Phạm nhân có được hưởng lợi từ kết quả lao động của mình không? Đây là một câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi nói về chế độ lao động trong các cơ sở giam giữ.
>>> Xem Nghị định 118/2024/NĐ-CP https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/10/07/118-cp.signed.pdf
(1) Phạm nhân có được hưởng lợi từ kết quả lao động của mình không?
Lao động là một trong các hoạt động chính hằng ngày của phạm nhân, vậy họ có được trả công hay hưởng lợi từ kết quả lao động của mình không?
Ngày 30/9/2024 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 118/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Thi hành án hình sự, trong đó có các quy định mới nhất việc sử dụng kết quả lao động, học nghề của phạm nhân.
Cụ thể, theo Điều 17 Nghị định 118/2024/NĐ-CP, việc sử dụng kết quả lao động, học nghề của phạm nhân được quy định như sau:
Trích 14% để bổ sung mức ăn cho phạm nhân:
Giám thị trại giam có quyền quyết định bổ sung mức ăn cho phạm nhân, nhưng không được tăng quá 1/6 lần tiêu chuẩn ăn hằng tháng theo quy định.
Đối với phạm nhân lao động làm thêm giờ hoặc vào ngày nghỉ sẽ được hưởng tiêu chuẩn ăn gấp đôi (bao gồm 1 tiêu chuẩn do ngân sách nhà nước đảm bảo). Nếu không sử dụng hết, phần ăn dư có thể gửi vào lưu ký để dùng cho sinh hoạt, nộp án phí, hoặc nhận lại sau khi mãn hạn tù.
Trường hợp đã trích đủ mức ăn bổ sung mà vẫn còn dư, Giám thị phải báo cáo Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam hoặc Cục trưởng Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để quyết định chi khoản dư này cho các vật dụng sinh hoạt chung.
Thông tin về việc chi khoản dư cần được công khai cho phạm nhân qua Ban Tự Quản, đảm bảo tính minh bạch và đúng đối tượng thụ hưởng.
Trích 02% lập Quỹ hòa nhập cộng đồng:
Quỹ hòa nhập cộng đồng được sử dụng để chi cho các khoản tư vấn và hỗ trợ phạm nhân sau khi chấp hành xong án phạt tù.
Trại giam sẽ tổ chức các hoạt động như giáo dục công dân, giáo dục pháp luật, tư vấn, tìm việc làm và các hoạt động liên quan đến tái hòa nhập cộng đồng.
Ngoài ra, trại giam cũng cấp 1 bộ quần áo cho phạm nhân không có quần áo khi về nơi cư trú, với mức tối đa không quá 20 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường.
Trích 10% chi trả một phần công lao động cho phạm nhân:
Phạm nhân tham gia lao động sẽ được chi trả một phần công lao động theo kỷ xếp loại quý.
Định mức chi trả một phần công lao động cho phạm nhân được tính bằng tổng số dư đầu quý và số trích trong quý chia cho tổng số phạm nhân.
Phạm nhân tham gia lao động sẽ được chi trả theo các mức sau:
- Xếp loại tốt: 100% định mức.
- Xếp loại khá: 90% định mức.
- Xếp loại trung bình: 80% định mức.
- Xếp loại kém: 50% định mức.
Nếu phạm nhân mới đến trại chưa đủ thời gian xếp loại quý nhưng đã có kết quả xếp loại tháng, thì số tiền chi trả sẽ được tính bằng định mức chia ba, nhân với số tháng đã có kết quả xếp loại.
Đối với phạm nhân đã chấp hành xong hình phạt nhưng chưa đến kỳ xếp loại quý, sẽ áp dụng định mức của quý trước để tính chi trả theo tháng.
Trích 02% chi hỗ trợ cho phạm nhân bị tai nạn lao động:
Mức chi hỗ trợ do Giám thị quyết định, không vượt quá 5 lần định lượng ăn trong một tháng cho mỗi phạm nhân tại thời điểm xảy ra tai nạn.
Cuối năm, nếu còn dư, Giám thị phải báo cáo Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam hoặc Cục trưởng Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để xem xét việc mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác an toàn vệ sinh lao động, không thuộc nội dung chi quy định tại điểm e khoản 1 Điều 17 Nghị định 118/2024/NĐ-CP.
