Theo đề xuất được Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến, các loại nước ngọt sẽ được bổ sung vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, gồm các loại nước ngọt có ga, không ga, tăng lực, thể thao, trà, cà phê uống liền được đóng gói theo dây chuyền sản xuất nước ngọt.
Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ 2 phương án thuế suất. Một là áp mức thuế 10% từ năm 2019 và hai là áp thuế 20% từ năm 2019.
Ý tưởng đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt được Bộ Tài chính đưa ra trong buổi họp báo công bố định hướng điều chỉnh một số điều của các Luật Thuế chiều "Việc áp thuế này nhằm điều tiết tiêu dùng với đồ uống có đường và theo thông lệ quốc tế"
Bộ Tài chính cũng dẫn báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, việc lạm dụng nước ngọt dẫn đến béo phì. Đồng thời, tỷ lệ người trưởng thành bị thừa cân, béo phì của Việt Nam đang chiếm tới 25% dân số. Với trẻ em dưới 5 tuổi, tỷ lệ béo phì cũng tăng nhanh và là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh tật như tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ, xơ vữa và tắc mạch vành, nhồi máu cơ tim,…
Tuy nhiên, hầu hết các Bộ đều nêu ý kiến trái chiều và phản đối việc áp thuế đối với nước ngọt, đưa ra một số quan điểm cần làm rõ như ngoài xác định rõ khái nhiệm "đồ uống có đường" để đưa ra đối tượng đánh thuế phù hợp, không nên đưa trà, cà phê uống liền vào danh mục chịu thuế suất này. Nếu bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt thì nước ngọt có thể tăng giá 12% kèm theo đó là các doanh nghiệp sản xuất nước ngọt sẽ phải chịu các loại thuế và mức tăng trong đợt điều chỉnh mới bao gồm: thuế VAT tăng từ 10% lên 12%; thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước ngọt là 10%; thuế VAT áp dụng cho đường tăng từ 5% lên 6%.
Tất cả các yếu tố này sẽ gây ra những hệ lụy như: tăng giá thành sản phẩm, giảm khả năng tiêu thụ sản phẩm, giảm doanh số có thể kéo theo giảm quy mô sản xuất, giảm lao động… Đối tượng sẽ chịu ảnh hưởng và tác động nhiều nhất của luật này sẽ là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Giá bán cao còn có khả năng dẫn đến cơ hội cho hàng lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng phát triển
Như vậy, việc áp thuế đối với mặt hàng nước ngọt sẽ gặp phải những luồng ý kiến khác nhau, vì vậy Bộ Tài chính cần xem xét, điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh, phù hợp với tình hình chung của đất nước.