(1) Trách nhiệm của người dân trong việc xử lý rác thải sinh hoạt
Theo quy định tại khoản 1 Điều 59 và khoản 1 Điều 60 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, các cá nhân, hộ gia đình có trách nhiệm như sau:
Cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có trách nhiệm thực hiện quy định về bảo vệ môi trường và giữ gìn vệ sinh nơi công cộng (khoản 1 Điều 59)
- Phân loại, chuyển rác thải vào từng loại thùng chứa rác công cộng hoặc đúng nơi quy định tập trung rác thải; không để vật nuôi gây mất vệ sinh nơi công cộng (khoản 1 Điều 59)
- Không phát tán khí thải, gây tiếng ồn, độ rung và tác động khác gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến cộng đồng dân cư xung quanh ( điểm c khoản 1 Điều 60)
- Tham gia hoạt động bảo vệ môi trường tại cộng đồng dân cư ( điểm đ khoản 1 Điều 60)
Như vậy, người dân phải có ý thức trách nhiệm trong việc giữ vệ sinh chung, tham gia vào hoạt động bảo vệ môi trường tại cộng đồng dân cư, xử lý rác thải đúng cách theo quy định của pháp luật.
(2) Đốt rác bừa bãi tại khu dân cư bị xử phạt thế nào?
Theo khoản 1 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định như sau:
Vận chuyển, chôn, lấp, đổ, thải, đốt chất thải rắn, chất thải nguy hại không đúng quy trình kỹ thuật, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
Như vậy, hành vi đốt rác là hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động bảo vệ môi trường. Việc tự ý đốt rác tại khu dân cư là hành vi vi phạm các quy định và sẽ bị xử phạt. Tùy theo tính chất, mức độ mà mức phạt sẽ khác nhau.
Theo quy định tại Điều 172 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
- Khi thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản thì chủ thể phải tuân theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Nếu làm ô nhiễm môi trường thì phải chấm dứt hành vi gây ô nhiễm, thực hiện các biện pháp để khắc phục hậu quả và bồi thường thiệt hại.
Như vậy, người dân phải tuân theo các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tránh tình trạng ô nhiễm. Nếu xảy ra tình trạng làm ô nhiễm môi trường thì phải ngay lập tức chấm dứt hành vi vi phạm và bồi thường thiệt hại đã gây ra.
Xử phạt hành chính:
Cụ thể tại Điều 26 Nghị định 44/2022/NĐ-CP quy định về mức xử phạt vi phạm các quy định về phân loại, thu gom, vận chuyển, chôn, lấp, đổ, đốt, xử lý chất thải rắn thông thường:
Đối với hành vi hộ gia đình, cá nhân không phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; không sử dụng bao bì chứa chất thải rắn sinh hoạt theo quy định sẽ bị phạt tiền từ 500 nghìn - 1 triệu đồng.
Biện pháp khắc phục hậu quả:
Ngoài việc xử phạt hành chính, người vi phạm có thể bị buộc thực hiện các biện pháp bổ sung sau đây tại khoản 3 Điều 4 Nghị định 44/2022/NĐ-CP
- Buộc phải khôi phục lại tình trạng môi trường ban đầu hoặc phục hồi môi trường theo quy định. Buộc khôi phục lại trạng thái ban đầu do vi phạm hành chính gây ra.
-Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường theo quy định.
Như vậy, hành vi đốt rác tại khu dân cư là hành vi vi phạm pháp luật gây ô nhiễm môi trường và có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Mức xử phạt đối với hành vi này là 500 nghìn - 1 triệu đồng và buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường theo quy định.
