Có phải xin phép khi cover lại bài hát của người khác?

Gần đây việc các bạn trẻ cover lại các ca khúc mới của các ca sĩ chuyên nghiệp diễn ra khá phổ biến. Thông thường, đa số các bạn chỉ muốn cover để post lên mạng cho vui, cầu like trên các trang mạng xã hội,…Nhưng, các bạn dường như không biết việc cover lại liệu có đúng luật không? 

Sau đây là những điều bạn cần biết để cover bài hát của người khác một cách đúng luật, mình hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn:

Hiện tượng cover lại bài hát (hay tác phẩm âm nhạc) là việc các bạn hát lại hoặc biểu diễn lại bài hát của các ca sĩ chuyên nghiệp, đây được xem là một dạng của tác phẩm phái sinh.

Theo quy định tại Luật sở hữu trí tuệ 2014 quy định như sau:

Điều 14. Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả

.....

d) Tác phẩm âm nhạc;

Do đó, đối với các tác phẩm âm nhạc do các ca sĩ biểu diễn đều được bảo hộ bởi quyền tác giả. Nên, việc các bạn quay video hát hay biểu diễn lại bài hát và post lên các mạng xã hội như: facebook, youtube,… là đã vi phạm quyền tác giả; 

Để được cover lại bài hát các bạn cần xin phép tác giả (người đã viết ra bài hát) hoặc chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền (là ca sĩ biểu diễn lại ca khúc đó), nếu được cho phép thì việc các bạn cover lại là đúng luật; 

Ngoài ra, có các trường hợp các bạn cover lại không cần xin phép quy định tại Điều 32 Luật sở hữu trí tuệ 2014, như sau: sử dụng vào mục đích nghiên cứu; giảng dạy, hát trong buổi diễn không thu phí hoặc sử dụng làm chữ nổi, in bản giấy cho người mù, người tàn tật sử dụng,... các mục đích phi lợi nhuận và không ảnh hướng đến tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền như sau:

- Không để việc cover lại bài hát gây ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường của bài hát;

- Bản ghi âm, ghi hình, hình ảnh tái hiện lại bài hát không gây phương hại đến quyền của người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, tổ chức phát sóng;

- Phải ghi đầy đủ thông tin về tên, nguồn bài hát mà bạn cover lại.

Nếu bạn không tuân thủ các quy định trên các bạn có thể sẽ bị phạt vi phạm hành chính lên đến 15 triệu đồng. Cụ thể, căn cứ quy định tại Điều 12, 13 Nghị định 131/2013/NĐ-CP như sau:

- Trường hợp sử dụng không xin phép chủ sở hữu quyền tác giả: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối và buộc dỡ bỏ tác phẩm;

- Trường hợp biểu diễn trực tiếp tác phẩm trước công chúng mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng;

- Trường hợp biểu diễn tác phẩm thông qua các chương trình ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng; Buộc dỡ bỏ tác phẩm.

Vậy, trước khi các bạn muốn cover lại bài hát để đăng tải lên các trang mạng xã hội để tránh rủi ro cho mình các bạn nên xin phép tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền tác phẩm đó.

Thực tế, nhiều bạn trẻ thường cover lại bài hát vì thích rồi up lên facebook, youtube không xin phép, mà không biết là mình đang vi phạm bản quyền. Nếu video cover đăng lên để cho vui thì có thể không sao, nhưng nếu nó trở nên nối tiếng, được nhiều lượt xem, thậm chí là vượt bản gốc thì khi đó, bạn có thể gặp rắc rối từ ca sĩ thể hiện. Vậy tốt hơn hết, nếu bạn có giọng hát hay hoặc cover theo phong cách độc đáo (có thể thu hút nguời xem) thì nên xin phép chủ sở hữu trước nhằm tránh những kiện tụng rắc rối sau này.

