Trường hợp nào vợ hoặc chồng KHÔNG phải liên đới trả nợ?

Không ít các trường hợp mâu thuẫn trong gia đình diễn ra xoay quanh vấn đề tiền bạc, kể cả khi trong thời kỳ hôn nhân và khi ly hôn nhiều người vẫn còn thắc mắc trong việc giải quyết vấn đề nợ khi 1 trong 2 vay tiền nhưng người kia không biết, vậy thì họ có phải chịu trách nhiệm liên đới trả nợ hay không? Nội dung dưới đây mình sẽ hướng dẫn giải đáp vấn đề về liên đới trả nợ trong thời kỳ hôn nhân, nếu thuộc các trường hợp này thì thực hiện nguyên tắc "ai vay nấy trả" nhé:

Trường hợp 1.  Mục đích vay tiền KHÔNG đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình

Theo quy định tại điều 30 Luật hôn nhân gia đình 2014 thì trường hợp vợ chồng không có tài sản chung hoặc tài sản chung không đủ để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình thì vợ, chồng có nghĩa vụ đóng góp tài sản riêng theo khả năng kinh tế của mỗi bên.

Tuy nhiên không phải gia đình nào  hoặc người nào cũng có tài sản riêng, vì vậy khi không có đủ điều kiện nêu trên mà một trong hai có quyền đứng ra vay một khoản tiền từ một đối tượng nào đó thì bên kia phải liên đới chịu trách nhiệm.

Trường hợp 2: Việc vay mượn tiền KHÔNG dựa trên căn cứ xác lập đại điện giữa vợ và chồng.

Trong đó, căn cứ xác lập đại diện giữa vợ và chồng được quy định tại điều 24 Luật HNGĐ như sau:

1. Việc đại diện giữa vợ và chồng trong xác lập, thực hiện, chấm dứt giao dịch được xác định theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.

3. Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.

Trong trường hợp một bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thì căn cứ vào quy định về giám hộ trong Bộ luật dân sự, Tòa án chỉ định người khác đại diện cho người bị mất năng lực hành vi dân sự để giải quyết việc ly hôn.

Trường hợp 3: Trường hợp vợ, chồng kinh doanh chung nhưng có thỏa thuận khác hoặc luật HNGĐ và luật khác có liên quan quy định khác về nghĩa vụ vay tiền về đại diện trong quan hệ kinh doanh.

Trường hợp 4: KHÔNG thuộc các nghĩa vụ chung về tài sản của vợ chồng được liệt kê dưới đây:

1. Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm;

2. Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình;

3. Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;

4. Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;

5. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;

6. Nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.

Tham khảo các bài viết có liên quan:

>>> Các trường hợp không được quyền ly hôn

>>> Giao dịch tài sản chung không cần sự đồng ý của vợ hoặc chồng

>>> Chế độ tài sản trước, trong và trường hợp ly hôn: Những điều có thể bạn chưa biết

Theo mình thấy thì rất khó để vợ chồng không phải liên đới trả nợ vì nhu cầu xác định có liên đới trả nợ hay không chỉ khi ra tòa mới cần thiết. Còn thông thường vợ chồng đều phải có nghĩa vụ trả nợ cho phần nợ chung, cho dù một người đi vay thì ít nhất người kia cũng phải biết.

Cảm ơn bạn, bài viết rất hữu ích. Tuy nhiên, với những giao dịch dân sự phát sinh bên ngoài, rất khó để phân định khi những người ngoài, không thân thích, vẫn luôn mặc định xác lập quan hệ dành cho người đã có gia đình là giao dịch của vợ chồng. Trừ khi một trong hai người vợ chồng yêu cầu xác lập giao dịch đó của riêng mình.

Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, người còn lại cần đưa ra những chứng cứ chứng minh mình không thuộc, không biết cũng không thực hiện giao dịch dân sự đó.