Trích 27% bổ sung Quỹ phúc lợi, khen thưởng của trại giam:
Trong đó:
Trích 16% bổ sung Quỹ phúc lợi của trại giam:
- Hỗ trợ tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao cho phạm nhân.
- Hỗ trợ phạm nhân bị bệnh hoặc gặp rủi ro, với mức tối đa không quá 5 lần định mức chi trả công lao động trong quý, mỗi năm chỉ hỗ trợ một lần.
- Hỗ trợ cán bộ, chiến sĩ gặp khó khăn hoặc bị bệnh, với mức tối đa không quá 2 tháng lương bình quân, mỗi năm chỉ hỗ trợ một lần.
- Tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ cho cán bộ, chiến sĩ và hỗ trợ các hoạt động phúc lợi khác.
Trích 09% bổ sung Quỹ khen thưởng của trại giam:
- Thưởng cho phạm nhân có thành tích xuất sắc trong chấp hành án, tối đa 2.000.000 đồng/lần.
- Thưởng cho phạm nhân có thành tích trong lao động và học nghề, bằng một nửa giá trị ngày công lao động vượt chỉ tiêu.
- Thưởng cho cán bộ, chiến sĩ có thành tích trong quản lý lao động và giáo dục phạm nhân, tổng mức tối đa không vượt quá 2 tháng lương bình quân của toàn đơn vị mỗi năm.
Trích 02% làm quỹ hỗ trợ các hoạt động quản lý:
2% sẽ được nộp về Cục Cảnh sát quản lý trại giam và các cơ quan liên quan để lập quỹ hỗ trợ cho các hoạt động quản lý, tổng kết, sơ kết, tập huấn, hội nghị, hội thảo, hội thao, hội diễn và hợp tác quốc tế.
Trích 45% chi hỗ trợ đầu tư trở lại cho trại giam:
Trong đó:
Trích 35% tạo nguồn vốn chung đầu tư trở lại cho các trại giam:
Đây là khoản chi phục vụ giáo dục, lao động dạy nghề, mua sắm trang thiết bị, phương tiện, công cụ và xây dựng cơ sở vật chất.
Trích 10% đào tạo dạy nghề và bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho phạm nhân:
Giám thị trại giam phải lập dự toán theo hướng dẫn của Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng và phải được Thủ trưởng các cơ quan này phê duyệt dự toán trước khi tổ chức thực hiện.
Như vậy, việc chi các khoản từ kết quả lao động, học nghề của phạm nhân được quy định rất chặt chẽ. Phạm nhân sẽ được hưởng thành quả lao động của mình qua việc bổ sung vào khẩu phần ăn, được chi trả tiền công, được đào tạo tay nghề, và hỗ trợ các hoạt động pháp lý sau khi chấp hành xong án phạt,...v.v.
Ngoài ra, số tiền từ kết quả lao động của phạm nhân cũng sẽ được chi cho các hoạt động khen thưởng, hỗ trợ các trường hợp khó khăn, tai nạn lao động và các khoản để hoạt động, tái đầu tư cho trại giam.
(2) Sử dụng kết quả lao động, học nghề vượt chỉ tiêu, định mức của phạm nhân
Theo đó, việc sử dụng kết quả lao động, học nghề của phạm nhân vượt chỉ tiêu, định mức được giao được quy định như sau:
- Trích 50% để thực hiện chi trả trực tiếp cho phạm nhân tham gia lao động, học nghề vượt chỉ tiêu định mức được giao.
- Trích 50% bổ sung Quỹ phúc lợi của trại giam để thực hiện các nội dung quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 17 Nghị định
Phạm nhân được gửi lưu ký số tiền thưởng, tiền chi trả một phần công lao động và kết quả vượt chỉ tiêu, định mức được giao để sử dụng hoặc nhận lại sau khi chấp hành xong án phạt tù.
Ngoài ra, kết quả lao động, học nghề của phạm nhân và các hoạt động phục vụ yêu cầu quản lý, giam giữ, căng tin phục vụ sinh hoạt của phạm nhân sau khi trừ các chi phí hợp lý, không thuộc đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng.