Nếu việc cover lại bài nhạc mang tính nghiên cứu, học thuật hoạc các buổi biểu diễn không nhằm mục đích thương mại thì không cần phải xin phép tác giả, vì lúc này quyền tác giả không hề bị xâm hại. Tuy nhiên, những trường hợp cover lại bài hát ít nhất cũng nên xin phép tác giả để thể hiện thái độ tôn trọng đối với họ.

Theo quan điểm cá nhân của mình thì cover bài hát của người khác là không vi phạm quy định của pháp luật tuy nhiên vẫn cần được phép của ca sĩ sáng tác bài hát đó mới được cover. Vừa tôn trọng bài hát, tôn trọng người sáng tác ra bài hát còn thể hiện sự tôn trọng công sức những làm ra bài hát.

Theo luật thì tất nhiên là có, ở nước ngoài họ làm vẫn đề bản quyền rất căng, còn ở VN thì vẫn nhẹ nhàng hơn. Thậm chí tràn lan trên Youtube, FB nhưng không bị xử phạt. Bởi ở VN mình các nghệ sĩ mình một phân fucngx mong muốn sản phẩm của mình được biết đến, việc cover cũng sẽ mang lại mục đích đó. Bỏ con tép, bắt con tôm!

Trên thực tế có rất nhiều bạn tham gia facebook hoặc các trang mạng xã hội chưa có kiến thức về pháp luật hoặc chưa am hiểu vẫn sử dụng bài hát của người khác dể cover lại. Nhưng mình thấy đa số các công ty lớn sẽ để những bài hát có nếu có phát tại trang mạng xã hội sẽ ị dính bản quyền, còn những công ty thường khác tại Việt Nam thì nếu người dùng sử dụng bài hát của họ mà có yếu tố kinh doanh hoặc yếu tố phản cảm thì họ cũng sẽ lên tiếng.

Cảm ơn bài chia sẻ hữu ích của bạn. Mình nghĩ đối với một ca sĩ thì họ không có thời gian trả lời hết từng lần xin phép cover của từng người, vì vậy, khi có ý định cover lại bài hát thì nên tự tuân thủ việc không làm ảnh hưởng đến hoạt động khai thác bình thường của bài hát, không làm phương hại đến quyền của người biểu diễn,… và phải ghi đầy đủ thông tin về tên, nguồn bài hát cover. Đối với trường hợp cover bài hát nhằm mục đích thương mại thì đương nhiên phải xin phép trước khi cover.

Cover lại một bài hát chắc chắn là phải xin phép tác giả, nó thể hiện sự tôn trọng cho người viết nhạc cũng như sản phẩm trí tuệ của người sáng tác. Và để chắc chắn không phải vướng vào những vụ kiện tụng ngoài ý muốn thì người cover cần phải thực hiện với sự cho phép của người sáng tác. Người sáng tác cũng nên đăng kí quyền sở hữu đối với sản phẩm của mình để tránh việc bị đánh cắp những sản phẩm của bản thân.

Hiện nay, đa phần các ca sĩ đều biết tình trạng cover lại bài hát như trên. Nên đa phần, mọi người thống nhất sau 2 tuần thì các bạn yêu thích bài hát đó có thể cover lại mà không cần phải có sự xin phép của chính chủ. Ngoài ra thì vẫn nên chú ý xin phép ý kiến chính chủ để tránh sau này xảy ra tranh chấp hay kiện tụng, còn có thứ để bảo vệ không chỉ người hát chính chủ mà còn là những người đi cover lại bài hát

Dù cover với mục đích gì đi nữa theo mình cũng nên xin phép chủ sở hữu hoặc bên có quyền tác giả để tôn trọng chất xám họ bỏ ra. Tuy nhiên thực tế nhiều tác giả cũng không quan tâm đến vấn đề cover phi thương mại. Hãy tạo thói quen trong việc sử dụng công sức, chất xám của người khác để có những tác phẩm đầu tư.