Nếu không cùng nhau thực hiện giao dịch, hoặc không thông qua ý kiến của bên còn lại, thì các giao dịch phát sinh nợ sẽ không phải do vợ chồng liên đới cùng trả. Ai thực hiện giao dịch, người đó sẽ chịu trách nhiệm phải thực hiện theo đúng quy định của các bên

Theo quy định tại khoản 20 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 “Nhu cầu thiết yếu là nhu cầu sinh hoạt thông thường về ăn, mặc, ở, học tập, khám bệnh, chữa bệnh và nhu cầu sinh hoạt thông thường khác không thể thiếu cho cuộc sống của mỗi người, mỗi gia đình.” Nên vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ thực hiện giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình bao gồm việc vay mượn tài sản, do đó khoản tiền vay mượn sẽ là nợ chung của vợ chồng và người còn lại cũng phải có trách nhiệm trả nợ, trừ trường hợp người vợ, chồng chứng minh được phần nào trong số tiền vay mượn không vì nhu cầu thiết yếu của gia đình.

Vấn đề xác định liên đới trả nợ hay không mình thấy trong thực tiễn là một việc rất khó khăn. Tùy theo mục đích của các bên để đưa ra những tài liệu, chứng cứ chứng minh về nghĩa vụ liên đới hay không. Trong thời ký hôn nhân các mối quan hệ đều có sự liên kết với nhau, nên tốt nhất là hai vợ chồng thỏa thuận rõ các nghĩa vụ dân sự phát sinh trong thời kỳ hôn nhân.

Trong mối quan hệ hôn nhân không phải số nợ nào phát sinh từ một bên thì người còn lại cũng phải liên đới chịu trách nhiệm trả nợ. Tức nhiên cũng có thể thỏa thuận, hay vì tình nghĩa vợ chồng mà họ chịu trả giúp. Tuy nhiên để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người kia thì pháp luật cũng quy định rõ một số trường hợp không phải liên đới chịu trách nhiệm như bài viết đã nêu.

Cảm ơn tác giả vì những chia sẻ rất bổ ích. Theo mình những quy định này là rất cần thiết, vì có những trường hợp một người vay tiền vì những mục đích chỉ để thoả mãn nhu cầu riêng, không có mục đích xây dựng gia đình và có thể người còn lại không biết gì về món nợ này thì không có nghĩa vụ phải liên đới trả nợ

Cảm ơn bạn vì bài viết mang đến thông tin rất hữu ích. Trên thực tế, rất nhiều gia đình mà vợ hoặc chồng đi vay mượn nặng lãi vì những thú vui cá nhân rồi để lại hậu quả cho cả gia đình. Vì vậy việc hiểu biết về vấn đề này là rất quan trọng để không phải gánh những hậu quả to lớn mà bạn đời mình mang lại. 

Cảm ơn những thông tin mà bạn đã chia sẻ. Nhưng trên thực tế thì mình thấy việc xác minh được khoản vay đó người vợ có liên đới hay không liên đới rất là khó. Vài trường hợp công ty tài chính điện thoại đến để nhắc nợ về khoản vay của người chồng nhưng người vợ bảo là không biết, điều đó không ai xác thực được là người vợ đang nói thật hay đang nói láo. Cái việc chồng đi vay thì ít nhiều vợ cũng biết.

Trong hôn nhân, vợ chồng cùng nhau chia sẻ ngọt bùi thì cũng phải cùng nhau gánh vác trách nhiệm. Vợ chồng sẽ có những nghĩa vụ liên đới với nhau. Tuy nhiên, nếu không có sự phân biệt rạch ròi với các trường hợp đặc biệt để rồi vợ hoặc chồng phải chịu trách nhiệm tài sản cho những thói hư, tật xấu, không vì lợi ích chung của gia đình do người còn lại gây ra thì sẽ vô cùng thiệt thòi và không phù hợp với tính công bằng của pháp luật.