

a) Đối với trường hợp chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì cha phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con;

b) Đối với người chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm nhận con."

Do đó, trong trường hợp vợ không tham gia BHXH bắt buộc hoặc không đủ điều kiện được hưởng chế độ thai sản mà lao động nam lại đóng bảo hiểm xã hội không từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con, sẽ không được hưởng trợ cấp một lần.