So sánh hiệu lực Hiến pháp Việt Nam - các quốc gia Đông Nam Á

Trong các nền dân chủ hiện đại, Hiến pháp giữ vị trí tối thượng về giá trị pháp lý trong hệ thống pháp luật và được xem là bản “khế ước xã hội” quan trọng giữa nhân dân và nhà nước, thỏa thuận về mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội của một quốc gia.

Hiến pháp Việt Nam năm 2013 đã có hiệu lực trên thực tế và được xây dựng từ việc sửa đổi, bổ sung từ Hiến pháp năm 1992 cũng như kế thừa và phát huy từ tinh thần, tư tưởng của bản Hiến pháp năm 1946 do chủ tịch Hồ Chí Minh cùng một số luật gia khác biên soạn.

Trên cơ sở tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn, sau đây là bản so sánh tính hiệu lực của Hiến pháp các quốc gia Đông Nam Á và Việt Nam.

Nhận xét: từ những tiêu chí trên và quy định cụ thể của từng nước, có thể chia các nước thành 03 nhóm:

-    Nhóm 1 - quy định rõ ràng: Hiến pháp Singaprore, Malaysia, Thái Lan;

-    Nhóm 2 - không quy định trực tiếp, hiểu gián tiếp từ một số quy định: Indonesia và Philippines

-   Nhóm 3 - ghi nhận không rõ ràng: Các nước còn lại.

Việt Nam có thể được xét vào nhóm 1 hoặc nhóm 2.

Mặc dù Hiến pháp Việt Nam có thể được xem là đã đáp ứng 03 tiêu chí về hiệu lực; tuy nhiên, hiện nay, chúng ta vẫn chưa có cơ chế bảo đảm tính tối thượng của Hiến pháp. Cơ chế bảo Hiến sẽ hoạt động như thế nào? Ai có thẩm quyền hủy bỏ các văn bản vi Hiến? Đều là những câu hỏi được đặt ra từ lâu nhưng chưa thật sự được giải quyết.

@Nguồn: Bàn về quy định tính hiệu lực của Hiến pháp Việt Nam dưới góc nhìn đối chiếu với Hiến pháp một số quốc gia Đông Nam Á, ThS. Trần Thị Diệu Hương, Đại học Luật - Đại học Huế